Νίκος Παρασκευόπουλος στη HuffPost Greece: «Η κυβέρνηση θα εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ»

Νίκος Παρασκευόπουλος στη HuffPost Greece: «Η κυβέρνηση θα εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ»

Οι σχέσεις Πολιτείας - Δικαιοσύνης βρέθηκαν στο προσκήνιο καθώς η επικείμενη απόφαση του ΣτΕ για το αν θα κρίνει συνταγματικό ή όχι τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες έχει προκαλέσει σφοδρή πολιτική αντιπαράθεση. Μπορεί ο πολιτικός να ασκεί πολιτική πίεση με εκκρεμή δικαστικά ζητήματα ή ακόμα και να προκαταλαμβάνει τους δικαστές;

Η HuffPost Greece, αναζήτησε αυτή τη δύσκολη και σύνθετη απάντηση, από τον καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργό Δικαιοσύνης. Ο Νίκος Παρασκευόπουλος, άλλωστε πριν μεταπηδήσει στην πολιτική είχε θητεύσει χρόνια ως ακαδημαϊκός στη Νομική του Αριστοτέλειου, ενώ είχε διατελέσει και μέλος του Ανώτατου Δικαστηρίου.

Μιλώντας στη HuffPost Greece, o κ. Παρασκευόπουλος, δηλώνει, ότι ο πολιτικός οφείλει να σέβεται πρωτίστως το Σύνταγμα και την νομιμότητα, στην οποία μπορεί να είναι πιο εύκαμπτος καθώς βάση ιδιότητας παράγει ή επικυρώνει διά της ψήφου νομοθετικό έργο. Ξεκαθαρίζει ότι ειδικά ο υπουργός Δικαιοσύνης θα πρέπει να είναι φειδωλός και προσεκτικός σε εκκρεμή δικαστικά ζητήματα. Παράλληλα, προτρέπει τους συναδέλφους του να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα, χωρίς όμως να αφαιρεί το δικαίωμα της κριτικής σε δικαστικές αποφάσεις, όπως συμβαίνει και σε όλες τις επαγγελματικές και κοινωνικές ομάδες.

Αναφερόμενος στην πολυσυζητημένη και αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ για τα τηλεοπτικά, δηλώνει κατηγορηματικά, ότι η κυβέρνηση υποχρεούται να εφαρμόσει την όποια απόφαση προκύψει, αλλά ακόμα και αν χρειαστεί νομοθετική βελτίωση, θα πρέπει αυτή να θεραπεύσει την προγενέστερη αντισυνταγματική κατάσταση.

Εξηγεί γιατί αναγκάστηκε να κινηθεί πειθαρχικά κατά του δικαστή που διέρρευσε η προσωπική του αλληλογραφία, όταν τα προσωπικά δεδομένα έγιναν ευρέως γνωστά μέσω δημοσιευμάτων αλλά και κοινοβουλευτικής ερώτησης, ενώ παράλληλα εκφράζει τον προβληματισμό του για το γεγονός ότι διαρρέουν στοιχεία συνεδριάσεων ανώτατων δικαστηρίων πριν εκδοθεί οριστικά μια απόφαση, κάτι που όπως μας αναφέρει χαρακτηριστικά αποτελεί αυτοτελές έγκλημα.

Ερωτώμενος για τον αναμενόμενο σχηματισμό, εκφράζει την διάθεση του να συνεχίσει το έργο που ξεκίνησε με τους συνεργάτες του στο υπουργείο Δικαιοσύνης, επισημαίνοντας όμως ότι αυτό μπορεί να γίνει και από άλλους συναδέλφους του, που διαθέτουν τη γνώση και την πολιτική βούληση.

Αναλυτικά η συνέντευξη έχει ως εξής:

Κύριε υπουργέ αυτές τις μέρες βλέπουμε μια σύγκρουση πολιτικής και δικαιοσύνης με αφορμή την επικείμενη απόφαση του ΣτΕ για τον τηλεοπτικό διαγωνισμό, αλλά και τις καταγγελίες τις αντιπολίτευσης ότι διέρρευσαν προσωπικά δεδομένα δικαστή. Πριν μπούμε στην ουσία αυτών των ζητημάτων, θα ήθελα να σας ρωτήσω γιατί εκτός από πολιτικός είστε και ακαδημαϊκός, πόσο μπορούν αυτοί οι δυο ιδιότητες να ισορροπούν και κατά πόσο έχετε έρθει σε δύσκολη θέση;

Η ισορροπία είναι δύσκολη αλλά καθόλου αδύνατη. Θα έλεγα μάλιστα ότι επιβάλλεται η πολιτική και η δικαιοσύνη να εναρμονίζονται. Η πολιτική πρέπει να ασκείται πάντα στα πλαίσια του Συντάγματος και της νομιμότητας, αλλά εδώ ο πολιτικός έχει μια επιπλέον δυνατότητα: να εισηγείται ή ως βουλευτής να συμμετέχει σε μεταρρυθμίσεις και αλλαγές της νομοθεσίας, οπότε η θέση του στη δεύτερη περίπτωση είναι εύκαμπτη. Αυτήν την περίοδο, ασφαλώς υπήρχαν διάφορα θέματα τα οποία οδήγησαν σε δύσκολες αποφάσεις, και έκανα ό,τι μπορούσα ώστε να συμβάλω στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου ώστε οι πολιτικές αποφάσεις να είναι στο πλαίσιο του Συντάγματος.

Νιώσατε κάποια στιγμή αν και υπουργός Δικαιοσύνης, να επιβάλλεται μέσα σας, ο ρόλος του ακαδημαϊκού και του πρώην ανώτατου δικαστικού;

Σε όλες τις περιπτώσεις χωρίς εξαίρεση, ένιωθα ότι το ένα εναρμονίζεται με το άλλο και ότι δεν έρχεται σε αντίθεση. Πάντοτε σκέφτομαι και με την ιδιότητα που υπηρέτησα τόσα χρόνια το δίκαιο, δηλαδή του δασκάλου, και αυτό είναι πολύτιμο την ώρα της λήψης κρίσιμων αποφάσεων.

Οι πολιτικοί -συνάδελφοι σας πλέον- μπορούν να μπουν σε αυτή τη λογική γιατί βλέπουμε πολιτικούς όλων των κομμάτων να σχολιάζουν ακόμα και να προδικάζουν δικαστικές αποφάσεις. Γιατί δεν αφήνουν το τελευταίο λόγο στη Δικαιοσύνη;

Νομίζω ότι η υποχρέωση να είναι κανείς φειδωλός σε θέματα που αφορούν την Δικαιοσύνη βαραίνει κυρίως τον υπουργό Δικαιοσύνης και λιγότερο τους υπόλοιπους πολίτες, ακόμα και τους πολιτικούς. Ο λόγος είναι, ότι ο δικαστής σε κάποιο βαθμό εξαρτάται από κρίσεις του υπουργού, ο οποίος έχει αρμοδιότητα πειθαρχική αλλά και να κάνει προτάσεις για την αξιολόγηση ανώτατων δικαστών, επομένως έχει μια ουσιαστική επιρροή. Για αυτό το λόγο ο υπουργός Δικαιοσύνης θα πρέπει να μην εκφράζεται για θέματα που εκκρεμούν στη Δικαιοσύνη. Γιατί αν εκφραστεί, και η απόφαση ύστερα θα είναι σύστοιχη, ο πολίτης δικαιούται να σκεφτεί ότι η Δικαιοσύνη προσαρμόστηκε επειδή υπάρχει ο φόβος της κρίσης, ή στην αντίθετη περίπτωση ότι ένα δικαστήριο λειτούργησε αντιπολιτευτικά. Θέλω να διευκρινίσω κάτι: δεν πιστεύω ότι η μεγάλη πλειονότητα των δικαστών λειτουργούν με αυτό τον τρόπο και προσαρμόζονται στις βουλές των πολιτικών. Όμως, θα πρέπει να υπάρχει προσοχή για την αποφυγή ακόμα και των ακραίων περιπτώσεων.

Η ανάγκη αυτοσυγκράτησης ισχύει λιγότερο για άλλους πολίτες, γιατί αν όλοι απείχαν από την έκφραση μιας άποψης, δεν θα είχαμε και την απαιτούμενη στη δημοκρατία κριτική. H Δημοκρατία δεν φοβάται. rΌμως έως ένα βαθμό η υποχρέωση του υπουργού Δικαιοσύνης να είναι φειδωλός στα εκκρεμή δικαστικά ζητήματα, αφορά και άλλους πολιτικούς ακόμη και την αντιπολίτευση. Γιατί στη δημοκρατία τα κόμματα εναλλάσσονται και ένα κόμμα που θα έρθει κάποτε στην εξουσία θα έχει και αυτό αρμοδιότητες κρίσης.

Πώς σχολιάζετε τη δήλωση του γ.γ ενημέρωσης Λευτέρη Κρέτσου αναφορικά με την αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ, ότι θα είναι δεσμευτική μεν αλλά όχι απαραίτητα σεβαστή;

Καταλαβαίνω την δήλωση του κ. Κρέτσου όπως την διατύπωσε. Οι αποφάσεις δικαστηρίων είναι δεσμευτικές για την κυβέρνηση, αλλά ασφαλώς κάποιος μπορεί να εκφράσει μια διαφορετική γνώμη και να ασκήσει κριτική. Εξαιρείται όπως σας είπα, ο υπουργός Δικαιοσύνης.

Η απόφαση του ΣτΕ για το διαγωνισμό των τηλεοπτικών αδειών είναι θέμα ωρών. Θα πρέπει αυτή η απόφαση να τελειώσει την όποια συζήτηση και ανάλογα με την ετυμηγορία να συνεχίσουμε εκεί που μείναμε ή να ξεκινήσουμε από την αρχή;

Η κυβέρνηση οφείλει να εφαρμόσει την όποια απόφαση θα προκύψει. Αυτό, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να αποδεχθούμε την παλαιά κατάσταση. Γιατί και εκείνη η κατάσταση, περιλάμβανε κάποιες αντίθετες προς το Σύνταγμα διαμορφωμένες συνθήκες. Για παράδειγμα αντίκειται ευθέως στο Σύνταγμα τα μέλη των ανεξάρτητων αρχών να διατηρούν τις θέσεις τους για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τη λήξη της θητείας τους, αλλά και να γίνεται χρήση των συχνοτήτων χωρίς άδεια.

Επομένως, στην περίπτωση έκδοσης μιας απόφασης η οποία ενδεχομένως θα επιβάλει κάποια νομοθετική αλλαγή, η Βουλή θα πρέπει να διορθώσει και την πρότερη κατάσταση η οποία είχε πρόβλημα με το Σύνταγμα.

Στην Βουλή είχαμε μια έντονη πολιτική αντιπαράθεση με την καταγγελία της αντιπολίτευσης ότι διέρρευσαν προσωπικά δεδομένα δικαστικού. Τι απαντάτε;

Πρώτη φορά τέθηκαν υπόψη μου από δικαστική αρχή έγγραφα τα οποία ήταν εκτυπώσεις ιδιωτικής αλληλογραφίας δικαστή, τον Νοέμβριο του 2015. Μάλιστα μου διαμηνύθηκε ότι τα έγγραφα είχαν σταλεί σε ένα μεγάλο αριθμό δικαστών. Εγώ τότε απάντησα με έγγραφο ότι εκείνη την στιγμή δεν θα πρέπει να παρέμβω πειθαρχικά, για δύο λόγους. Ως πρωτεύοντα λόγο ανέφερα το γεγονός ότι όλα τα δεδομένα προέκυπταν από ένα έγγραφο που προφανώς είχε αποκτηθεί παράνομα και ο δεύτερος λόγος ήταν, ότι μέχρι τότε τα προσωπικά δεδομένα των αναφερόμενων προσώπων δεν είχαν προσβληθεί ευρύτερα κοινωνικά. Αν κινούσα τότε μια πειθαρχική διαδικασία, διακινδύνευα ο ίδιος μια ευρύτερη γνωστοποίηση αυτών των γεγονότων. Σημείωσα από τότε ότι θα παρακολουθώ τις εξελίξεις για να επέμβω αν χρειαστεί.

Σχετικά πρόσφατα, αυτό το έγγραφο δημοσιεύτηκε, όπως και το όνομα του δικαστή και ανακυκλώθηκε στον τύπο, ενώ το μνημόνευσαν βουλευτές, ένας των οποίων κοινοβουλευτικά κατέθεσε ερώτηση. Επομένως, έπαψε πια να πρόκειται για ένα κρυφό δεδομένο. Τότε θεώρησα ότι θα έπρεπε να γίνει μια προκαταρκτική πειθαρχική διερεύνηση. Μια διερεύνηση που δεν αποκλείεται να οδηγήσει ακόμα και στην αθώωση του εμπλεκομένου ή στην άσκηση πειθαρχικής δίωξης σε δεύτερο στάδιο.

Είχα στα χέρια μου ενδείξεις για την τέλεση μια πειθαρχικά ελεγχόμενης πράξης, οι οποίες προέκυπταν από πολλές πηγές και πλέον δεν είχα νόμιμο λόγο για να μην προχωρήσω. Θα σας πω ότι και από άποψη σκοπιμότητας ήμουν σε δύσκολη θέση γιατί, αν δεν προχωρούσα, αργότερα ανάλογα με την έκβαση της υπόθεσης κάποιοι κακόπιστοι θα μπορούσαν να μου πουν ότι αδράνησα, προκειμένου να έχω το αποτέλεσμα που θα ήθελα με τη γνώμη του συγκεκριμένου δικαστή.

Γνωρίζω τον συγκεκριμένο δικαστή πολλά χρόνια, όχι προσωπικά αλλά το έργο του, και τον εκτιμώ. Μια πειθαρχική παράβαση δεν αμαυρώνει το έργο ενός δικαστή στο σύνολο του.

Βεβαίως στην υπόθεση αυτή το σχετικό με τις εξετάσεις πειθαρχικά ελεγχόμενο περιστατικό δεν είναι το μόνο που έχει ενδιαφέρον. Ενδιαφέρον από πλευράς της ποινικής νομοθεσίας είχαν και πολλές πράξεις άλλων, όπως οι προσβολές των προσωπικών δεδομένων και τότε και τώρα, ενώ ένα σοβαρό αδίκημα, το οποίο φέρεται να έχει τελεστεί αυτές τις μέρες, είναι η παραβίαση της μυστικότητας των συνεδριάσεων του δικαστηρίου.

Βέβαια, η μεν πειθαρχική αρμοδιότητα ανήκει στον υπουργό, η δε αρμοδιότητα δίωξης ανήκει στην ίδια δικαιοσύνη και γι αυτό αρκέστηκα στη συνέχεια να στείλω κάποια δημοσιεύματα στην Εισαγγελία η οποία και θα τα εκτιμήσει.

Σε πολιτική θεματολογία τώρα, θέμα ημερών είναι και ο επικείμενος ανασχηματισμός. Εσείς αισθάνεστε ότι έχετε ολοκληρώσει το έργο σας;

Δεν έχω ολοκληρώσει το έργο μου, απλώς το έχω αρχίσει. Πιστεύω όμως, ότι δεν είμαι ο μοναδικός που μπορεί να προχωρήσει. Υπάρχουν και άλλοι άξιοι πολιτικοί, που μπορούν να συνεχίσουν αυτό το οποίο οι συνεργάτες μου και εγώ ξεκινήσαμε και να προσθέσουν έργα με τη δική τους σφραγίδα. Στο τομέα της νομοθεσίας αυτή τη στιγμή λειτουργούν αρκετές νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, οι οποίες κατασκευάζουν νόμους που πιστεύω ότι θα είναι πολύ χρήσιμοι για την πολιτεία. Επίσης στις φυλακές γίνεται ένα πολύ σημαντικό έργο μεταρρυθμίσεων, με βελτίωση των συνθηκών κράτησης και δημιουργία δομών στήριξης των κρατουμένων, όπως είναι τα σχολεία, οι χώροι περίθαλψης, οι χώροι συνάντησης με την οικογένεια κλπ. Στο χώρο της Αριστεράς πάντως, υπάρχουν πολλά πρόσωπα με γνώσεις και βούληση να προσφέρουν στο πεδίο της δικαιοσύνης

Υποθετικά αν έπρεπε σήμερα να φύγετε από αυτό το πόστο τι ήταν αυτό που θα μπορούσατε να έχετε κάνει και δεν το κάνατε;

Έχετε δίκιο στο ερώτημα σας. Θα ήθελα όλα αυτά που προανέφερα να είχαν γίνει πιο γρήγορα.

Τελευταία ερώτηση. Ο πρωθυπουργός έχει θέσει ως χρονοδιάγραμμα -βάση των συμφωνιών- το τέλος του χρόνου για να ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος. Θα βρούμε το δίκιο μας απέναντι στους πιστωτές;

Πιστεύω ότι η διεθνής κοινωνία, θα προσέξει δύο δεδομένα. Το ένα είναι ότι η χώρα μας έχει κάνει μια σοβαρή προσπάθεια να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και να προχωρήσει κάποιες μεταρρυθμίσεις. Το δεύτερο είναι ότι αν μια χώρα με αυτήν την προσπάθεια δεν δικαιωθεί, τότε διεθνώς θα υπάρξει ένα πολύ κακό παράδειγμα παραγνώρισης αξιών κοινωνικής ειρήνης, ανθρωπισμού και δημοκρατίας για όλες τις χώρες του κόσμου. Για αυτό πιστεύω ότι όλοι οι εξωτερικοί παράγοντες οι οποίοι ασχολούνται με το θέμα θα προσέξουν ιδιαίτερα.

Δημοφιλή