3 γραφήματα που δείχνουν γιατί η Fed θα έπρεπε να περιμένει πριν αυξήσει τα επιτόκια – και ο ένας λόγος που δεν το έκανε

3 γραφήματα που δείχνουν γιατί η Fed θα έπρεπε να περιμένει πριν αυξήσει τα επιτόκια – και ο ένας λόγος που δεν το έκανε
Specialist Edward Loggie works at his post on the floor of the New York Stock Exchange as the rate decision of the Federal Reserve is announced, Wednesday, Dec. 16, 2015. The Fed's move to lift its key rate by a quarter-point to a range of 0.25 percent to 0.5 percent ends an extraordinary seven-year period of near-zero rates that began at the depths of the 2008 financial crisis. (AP Photo/Richard Drew)
Specialist Edward Loggie works at his post on the floor of the New York Stock Exchange as the rate decision of the Federal Reserve is announced, Wednesday, Dec. 16, 2015. The Fed's move to lift its key rate by a quarter-point to a range of 0.25 percent to 0.5 percent ends an extraordinary seven-year period of near-zero rates that began at the depths of the 2008 financial crisis. (AP Photo/Richard Drew)
ASSOCIATED PRESS

Επτά χρόνια αφού έθεσε τα επιτόκια στο μηδέν, στην «καρδιά» της οικονομικής κρίσης, η Fed τα αύξησε την Τετάρτη.

Κανονικά, η Fed τα αυξάνει όταν υπάρχουν προβληματισμοί για «υπερθέρμανση» της οικονομίας. Αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά. Τρεις δείκτες- κλειδιά επιδεικνύουν πως η οικονομία, παρά την άνευ προηγουμένου αύξηση των θέσεων εργασίας για 62 μήνες συνεχόμενα, έχει ακόμα μεγάλα περιθώρια βιώσιμης βελτίωσης.

Αυτό επειδή:

1) Υπάρχουν ακόμα περισσότεροι Αμερικανοί στο περιθώριο του εργατικού δυναμικού από ό,τι πριν τη Μεγάλη Ύφεση. Αυτό το γράφημα δείχνει το αποκαλούμενο U6 rate, που μετρά την ανεργία συν αυτούς που βρίσκονται στο περιθώριο του εργατικού δυναμικού: Αυτούς που έχουν part time εργασία επειδή δεν μπορούν να βρουν full-time, ή που έπαυσαν να ψάχνουν δουλειά επειδή δεν νομίζουν ότι θα βρουν. Πριν την κρίση, ο U6 rate ήταν γύρω στο 8%. Τώρα είναι μόλις κάτω από το 10%.

2) Οι μισθοί ανεβαίνουν, αλλά όχι πολύ γρήγορα. Αντ'αυτού, βρίσκονται στο 2 με 2,5%. Υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις για το γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερη αύξηση, και ο αριθμός των εργαζομένων στο περιθώριο του άνω γραφήματος αποτελεί μέρος της απάντησης. Με ανάπτυξη γύρω στο 2%, οι υψηλοί μισθοί δεν είναι πιθανόν να απειλήσουν να σπρώξουν την οικονομία σε επικίνδυνα υψηλό πληθωρισμό σύντομα.

3) Μιλώντας για υψηλό πληθωρισμό, παρατηρούμε ότι αυτό δεν συμβαίνει. Για την ακρίβεια, ο πληθωρισμός παραμένει σε χαμηλά επίπεδα καθ' όλη τη διάρκεια ανάκαμψης της οικονομίας ενώ αν και οι εκτιμήσεις των αναλυτών ήταν γενναιόδωρες σχετικά με την άυξησή του, εκείνος διατηρήθηκε χαμηλότερα. Για την επικεφαλής της FED, Τζάνετ Γιέλεν, το πιο προτιμητέο σημείο δεδομένων για τον πληθωρισμό αφορά στα έξοδα προσωπικής κατανάλωσης αφαιρώντας τις τιμές τροφίμων και ενέργειας. Σύμφωνα με το μέτρο αυτό, ο πληθωρισμός αγγίζει το 1,3% και άρα βρίσκεται υπό το ορισμένο από τη FED όριο πληθωρισμού της τάξης του 2%

Οπότε ακόμη και εάν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στο περιθώριο της αγοράς εργασίας, οι μισθοί αυξάνονται πολύ αργά και ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλότερα του στόχου, γιατί η FED αυξάνει τα επιτόκια;

Γιατί η εποχή της πολιτικής της λιτότητας σε καιρούς κρίσης έχει φτάσει στο τέλος της. Και τώρα που το κραχ και η Μεγάλη Ύφεση έχουν παρέλθει, η FED θέλει να προχωρήσει πέρα από την πολιτική των μηδενικών επιτοκίων. Η Τράπεζα τώρα είναι περισσότερο προβληματισμένη σχετικά με τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα από το να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας και να αυξήσει τους μισθούς, σημειώνει ο οικονομολόγος του Πανεπιστημίου του Όρεγκον, Tim Duy. Το σκεπτικό φαίνεται να είναι ότι και οι αγορές αλλά και η οικονομία μπορούν να σταθούν αντιμετωπίζοντας κατά πρόσωπο το πρόβλημα και ότι η FED ίσως χρειαστεί να το καταφέρει προτού αλλάξουν τα τωρινά δεδομένα. Και όπως επισημαίνει και η ίδια η Ομοσπονδιακή Τράπεζα και αναφέρει επίσης ο Duy «Υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος περιμένοντας παρά εάν κάνουμε κάτι τελικά».

Δημοφιλή