Το ταξίδι του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, από την Άνδρο στην Αθήνα, ολοκληρώνεται με την έναρξη της λειτουργίας του νέου μουσείου, την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου, το οποίο στεγάζει την περιώνυμη συλλογή του Ιδρύματος και πλαισιώνεται από πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά εργαστήρια.
Το νέο Μουσείο που απέκτησε η Αθήνα -με μερικούς από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες στην ιστορία της Τέχνης-, βρίσκεται επί της οδού Ερατοσθένους 13, μόλις λίγα μέτρα από το Καλλιμάρμαρο.
Στο κομψό κτίριο, το οποίο έχει συνολική επιφάνεια 7.250 τ.μ. και εκτείνεται σε 11 ορόφους, εκτός από τους εκθεσιακούς χώρους, λειτουργούν πωλητήριο και café - εστιατόριο, βιβλιοθήκη τέχνης (με 6.000 τόμους), παιδικό εργαστήριο και αμφιθέατρο 190 θέσεων.
Μία από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές
Η συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή είναι από τις σημαντικότερες ιδιωτικές συλλογές που δημιουργήθηκαν κατά το δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα. Πρωταρχικός σκοπός του νέου μουσείου που ανεγέρθηκε στην Αθήνα είναι να στεγάσει αυτή τη συλλογή και να την κάνει προσβάσιμη στο κοινό, σύμφωνα με την επιθυμία των Ιδρυτών.
Όπως ισχύει για κάθε συλλογή, έτσι και με τη συγκεκριμένη, τα κριτήρια επιλογής των έργων που τη συγκροτούν υπήρξαν καθαρώς υποκειμενικά.
Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή, αν και περιβάλλονταν ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1950 από διακεκριμένους ιστορικούς και επαγγελματίες της τέχνης, επέλεξαν τα συγκεκριμένα έργα με μοναδικό γνώμονα τις προσωπικές προτιμήσεις τους και τους δικούς τους αισθητικούς κώδικες. Σχεδόν επί πενήντα χρόνια έχτιζαν τη συλλογή τους με φροντίδα, υπομονή και αφοσίωση, με απώτερη βλέψη, κάποια μέρα, να εκτεθεί στο μουσείο που είχαν κατά νου.
Το μουσείο έχει τη δυνατότητα να στεγάσει το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής σε συνθήκες που προκύπτουν από ειδική σκηνογραφική μελέτη, ώστε να εξασφαλίζεται, κατά το δυνατόν, η καλύτερη παρουσίαση και αναγνωσιμότητα των έργων. Γλυπτά και πίνακες συνδιαλέγονται σε μια προσπάθεια να τεθεί σε παράλληλη σχέση η διαδρομή των καλλιτεχνών.
Επί της παρούσης εκτίθενται 180 έργα και αντικείμενα τέχνης. Εκτός από τα εμβληματικά έργα της συλλογής που παρουσιάζονται στο σύνολό τους και θα εκτίθενται μόνιμα, άλλα επίσης σημαντικά έργα θα εκτίθενται εκ περιτροπής προκειμένου όλη η συλλογή να τεθεί σε κοινή θέαση.
Tην κύρια θέση στη συλλογή κατέχει η μοντέρνα και η σύγχρονη τέχνη, ευρωπαϊκή κυρίως, με έργα που χρονολογούνται από την περίοδο 1880-1980.
Στον 1ο και 2ο όροφο του κτιρίου, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν, υπό το πράο βλέμμα του Ελ Γκρέκο, έργα των Πολ Σεζάν, Βίνσεντ Βαν Γκλογκ, Πολ Γκογκέν, Κλοντ Μονέ, Εντγκάρ Ντεγκά, Πάμπλο Πικάσο, Ανρί Τουλούζ-Λοτρέκ, Πιερ Μπονάρ, Ζορζ Μπρακ, Χουάν Μιρό, Βασίλι Καντίνσκι, Πάουλ Κλέε, Τζάκσον Πόλοκ, Φράνσις Μπέικον, Αλμπέρτο Τζιακομέτι, Μαρκ Σαγκάλ, Σεζάρ, Μπεν Νίκολσον, Τζόρτζιο ντε Κίρικο και άλλων.
Κεντρικό πρόσωπο αυτής της σύναξης καλλιτεχνών είναι ο Πολ Σεζάν, για τον οποίο ο Πικάσο έλεγε ότι «ήταν ο πατέρας όλων μας», ενώ ο Τζιακομέτι θεωρούσε πως ήταν ο μοναδικός, μαζί με τους Βυζαντινούς, που ήξερε να σχεδιάζει. Επιπλέον, είναι ο πρώτος μοντέρνος ζωγράφος που εντάχθηκε στην υπό διαμόρφωση συλλογή του Βασίλη και της Ελίζας Γουλανδρή. Έκτοτε υφάνθηκε ένας ιστός που αγκάλιασε όλους τους προαναφερθέντες ζωγράφους και γλύπτες οι οποίοι, ανάλογα με τη γενιά τους, διασταυρώνονται, συνδέονται με δεσμούς φιλίας, συγκρούονται ή αλληλοεπηρεάζονται.
«Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή αρέσκονταν να παραπέμπουν μέσω των επιλογών τους σε φανταστικούς, ως επί το πλείστον, διαλόγους μεταξύ αυτών των καλλιτεχνών: ο Ροντέν, που επί χρόνια επιθυμούσε να εκθέσει μαζί με τον Μονέ και κατάφερε να πραγματώσει την επιθυμία του· ο Καντίνσκι, που δέχτηκε το πρώτο εικαστικό του κλονισμό μπροστά και πάλι στον Μονέ· ο Γκογκέν, που δεν πούλησε τον αγαπημένο του Σεζάν παρά μόνο όταν σχεδόν δεν είχε τα προς το ζην πια να φάει· ο Τουλούζ-Λοτρέκ, που ανέφερε ως μοναδικό του πρότυπο τον Ντεγκά· ο Βαν Γκογκ, που τόσες ελπίδες έτρεφε για τη συγκατοίκησή του με τον Γκογκέν, προτού η ψυχική του υγεία κλονιστεί· ο Κλέε, που έζησε τις ίδιες ζοφερές ώρες με τον Καντίνσκι όταν έκλεισε το Bauhaus· o Μπρακ, που βρισκόταν στη Νορμανδία μαζί με τον Λεζέ όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος, το 1939· ο Μιρό και ο Τζιακομέτι, που αντιτάχθηκαν σθεναρά, καθένας με το δικό του τρόπο, στους κανόνες του σουρεαλισμού που είχε επιβάλει ο Αντρέ Μπρετόν...»
Την περιδιάβαση συμπληρώνουν δύο αίθουσες αφιερωμένες σε Έλληνες καλλιτέχνες, μοντέρνους και σύγχρονους, στον 3ο και 4ο όροφο. Από τις απαρχές της συγκρότησης της συλλογής τους, ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή επιθυμούσαν διακαώς να δώσουν μία ξεχωριστή θέση σε συμπατριώτες τους όπως ο Γιώργος Μπουζιάνης, ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Γιάννης Μόραλης, ο Μιχάλης Τόμπρος. Έδωσαν μάλιστα στο διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος την κατευθυντήρια οδηγία να συνεχίσουν να στηρίζουν τους νέους Έλληνες καλλιτέχνες με τη χορήγηση υποτροφιών για σπουδές, αλλά και με τον εμπλουτισμό της συλλογής με νέα έργα.
Το Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή σεβάστηκε επίσης την επιθυμία των ιδρυτών για μια αίθουσα αφιερωμένη στη σημαντική συλλογή τους από γαλλικά έπιπλα υπογεγραμμένα από τους διασημότερους ébénistes και αντικείμενα τέχνης, χρονολογούμενα από το 18ο αιώνα, καθώς και κινεζικά αντικείμενα τέχνης από νεφρίτη ή πορσελάνη.
Στον όροφο του πρώτου υπογείου υπάρχει ο χώρος που προορίζεται για τις περιοδικές εκθέσεις. Η πρώτη θα φιλοξενηθεί το φθινόπωρο του 2020.
Με την έναρξη του μουσείου εγκαινιάζεται και ο μηνιαίος προγραμματισμός των εκδηλώσεών του. Μουσικές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, συζητήσεις, δράσεις για ενήλικες και παιδιά, καθώς και εκπαιδευτικά εργαστήρια συμπληρώνουν τη φιλοσοφία του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, με μία σειρά πρωτότυπων εκδηλώσεων που εντάσσονται αρμονικά στον μουσειακό χώρο.
Ειδικότερα, κάθε Σαββατοκύριακο, τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή θα καλωσορίζουν παιδιά, εφήβους και ενήλικες, προσφέροντας τη δυνατότητα συμμετοχής σε δημιουργικά εργαστήρια και δραστηριότητες με αφετηρία τις τέχνες και στόχο την ανάπτυξη νέων δεξιοτήτων.
Ο πρώτος τόμος με έργα της συλλογής του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή είναι αφιερωμένος στη μοντέρνα τέχνη από το 1870 έως το 1945 και θα είναι διαθέσιμος στο μουσείο από τις 2 Οκτωβρίου. Στις 600 περίπου σελίδες της έκδοσης, η οποία περιλαμβάνει και χρονολόγιο, γίνεται λεπτομερής αναφορά σε κάθε έργο.
Μέσα στον Οκτώβριο θα ακολουθήσουν δύο εκδόσεις για παιδιά: Στο μουσείο και Η συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή σε αυτοκόλλητα. Ο δεύτερος τόμος της συλλογής, με περιεχόμενο την τέχνη μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τη σύγχρονη τέχνη, θα είναι διαθέσιμος το Μάιο του 2020.
Ολόκληρη η συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή θα αρχίσει σταδιακά να παρουσιάζεται στην ιστοσελίδα goulandris.gr.
Info
Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή
Ερατοσθένους 13, 116 35 Αθήνα
Ώρες λειτουργίας:
Τρίτη-Κυριακή 10.00-18.00
Παρασκευή 10.00-22.00
Δευτέρα κλειστά
Εισιτήρια:
Γενική είσοδος 8 ευρώ, Μειωμένο εισιτήριο 6 ευρώ.
Μειωμένο εισιτήριο δικαιούνται άτομα άνω των 65 ετών, παιδιά και έφηβοι 12-17 ετών, φοιτητές, άνεργοι, υπηρετούντες την στρατιωτική τους θητεία.
Ελεύθερη είσοδο δικαιούνται τα Μέλη του Ιδρύματος Β&Ε Γουλανδρή, παιδιά έως 12 ετών, ΑμεΑ και ο συνοδός τους, εκπαιδευτικοί που συνοδεύουν σχολεία, κάτοχοι κάρτας ICOM – ICOMOS, διπλωματούχοι ξεναγοί, δημοσιογράφοι.