Έρευνα: Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες κινδύνευαν περισσότερο με βίαιο θάνατο από ό,τι οι μονομάχοι

Το πρώτο έτος της βασιλείας τους ήταν και το πιο επικίνδυνο.
DEA / G. DAGLI ORTI via Getty Images

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες μπορεί να ήταν μεταξύ των ισχυρότερων ηγεμόνων που είδε ποτέ η ανθρώπινη ιστορία, ωστόσο η δουλειά τους ήταν κάπως...επικίνδυνη, δεδομένου ότι πολλοί εξ αυτών είχαν βίαιους, άγριους θανάτους- σε βαθμό που, σύμφωνα με νέα έρευνα, ένας μονομάχος της ρωμαϊκής περιόδου είχε περισσότερες πιθανότητες να βγει ζωντανός από την αρένα από ό,τι ένας αυτοκράτορας να πεθάνει εν ειρήνη από φυσικά αίτια.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, από το 14 μΧ ως το 395 μΧ, 43 από τους 69 αυτοκράτορες (το 62%) πέθαναν με βίαιο τρόπο- δηλαδή στη μάχη ή στα χέρια δολοφόνων. Ωστόσο, επί της προκειμένης, οι αριθμοί δεν επαρκούν για την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Τη σχετική έρευνα πραγματοποίησε ο Τζόζεφ Σάλεχ, επίκουρος καθηγητής στο Κέντρο Διαστημικών Τεχνολογιών και Ερευνών στο Georgia Tech. Ο Σάλεχ διδάσκει αεροναυπηγική, ωστόσο ένα από τα προσωπικά του ενδιαφέροντα είναι η ρωμαϊκή ιστορία- και κάποια στιγμή αναρωτήθηκε εάν θα ήταν δυνατόν να χρησιμοποιήσει τα ίδια στατιστικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται για ελέγχους ασφαλείας και αξιοπιστίας σε διαστημόπλοια για να βγάλει συμπεράσματα ως προς το πόσο επικίνδυνη ήταν η...δουλειά του Ρωμαίου αυτοκράτορα.

«Ήταν γνωστό πως επρόκειτο για επικίνδυνη υπόθεση, τουλάχιστον ποιοτικά» είπε ο Σάλεχ στο Live Science. Αυτό που δεν είχε διερευνηθεί ποτέ, πρόσθεσε, ήταν πώς άλλαζαν οι πιθανότητες βίαιου θανάτου του αυτοκράτορα με το πέρασμα του χρόνου.

Κάποιοι αυτοκράτορες είχαν ιδιαίτερα άγριους θανάτους, όπως ο Πόπλιος Σεπτίμιος Γέτα (γνωστός ως Γέτας), τον οποίο έσφαξαν στα χέρια της μητέρας του σε ηλικία 21 ετών, με διαταγή του αδελφού του, Καρακάλλα, το 211. Ο Καρακάλλας, με τη σειρά του, δολοφονήθηκε το 217, ενώ έκανε την ανάγκη του σε έναν δρόμο. Ο Κόμμοδος (γνωστός, μεταξύ άλλων, για τη μανία του με τους μονομάχους και για το ότι από ένα σημείο και μετά παρουσιαζόταν ως Ηρακλής) στραγγαλίστηκε από έναν παλαιστή στο λουτρό του – γενικότερα, σύμφωνα με τη νέα ανάλυση, οι πιθανότητες επιβίωσης ενός Ρωμαίου αυτοκράτορα ήταν αντίστοιχες κάποιου που παίζει ρώσικη ρουλέτα με τέσσερις σφαίρες στο περίστροφο αντί για μία, σύμφωνα με την έρευνα του Σάλεχ, ο οποίος χρησιμοποίησε μια στατιστική μέθοδο που χρησιμοποιείται από μηχανικούς για να διαπιστώνεται μέσα σε πόσο χρόνο εξαρτήματα/ συσκευές παρουσιάζουν βλάβη. Πολλές συσκευές, βάσει αυτής μεθόδου, παρουσιάζουν το εξής φαινόμενο: Πολλά προβλήματα εντοπίζονται όταν η συσκευή πρωτοκυκλοφορεί στην αγορά. Μετά οι βλάβες μειώνονται για ένα διάστημα. Όταν περάσει καιρός και οι συσκευές αρχίσουν να φθείρονται, τα προβλήματα επανεμφανίζονται.

Σύμφωνα με την έρευνα του Σάλεχ, κάτι αντίστοιχο ίσχυε και για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες: Ο κίνδυνος θανάτου ήταν υψηλότερος το πρώτο έτος στην εξουσία, μα αν τα κατάφερναν να επιζήσουν για επτά χρόνια, οι πιθανότητες θανάτου μειώνονταν σημαντικά. Ωστόσο αυτό κρατούσε μόνο για τέσσερα χρόνια: Όταν ένας αυτοκράτορας έφτανε τα 12 χρόνια στην εξουσία, οι πιθανότητες θανάτου του ανέβαιναν ξανά στα ύψη.

Κατά τον Σάλεχ, οι αυτοκράτορες που σκοτώνονταν στο πρώτο έτος της βασιλείας τους παρουσίαζαν «σχεδιαστικά σφάλματα», που υπονόμευαν την εμπιστοσύνη προς την ικανότητά τους να κυβερνούν. Από την άλλη, αυτοί που σκοτώνονταν μετά από 12 χρόνια στην εξουσία, έβρισκαν τον θάνατο μάλλον λόγω «φθοράς»: Ήταν ευάλωτοι σε κοινωνικές αλλαγές, εμφανίσεις νέων εχθρών ή νέες επιθέσεις από παλιούς εχθρούς που είχαν αναδιοργανωθεί.

Δημοφιλή