Ελλάδα – Τουρκία: Είμαστε πράγματι ενώπιον ενός θερμού επεισοδίου;

Η Τουρκία ενεργεί, πάντοτε, με βάση τις στρατηγικές προτεραιότητες.
Φωτογραφία αρχείου
Φωτογραφία αρχείου
ASSOCIATED PRESS

Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μία ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η οποία συντηρείται με δηλώσεις που γίνονται και από τις δύο πλευρές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κορυφώνεται η ανησυχία μεταξύ των πολιτών και να κυριαρχεί το ερώτημα αν, όντως, όλα αυτά αποτελούν τον προάγγελο ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο. Ένα ερώτημα που έρχεται στην επιφάνεια κάθε φορά που παρατηρείται οποιαδήποτε διατάραξη στην πορεία των διμερών σχέσεων.

Είναι γνωστό ότι η Τουρκία πάντοτε εποφθαλμιούσε να επεκτείνει την κυριαρχία της στο Αιγαίο και αυτό προσπαθούσε να το επιτύχει με κάθε τρόπο. Απόδειξη είναι ότι μετά από κάθε κρίση (1974, 1987 και 1996) προσέθετε νέες απαιτήσεις στην ατζέντα των διμερών διαφορών. Αυτό όμως που πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι η Τουρκία ενεργεί, πάντοτε, με βάση τις στρατηγικές προτεραιότητες. Και στην τρέχουσα χρονική περίοδο κύρια στρατηγική προτεραιότητα της Τουρκίας είναι η ασφάλειά της που σχετίζεται με την κατάσταση στη Συρία και με το μέλλον του κουρδικού της στοιχείου.

Οι κουρδικές πολιτοφυλακές ή Κούρδοι YPG αποτελούσαν την αιχμή του δόρατος των αμερικανικών επιχειρήσεων κατά του Ισλαμικού Κράτους και επιδίωξή τους ήταν η δημιουργία μιας αυτόνομης κρατικής οντότητας στη Βόρεια Συρία. Μιας οντότητας, όμως, που αποτελούσε εφιάλτη για την Τουρκία, η οποία αφενός θεωρούσε τους Κούρδους YPG ως τρομοκράτες, αφετέρου πίστευε πως οποιοσδήποτε κουρδικός κρατικός σχηματισμός στα σύνορά της θα υπονόμευε την κρατική της συνοχή. Βέβαια, με την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, φάνηκε προς στιγμήν ότι οι πρώην σύμμαχοι των Αμερικανών θα έμεναν απροστάτευτοι στην εκδικητική μανία της Άγκυρας, η οποία επεδίωκε τη δημιουργία ουδέτερης ζώνης 30 χλμ κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων. Όμως, οι Κούρδοι έσπευσαν να καλύψουν το κενό της αμερικανικής αποχώρησης, προωθώντας μια συμφωνία με τον Πρόεδρο Άσαντ. Μια συμφωνία που θα τελεί υπό την εγγύηση της Ρωσίας και θα φέρει τις κυβερνητικές δυνάμεις στην εκτεταμένη περιοχή που κατέχουν οι Κούρδοι.

Όπως γίνεται αντιληπτό, στην περίπτωση σύναψης της συμφωνίας, η Τουρκία δεν θα μπορεί να εισβάλει στη Συρία και να επιχειρήσει εναντίον του κουρδικού στοιχείου. Αν και δεν υπάρχουν αρκετές πιθανότητες, πλέον, για τη δημιουργία κουρδικής οντότητας, η προστασία που θα απολαμβάνουν οι Κούρδοι υπό τη σκέπη της Ρωσίας, δεν εξαλείφει το πρόβλημα για την Τουρκία. Και είναι απολύτως βέβαιο ότι η Ρωσία θα δείξει το καλύτερό της πρόσωπο, προκειμένου να αποδείξει στους Κούρδους ότι οι πρώην σύμμαχοί τους Αμερικανοί είναι αναξιόπιστοι, αφού τους χρησιμοποίησαν και τους εγκατέλειψαν.

Η άλλη στρατηγική προτεραιότητα της γείτονος σχετίζεται με τις γεωτρήσεις της EXXON MOBIL, που γίνονται εντός του οικοπέδου 10 της κυπριακής ΑΟΖ. Όσο η Άγκυρα βλέπει τη Λευκωσία να μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης, και μάλιστα υπό αμερικανική προστασία, τόσο αισθάνεται απομονωμένη. Οι δε ανησυχίες της για την υποβάθμιση του ρόλου της στην ενεργειακή ασφάλεια της Δύσης ενισχύονται με την σχεδιαζόμενη κατασκευή του αγωγού East med, που θα μεταφέρει αέριο από το Ισραήλ στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Τουρκία και αλλάζοντας το ενεργειακό τοπίο της Ανατολικής Μεσογείου υπέρ της Κύπρου και της χώρας μας.

Κατόπιν των παραπάνω, φαίνεται ότι μια επίθεση κατά ελληνικών στόχων στο Αιγαίο δεν είναι μέσα στις στρατηγικές προτεραιότητες της Τουρκίας και μάλιστα μπορεί να της δημιουργήσει πολύ περισσότερα προβλήματα από τα πιθανά κέρδη. Επιπλέον, οι στρατηγοί της Άγκυρας γνωρίζουν ότι οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις δεν είναι ένας εύκολος αντίπαλος.

Όταν ο τουρκικός στρατός συνάντησε σημαντικά εμπόδια κατά την εισβολή στην Αφρίν, εναντίον Κούρδων με στοιχειώδη εξοπλισμό, αντιλαμβάνονται ότι μια επιχείρηση στο Αιγαίο, εναντίον των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, που έχουν τη δυνατότητα και τα μέσα να διεξάγουν κάθε μορφής επιχείρηση, δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Αν και η μακροχρόνια οικονομική κρίση θα έπρεπε να είχε αφήσει το στίγμα της στην επιχειρησιακή ετοιμότητα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, εν τούτοις, γνωρίζουν από την άλλη πλευρά του Αιγαίου ότι τα στελέχη, χάρη στις τιτάνιες προσπάθειες που έχουν καταβάλει, διατηρούν στην κορυφή το αξιόμαχο των ενόπλων δυνάμεων. Και ότι σε καμία περίπτωση δεν θα κάνουν πίσω. Έτσι, μια ήττα στο Αιγαίο δεν θα είναι διαχειρίσιμη υπόθεση για τον Ταγίπ Ερντογάν στο εσωτερικό της χώρας του.

Όλα αυτά όμως, δεν πρέπει να μας εφησυχάζουν, γιατί έχει αποδειχθεί ότι η Τουρκία, πολλές φορές, προβαίνει σε ενέργειες που δεν βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα των στρατηγικών της προτεραιοτήτων. Αυτό γίνεται είτε για λόγους εντυπωσιασμού, είτε για τον εκφοβισμό ενός εν δυνάμει αντιπάλου, είτε, τέλος, για να αποσπαστεί η προσοχή των Τούρκων πολιτών από τα σοβαρά εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα.

Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε πάντοτε έτοιμοι. Και όσον αφορά την επιχειρησιακή μας ετοιμότητα και στον τομέα της λειτουργικότητας των οπλικών μας συστημάτων, αλλά και στην πρόοδο των αναγκαίων εξοπλιστικών προγραμμάτων. Οι συμμαχίες είναι απαραίτητες και πάντοτε παίζουν τον ρόλο τους σε περιπτώσεις κρίσεων. Αυτό όμως που είναι πιο σημαντικό είναι η δυνατότητα της χώρας να αμυνθεί αποτελεσματικά όταν απειληθεί η εδαφική της ακεραιότητα ή η αξιοπρέπειά της. Γιατί αυτό δεν μπορεί να της το αμφισβητήσει κανείς.

Δημοφιλή