Οι ηγέτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέφρασαν ανησυχίες για ορισμένες αποφάσεις που έχει λάβει η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο τόνισαν ότι οι Βρυξέλλες είναι αναγκαίο να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ στη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό/μεταναστευτικό στη Μάλτα.
«Εκφράστηκε ανησυχία μεταξύ των 28 για ορισμένες αποφάσεις που έλαβε η νέα αμερικανική κυβέρνηση και ορισμένες από τις στάσεις που υιοθετεί», είπε ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Τζόζεφ Μουσκάτ, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρόεδρο της ΕΕ, Ντόναλντ Τουσκ και τον πρόεδρο της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ. Τόνισε δε, την πεποίθηση ότι υπάρχει ένας μεγάλος βαθμός σύγκλισης των «28» σε σχέση με ότι η ΕΕ έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην παγκόσμια κονίστρα και τώρα πρέπει να ηγηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο,
«Δεν υπήρχε καμία αίσθηση αντιαμερικανισμού. Υπήρχε η αίσθηση ότι χρειάζεται να συνεργαστούμε με τις ΗΠΑ αλλά πρέπει να δείξουμε ότι δεν μπορούμε να παραμένουμε σιωπηλοί όταν το θέμα αφορά τις αρχές μας. Πρέπει να μιλάμε και θα μιλάμε όταν πιστεύουμε ότι καταπατώνται αυτές οι αρχές», τόνισε.
Ο κ. Μούσκατ ανέφερε, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια του γεύματος έγινε μια ανοικτή συζήτηση σε σχέση με τις εξελίξεις στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ.
«Φυσικά υπήρχε ανησυχία μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρώπης των 28 σχετικά με κάποιες θέσεις οι οποίες έχουν εκφραστεί από τη νέα αμερικανική κυβέρνηση και σε σχέση με ορισμένες συμπεριφορές, οι οποίες έχουν υιοθετηθεί από την αμερικανική κυβέρνηση. Παρά ταύτα δεν υπήρχε κανένα αίσθημα αντιαμερικανισμού, δεν υπήρχε κανένα αίσθημα ότι εμείς πρέπει να αντιμετωπίσουμε με τον ίδιο τρόπο τις ΗΠΑ», είπε και προσέθεσε:
«Θέλουμε να ακολουθήσουμε μια στάση κατά την οποία δεν θα μείνουμε σιωπηλοί και όπως συμβαίνει σε οποιεσδήποτε υγιείς σχέσεις, εμείς θα μιλήσουμε με σαφήνεια για συγκεκριμένες αρχές που πρέπει να ακολουθηθούν», είπε.
Τέλος, προσέθεσε ο πρωθυπουργός της Μάλτας, υπήρξε σύγκλιση στο γεγονός ότι οι εξελίξεις στις ΗΠΑ και ο τρόπος με τον οποίο αυτή η μεγάλη δύναμη επιλέγει το δικό της ρόλο στον κόσμο, επιδρά και τον ρόλο της Ευρώπης στον κόσμο.
«Οι αλλαγές στην παγκόσμια κονίστρα μάς υπενθυμίζουν πόσο σημαντική είναι μια ισχυρή ΕΕ», ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΕ Ντόναλντ Τουσκ. «Η διατλαντική συνεργασία παραμένει μια μεγάλη προτεραιότητα για εμάς, διότι ήταν ένας σταθερός πυλώνας του ελευθέρου κόσμου. Ταυτοχρόνως ξέρουμε ότι σήμερα δεν υπάρχει άλλη επιλογή από να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη στις δικές μας δυνάμεις», τόνισε ο κ. Τούσκ, σημειώνοντας πως μετά τη συνέντευξη Τύπου οι ηγέτες των χωρών-μελών της Ένωσης θα συναντηθούν για να συζητήσουν την Ευρώπη του μέλλοντος σε επίπεδο 27, και επίσης όλα αυτά σε σχέση με τον επικείμενο εορτασμό της Συνθήκης της Ρώμης.
Από την πλευρά της η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ τόνισε ότι η Ευρώπη θέλει να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Σύμφωνα με την καγκελάριο, οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ συμφώνησαν ότι είναι προς το συμφέρον τους να έχουν καλές διατλαντικές σχέσεις όποτε αυτό είναι δυνατόν.
Αναφερόμενη στο Brexit, η Μέρκελ είπε ότι είναι ικανοποιημένη για τη δήλωση που έκανε η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι η οποία είπε ότι θέλει μια ισχυρή Ευρώπη.
Αναφερόμενος στις αποφάσεις που ελήφθησαν σήμερα για την ανακοπή της μεταναστευτικής ροής από τη Λιβύη στην Ιταλία, ο κ. Μουσκατ υπογράμμισε πως σ' ένα τόσο «αμφιλεγόμενο» ζήτημα όπως είναι το μεταναστευτικό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό πως οι «28» ηγέτες κατάφεραν να συμφωνήσουν.
Ο ίδιος σημείωσε πως κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας στο οποίο τέθηκαν επί τάπητος οι διεθνείς εξελίξεις, ήταν εμφανής η «ανησυχία» μεταξύ των ηγετών της ΕΕ για τις «αποφάσεις» και τη «στάση» της διοίκησης Τραμπ. Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι δεν υπήρχε «καμία αίσθηση αντι-αμερικανισμού», αν και τονίστηκε πως η Ευρώπη δεν μπορεί να μείνει «σιωπηλή» όταν τίθενται θέματα «αρχών».
Από την πλευρά του ο Ντ. Τουσκ ανέφερε πως οι σημερινές «προκλήσεις» μπορούν να γίνουν «απειλές» εάν δεν υπάρχει ενότητα μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Ερωτηθείς, δε, για το ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της Βρετανίας στις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ σημείωσε: «Δεν έχουμε καμία αυταπάτη ότι στο μέλλον, μετά το Brexit θα πρέπει να βασιστούμε στους 27. Ωστόσο, η πρόθεσή μας είναι να έχουμε πολύ δυνατές διατλαντικές σχέσεις και το Ηνωμένο Βασίλειο, εντός ή εκτός ΕΕ θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμο, όπως συζητήθηκε σήμερα με την Τ. Μέι. Είναι πολύ θετικό ότι σήμερα υπήρχε ένα πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ και των 28».
Όσον αφορά το προσφυγικό/μεταναστευτικό, ο πρόεδρος της ΕΕ είπε πως στη σύνοδο «συμφώνησαμε σε άμεσα επιχειρησιακά μέτρα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τους παράτυπους μετανάστες και να σώσουν ζωές» και ότι η ΕΕ θα συνδράμει την ακτοφυλακή της Λιβύης σε σχέση με συγκεκριμένες επιχειρήσεις διάσωσης, ενώ θα ενδυναμώσει την αντιμετώπιση των ροών.
Η βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, που ηγείται της διαδικασίας εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ, ενημέρωσε τους ομολόγους της για την επίσκεψη της την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον και τους διαβεβαίωσε ότι ο Τραμπ παραμένει δεσμευμένος στην συμμετοχή των ΗΠΑ στην Άμυνα της Ευρώπης – όπως και η Βρετανία μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών αποχώρησης της από την Ένωση.
Ο απερχόμενος σοσιαλιστής πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας Φρανσουά Ολάντ ηγήθηκε του ρεύματος κριτικής ενάντια στον 45ο πρόεδρο των ΗΠΑ, χαρακτηρίζοντας «απαράδεκτη» την ενέργεια του να επικροτήσει το Brexit και να προβεί στην πρόβλεψη διάσπασης της ΕΕ. Με μια συγκεκαλυμμένη κριτική προς την Μέι και προς κάποιους άλλους ηγέτες κρατών–μελών της ανατολικής Ευρώπης, ο Γάλλος πρόεδρος τους προειδοποίησε για μια ενδεχόμενη προσπάθεια τους να επισυνάψουν υπερατλαντικές συμφωνίες σε διμερές επίπεδο.
«Πολλές χώρες θα πρέπει να σκεφτούν το μέλλον τους πρώτα από όλα εντός της ΕΕ, παρά να φαντάζομαι την επισύναψη κάποιου είδους διμερεών σχέσεων με τις ΗΠΑ», τόνισε ο Ολάντ.
Από την πλευρά της η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε, που όπως πολλά κράτη–μέλη της ανατολικής Ευρώπης έχουν θορυβηθεί από την συμφιλιωτική ρητορική του Τραμπ προς την Ρωσία, στάθηκε ενάντια στην πρόταση της Μέι ότι η Βρετανία μπορεί να μετατραπεί σε έναν σύνδεσμο με την Ουάσιγκτον. Η Ευρώπη δεν χρειάζεται μια «γέφυρα», φέρετε να ανέφερε η Γκριμπαουσκάιτε, καθώς μπορεί να επικοινωνήσει με τον Τραμπ μέσω twitter.
Η πρόεδρος όμως της γείτονας Πολωνίας, Μπεάτα Σίντλο διαφοροποιήθηκε από την επικριτική στάση του πρώην πρωθυπουργού της χώρας της και νυν προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος χαρακτήρισε τον Τραμπ την περασμένη εβδομάδα μια «απειλή» για την ΕΕ, ανάλογη με αυτή που θέτει η Ρωσία, η Κίνα και ο ριζοσπαστικός ισλαμισμός.
Τέλος, ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την υιοθέτηση των προτάσεων της Επιτροπής για το μεταναστευτικό σε ό,τι αφορά τη λεγόμενη «διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου» και δήλωσε πεπεισμένος πως όλες οι πλευρές θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για την πλήρη εφαρμογή των αποφάσεων.
Τι αποφάσισαν για το μεταναστευτικό οι 28 -Το κείμενο συμπερασμάτων της άτυπης Συνόδου Κορυφής
Στο κείμενο των συμπερασμάτων της άτυπης Συνόδου, υπογραμμίζεται ότι ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και η ανακοπή των παράνομων μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, αποτελούν βασικό στοιχείο για μια βιώσιμη πολιτική μετανάστευσης.
Στο κείμενο σημειώνεται ότι στην Αν. Μεσόγειο, παρά τις πιέσεις που παραμένουν, οι αφίξεις τους τελευταίους τέσσερις μήνες του 2016 ήταν μειωμένες σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2015 κατά 98%, ενώ οι ηγέτες της ΕΕ θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και τις χώρες του "δρόμου" των Δυτ. Βαλκανίων.
Οι ηγέτες της ΕΕ επικεντρώθηκαν στον "δρόμο" της Κεντρικής Μεσογείου, αναφέροντας ότι στη διάρκεια του 2016, οι αφίξεις ξεπέρασαν τις 180.000.
Επισημαίνοντας ότι εκατοντάδες ανθρώπων έχασαν τη ζωή τους το 2017 και ότι η άνοιξη πλησιάζει, οι ηγέτες της ΕΕ εκφράζουν την αποφασιστικότητά τους για περαιτέρω ενέργειες προκειμένου να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές στην Κεντρική Μεσόγειο και να εξαρθρωθούν τα κυκλώματα των λαθρεμπόρων, επαγρυπνώντας ταυτόχρονα και για τον "δρόμο" της Αν. Μεσογείου, αλλά και άλλων.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναφέρουν πως θα συνεργαστούν πρωτίστως με τη Λιβύη απ' όπου φεύγουν κυρίως οι μετανάστες, αλλά και με τις γειτονικές της χώρες συμπεριλαμβανομένων και των υπο-Σαχάριων.
Στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου της Μάλτας αναφέρεται ότι θα δοθεί προτεραιότητα στους εξής τομείς:
- Εκπαίδευση, εξοπλισμό και υποστήριξη της Λιβυκής Ακτοφυλακής και άλλων συναφών υπηρεσιών. Συμπληρωματικά προγράμματα εκπαίδευσης από την ΕΕ πρέπει να αναπτυχθούν γρήγορα, με έναρξη εκείνα που ήδη έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της επιχείρησης SOPHIA.
Η χρηματοδότηση και ο προγραμματισμός αυτών των δραστηριοτήτων θα πρέπει να γίνει βιώσιμος και προβλέψιμος, και διαμέσου του Μεσογειακού Δικτύου Seahorse.
- Αυξημένες προσπάθειες προκειμένου να διαλυθεί η επιχείρηση λαθρεμπορίου ανθρώπινων ζωών, με ευθύνη της Λιβύης και σχετικών διεθνών εταίρων, συμπεριλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, την Europol και την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή.
- Βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των τοπικών κοινοτήτων στην Λιβύη, ιδιαίτερα στις παράκτιες περιοχές και στα σύνορα της Λιβύης με τους "δρόμους" μετανάστευσης.
- Εξασφάλιση επαρκούς ικανότητας υποδοχής και ικανοποιητικών συνθηκών για τους μετανάστες στη Λιβύη από κοινού με την UNHCR και τον ΙΟΜ.
- Υποστήριξη του ΙΟΜ στην ενίσχυση των δραστηριοτήτων υποστηριζόμενης οικειοθελούς επιστροφής.
- Ενίσχυση των εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που απευθύνονται σε μετανάστες στη Λιβύη και τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και διεθνείς οργανισμούς, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών.
- Συμβολή στη μείωση της πίεσης στα χερσαία σύνορα της Λιβύης, σε συνεργασία τόσο με τις λιβυκές αρχές αλλά και όλους τους γείτονες της Λιβύης, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη έργων ενίσχυσης της ικανότητας διαχείρισης των συνόρων τους.
- Παρακολούθηση των εναλλακτικών διαδρομών και της πιθανής εκτροπή των δραστηριοτήτων των διακινητών, μέσω από κοινού προσπαθειών γειτονικών χωρών στο πλαίσιο εταιρικής σχέσης, με την υποστήριξη των κρατών μελών και όλων των σχετικών οργανισμών της ΕΕ και με τη διάθεση όλων των αναγκαίων μέσων επιτήρησης.
- Συνεχή υποστήριξη των προσπαθειών και πρωτοβουλιών μεμονωμένων κρατών-μελών που ασχολούνται άμεσα με τη Λιβύη. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της και είναι έτοιμη να υποστηρίξει την Ιταλία στην εφαρμογή του μνημονίου συμφωνίας που υπεγράφη στις 2 Φεβρουαρίου 2017 από τις ιταλικές αρχές και τον πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου της Λιβύης Al Serraj.
- Εμβάθυνση του διαλόγου και της συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης με όλες τις χώρες που συνορεύουν με τη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης επιχειρησιακής συνεργασίας με τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνόρων και του Λιμενικού για την πρόληψη αναχωρήσεων και τη διαχείριση των επιστροφών.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναφέρουν ότι ορισμένες από τις προαναφερόμενες δράσεις μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω του Ταμείου της ΕΕ για την Αφρική με 1,8 δισ. από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και 152 εκατομμύρια από τις συνεισφορές των κρατών.
Προκειμένου να καλυφθούν οι πλέον επείγουσες ανάγκες της παρούσης αλλά και για όλο το 2017, η Σύνοδος της Μάλτας καλωσορίζει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμβάλλει, ως πρώτο βήμα, με επιπλέον 200 εκατομμύρια ευρώ στο Ταμείο της ΕΕ για την Αφρική και να δώσει προτεραιότητα στα προγράμματα που αφορούν στην μετανάστευση και σχετίζονται με τη Λιβύη.
(Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ)