Το Facebook βρίσκεται πλέον παντού, και για πολλούς από εμάς αποτελεί έναν από τους κυριότερους διαύλους ενημέρωσης, μέσω των δημοσιεύσεων που παρουσιάζονται στο timeline. Ως εκ τούτου, οποιαδήποτε υπόνοια παρέμβασης στον τρόπο με τον οποίο προβάλλονται δημοσιεύσεις στο δημοφιλέστερο κοινωνικό δίκτυο του πλανήτη προκαλεί ανησυχία και ερωτηματικά- και, στην περίπτωση πρόσφατου δημοσιεύματος του Gizmodo, φαίνεται ικανό να προκαλέσει πραγματική online «καταιγίδα», και μάλιστα με πολιτικό πρόσημο.
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, πρώην εργαζόμενοι του Facebook καταγγέλλουν πως άλλοι εργαζόμενοι που είχαν να κάνουν με τον τομέα των trending news/ topics τακτικά προέβαιναν σε παρεμβάσεις, με αποτέλεσμα να «πνίγονται»/ να μην προβάλλονται όπως θα προβάλλονταν «κανονικά» ειδήσεις και αναρτήσεις στο Διαδίκτυο οι οποίες θα παρουσίαζαν ενδιαφέρον για το πιο συντηρητικών αντιλήψεων/ δεξιό κοινό.
Σύμφωνα με πρώην δημοσιογράφο ο οποίος εργάστηκε στον συγκεκριμένο τομέα, εργαζόμενοι απέτρεπαν δημοσιεύματα σχετικά με τη συνδιάσκεψη της CPAC (Conservative Political Action Conference) στην οποία συμμετέχουν συντηρητικοί ακτιβιστές και εκλεγμένα στελέχη από όλες τις ΗΠΑ, θέματα που είχαν να κάνουν με τον Μιτ Ρόμνεϊ και τον Ραντ Πολ και άλλα δημοσιεύματα στο Διαδίκτυο τα οποία παρουσιάζουν ενδιαφέρον για το πιο συντηρητικό κοινό.
Επίσης, πέραν του προαναφερθέντος, πρώην «news curators» του Facebook (όπως ήταν γνωστοί εντός της εταιρείας) δήλωσαν στο Gizmodo ότι είχαν λάβει οδηγίες να «εισάγουν» (inject) επιλεγμένα δημοσιεύματα στο εργαλείο των trending news, ακόμα και αν δεν είχαν την απήχηση στο κοινό του Ίντερνετ που κανονικά θα τα έβαζε στα trending news- ενώ παράλληλα καταγγέλλουν πως είχαν ειδική οδηγία να αποφεύγουν να βάζουν ειδήσεις που είχαν να κάνουν με το ίδιο το Facebook στο εργαλείο trending (trending module).
Σημειώνεται πως, αυτές οι καταγγελίες, εάν ισχύουν, δημιουργούν προβληματισμούς. Σημειώνεται ότι η εταιρεία στο «Κέντρο Βοήθειας», σχετικά με το πώς το Facebook ορίζει ποια θέματα είναι δημοφιλή, τονίζει ότι «η ενότητα Δημοφιλή εμφανίζει μια λίστα με θέματα που έχουν τη μεγαλύτερη δημοτικότητα στο Facebook το συγκεκριμένο διάστημα. Η λίστα αυτή είναι εξατομικευμένη ώστε να σας δείχνει σχετικές με τα ενδιαφέροντά σας ανακοινώσεις, με βάση μια σειρά από παράγοντες όπως οι Σελίδες που σας αρέσουν, η τοποθεσία σας και τα δημοφιλή θέματα στο Facebook».
Η ομάδα των trending news του Facebook, σύμφωνα με το Gizmodo, αποτελείται από νεαρούς κατά κανόνα δημοσιογράφους, οι οποίοι διαχειρίζονται το συγκεκριμένο εργαλείο, έχουν πρόσβαση σε μια λίστα από trending topics που υποδεικνύονται από ειδικό αλγόριθμο του Facebook. Οι curators αυτοί γράφουν επικεφαλίδες και περιλήψεις για κάθε topic, περιλαμβάνοντας links σε ενημερωτικές ιστοσελίδες.
«Ανάλογα με το ποιος ήταν στη βάρδια, κάποια πράγματα εμφανίζονταν στα trending ή έμπαιναν σε “μαύρη λίστα”» καταγγέλλει ο εν λόγω πρώην curator, ο οποίος μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, φοβούμενος «αντίποινα» από την εταιρεία. Στο δημοσίευμα του Gizmodo αναφέρεται ότι ο ίδιος είναι συντηρητικών αντιλήψεων, «ένας από μια πολύ μικρή ομάδα curators με τέτοιες αντιλήψεις στην ομάδα trending».
«Θα άρχιζα τη βάρδια και θα διαπίστωνα ότι το CPAC ή ο Μιτ Ρόμνεϊ ή ο Γκλεν Μπεκ ή άλλα δημοφιλή στους συντηρητικούς θέματα δεν ήταν στα trending επειδή είτε ο curator δεν τα αναγνώριζε σαν θέματα, είτε ήταν σαν να ήταν προκατειλημμένοι απέναντι στον Τεντ Κρουζ» λέει σχετικά, συμπληρώνοντας ότι κράτησε λίστα με αυτά τα περιστατικά, την οποία και έδωσε στο Gizmodo και περιλαμβάνει και άλλα θέματα πέρα από τα προαναφερθέντα – όπως για παράδειγμα τη δολοφονία του πρώην Navy SEAL Κρις Κάιλ το 2013 και θέματα από το συντηρητικό Drudge Report.
Την άποψη αυτή επιβεβαίωσε και άλλος πρώην curator, που είπε ότι η όλη υπόθεση ήταν τελείως υποκειμενικού χαρακτήρα, καθώς είχε να κάνει με το ποιος ήταν στη βάρδια, τι ημέρα και τι ώρα, προσθέτοντας ότι εάν έβλεπαν να «ανεβαίνει» είδηση από συντηρητικά μέσα, τότε για να εμφανιστεί στα trending έπρεπε να βρεθεί η ίδια είδηση και από πιο «ουδέτερων» χαρακτηριστικών μέσα, όπως οι NY Times, το BBC και το CNN. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως άλλοι curators αρνούνται την συνειδητή «καταστολή» ειδήσεων από συντηρητικά μέσα, ενώ το Gizmodo υπογραμμίζει ότι, αφ'ενός δεν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί εάν σημειώνονταν αντίστοιχα φαινόμενα σε θέματα πιο «προοδευτικού»/ αριστερού ενδιαφέροντος, καθώς και ότι δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι οι επιλογές αυτές ήταν αποτέλεσμα οδηγιών από τη διοίκηση του Facebook (αντ'αυτού θεωρείται ότι αποτελούσαν αποτελέσματα της προσωπικής κρίσης των εργαζομένων).
Ωστόσο- συμπληρώνεται στο δημοσίευμα- υπήρξαν περιπτώσεις όπου δόθηκε οδηγία στους curators να βάλουν στα trending news θέματα τα οποία η διοίκηση του Facebook θεωρούσε σημαντικά, κυρίως για λόγους εικόνας της εταιρείας. Αυτό φέρεται να γινόταν μέσω ενός ειδικού «injection tool» (σε ελεύθερη απόδοση, εργαλείου- «σύριγγας»), με αποτέλεσμα το θέμα να ανεβαίνει στην κορυφή των trending topics, ακόμα και αν δεν ήταν τόσο δημοφιλές στο δίκτυο στην πραγματικότητα. «Μας είπαν ότι, αν βλέπαμε κάτι, μία είδηση που ήταν στην πρώτη σελίδα δέκα μεγάλων sites, όπως το CNN, οι New York Times και το BBC, τότε μπορούσαμε να το βάλουμε μέσα». Τέτοια περιστατικά, σύμφωνα με πρώην curators, ήταν η εξαφάνιση της πτήσης ΜΗ370 των Malaysia Airlines και οι επιθέσεις στο Charlie Hebdo στο Παρίσι. Εάν δεν γινόταν κάτι τέτοιο, «μας πατούσαν τις φωνές εάν βρισκόταν παντού στο Twitter και όχι στο Facebook», λέει ένας πρώην curator (σημειώνεται ότι μεταξύ του Facebook και του Twitter υπάρχει έντονος ανταγωνισμός όσον αφορά στην ενημέρωση χρηστών σε πραγματικό χρόνο). Σε άλλες περιπτώσεις, το injection γινόταν με σκοπό την βελτίωση της εικόνας της εταιρείας, π.χ μέσω προβολής του «Black Lives Matter» ή των εξελίξεων στη Συρία, ώστε να φαίνεται ότι οι χρήστες του κοινωνικού δικτύου ασχολούνταν με τέτοια «δύσκολα» θέματα. Παράλληλα, υπήρχε- σύμφωνα με τις δηλώσεις πρώην curators- τάση αποφυγής ειδήσεων που είχαν να κάνουν με το ίδιο το Facebook, οι οποίες έπρεπε πρώτα να εγκριθούν από ανώτερα κλιμάκια, ακόμα και αν ήταν δημοφιλείς στο δίκτυο.
Τι απαντά το Facebook
Ένα θέμα τόσο μεγάλης βαρύτητας δεν θα μπορούσε να μείνει αναπάντητο από το Facebook, προφανώς. Σε δημοσίευση στην προσωπική του ιστοσελίδα, ο Τομ Στόκι, αντιπρόεδρος (Search) του Facebook, τονίζει ότι οι (ανώνυμες, όπως επισημαίνει) αναφορές περί παραποίησης των trending topics ελήφθησαν σοβαρά, εξετάστηκαν και δεν έχουν βρεθεί στοιχεία ότι ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Ο Στόκι διευκρινίζει ότι το Facebook προορίζεται για χρήση από χρήστες όλου του πολιτικού φάσματος και ότι υπάρχουν αυστηροί κανόνες για τη σωστή λειτουργία της ομάδας review, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα και η ουδετερότητα- και ότι οι κανόνες αυτοί απαγορεύουν την καταστολή πολιτικών αντιλήψεων ή την απόδοση προτεραιότητας σε απόψεις ή σε κάποια ΜΜΕ σε βάρος κάποιων άλλων. Τονίζει ότι το Trending Topics είναι σχεδιασμένο για να δείχνει «τη συζήτηση που είναι σε εξέλιξη στο Facebook. Τα δημοφιλή θέματα υποδεικνύονται αρχικά από έναν αλγόριθμο και μετά εξετάζονται από μέλη της ομάδας για να επιβεβαιωθεί πως τα θέματα είναι όντως trending news στον πραγματικό κόσμο και όχι, για παράδειγμα, αναγραμματισμοί ή θέματα με παρόμοια ονόματα».
Ωστόσο, στη συνέχεια φαίνεται να παίρνει κάποιες αποστάσεις από το τι μπορεί να συνέβη: «Το Facebook δεν επιτρέπει ή συμβουλεύει τους reviewers να προβαίνουν συστηματικά σε διακρίσεις σε βάρος πηγών οποιασδήποτε ιδεολογικής προέλευσης και έχουμε σχεδιάσει τα εργαλεία μας έτσι ώστε αυτό να μην είναι τεχνικά δυνατό. Την ίδια στιγμή, οι ενέργειες των reviewers μας καταχωρούνται και εξετάζονται, και παραβίαση των κανόνων μας αποτελεί πράξει που επισύρει απόλυση». Ακόμη, αναφέρεται στα περί τεχνητής προώθησης του #BlackLivesMatter, τονίζοντας ότι δεν έγινε κάτι τέτοιο και ότι «δεν εισάγονται τεχνητά ειδήσεις στα trending topics, και δεν συστήνουμε στους reviewers μας να κάνουν κάτι τέτοιο. Οι κανόνες μας επιτρέπουν στους reviewers μας να προβαίνουν σε ενέργειες με σκοπό να υπάρχει μεγαλύτερη συνοχή/ συνάφεια, όπως ο συνδυασμός topics που σχετίζονται μεταξύ τους σε ένα ενιαίο γεγονός (όπως στο #starwars και το #maythefourthbewithyou) για μια καλύτερη εμπειρία. Οι κανόνες μας για τα trending topics είναι υπό συνεχή εξέταση, και θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε βελτιώσεις».
Αντιδράσεις
Οι αντιδράσεις του κοινού, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, ήταν έντονες, και ειδικά από συντηρητικά μέσα τα οποία αναφέρθηκε ότι πλήττονται στις ΗΠΑ, όπως το Breitbart News, ο αρχισυντάκτης του οποίου, Άλεξ Μάρλοου, υποστήριξε πως επιβεβαιώνονται αυτά που οι συντηρητικοί υποψιάζονταν εδώ και καιρό, ότι «τα trending news στο Facebook τεχνητά φιμώνουν τους συντηρητικούς και ενισχύουν τους προοδευτικούς». Επίσης ο Χιούγκο Γκόρντον της Washington Examiner, δήλωσε ότι θα υπάρξει συνεργασία με το Facebook για να διασφαλιστεί πως το υλικό του μέσου θα προβάλλεται όπως πρέπει. Σημειώνεται ότι σε προηγούμενο δημοσίευμα του Gizmodo αναφερόταν πως, πέραν του ότι υπήρχε μια τάση αποφυγής των συντηρητικών μέσων, οι εργαζόμενοι στον τομέα αποθαρρύνονταν από το να αναφέρονται στο Twitter, κάνοντας λόγο αόριστα για «κοινωνικά δίκτυα».
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, στο Twitter έχει ξεσπάσει καταιγίδα σχολίων πάνω στο θέμα.