Ιστορίες του πράσινου ήλιου

45 χρόνια ΠΑΣΟΚ. 10 συνέδρια. Οι αποφάσεις που σημάδεψαν την πολιτική ζωή της νεότερης Ελλάδας.
Yannis Behrakis / Reuters

Όλα στη Χαριλάου Τρικούπη κινούνται στους ρυθμούς του συνεδρίου του ΚΙΝΑΛ (30-31 Μαρτίου) στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Το πως θα εξελιχθεί και τι αποτελέσματα θα παράξει ενόψει και των εκλογικών αναμετρήσεων, είναι δύσκολο να προβλεφθεί από τώρα. Για να φτάσουμε όμως μέχρι εδώ, στη δημιουργία του ΚΙΝΑΛ και στην προσπάθεια συσπείρωσης της κεντροαριστεράς, προηγήθηκαν πολλά. Μεταξύ αυτών η πορεία του ΠΑΣΟΚ μέσα στα χρόνια και βέβαια τα συνέδρια του. Με ορισμένα μάλιστα από αυτά να έχουν διαδραματίσει κομβικό ρόλο για τις γενικότερες πολιτικές εξελίξεις του τόπου.

Από το 1984 έως σήμερα, στα συνέδρια του ιστορικού κόμματος δεν έλειψαν –σε προσκήνιο και παρασκήνιο- οι πολιτικές συγκρούσεις, οι ίντριγκες, διαξιφισμοί μεταξύ δελφίνων, κινήσεις υψηλού συμβολισμού και προσπάθειες γεφύρωσης διαφορών. Ας δούμε λοιπόν τι έγινε στα δέκα συνέδρια του ΠΑΣΟΚ. Για να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι.

Eurokinissi
Eurokinissi

Μάιος 1984: Το πρώτο συνέδριο του κόμματος, με το ΠΑΣΟΚ να βρίσκεται στην εξουσία από το 1981 και τον Ανδρέα Παπανδρέου αδιαφιλονίκητο ηγέτη. Επίσημοι προσκεκλημένοι ο Γιασέρ Αραφάτ, η χήρα Αλιέντε αλλά και εκπρόσωποι του Κάστρο και του Ορτέγκα. Κυρίαρχο σύνθημα: «ο αγώνας τώρα δικαιώνεται»

Eurokinissi

Σεπτέμβριος 1990: Σε τελείως διαφορετικό κλίμα διεξήχθη το δεύτερο συνέδριο. Είχε προηγηθεί βλέπετε το περιβόητο ΄89, με το ΠΑΣΟΚ να έχει χάσει την εξουσία. Για πρώτη φορά ακούστηκαν ψίθυροι αμφισβήτησης του ιδρυτή του κόμματος, χωρίς όμως να υπάρξει κάποια σημαντική εξέλιξη. Ρόλο στον κατευνασμό των πνευμάτων έπαιξε ο Κώστας Λαλιώτης και η θέση που εξέφρασε με τη φράση «δεν θα γίνουμε πατροκτόνοι».

Eurokinissi

Απρίλιος 1994: Το τρίτο συνέδριο ξαναβρίσκει το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία αλλά τον Ανδρέα Παπανδρέου να αισθάνεται μεγαλύτερη πίεση από τους επίδοξους δελφίνους. Φρόντισε όμως να ξεκαθαρίσει τα πράγματα τονίζοντας ότι «το ΠΑΣΟΚ δεν κληρονομείται, δεν χαρίζεται και δεν τεμαχίζεται σε τιμάρια». Ήταν και το τελευταίο συνέδριο που έγινε υπό την προεδρία του ιδρυτή του, καθώς δύο χρόνια αργότερα ο Ανδρέας Παπανδρέου έφυγε από τη ζωή.

Eurokinissi

Ιούνιος 1996: Τέταρτο συνέδριο του κόμματος και ένα από τα πλέον δραματικά καθώς ξεκινά και επίσημα η μετά Ανδρέα εποχή. Η Κοινοβουλευτική Ομάδα έχει αναδείξει πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη ο οποίος κάνει λόγο για «καθαρές λύσεις» και θέτει ένα δίλλημα στο συνέδριο: «αν δεν εκλεγώ πρόεδρος του κόμματος, θα παραιτηθώ και από πρωθυπουργός». Όσοι θεωρούσαν φαβορί τον Άκη Τσοχατζόπουλο διαψεύστηκαν και το ΠΑΣΟΚ έμπαινε πια στην εποχή των εκσυγχρονιστών.

Eurokinissi

Μάρτιος 1999: Πέμπτο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, με τον Κώστα Σημίτη να κρατά τα ηνία αλλά και τον Άκη Τσοχατζόπουλο να συντηρεί την εσωκομματική αντιπολίτευση καθώς κέρδισε την πρωτιά στην Κεντρική Επιτροπή.

Eurokinissi

Οκτώβριος 2001: Το έκτο συνέδριο του κόμματος ουσιαστικά συμπίπτει με την συμπλήρωση 20 χρόνων από τότε που το ΠΑΣΟΚ ανέβηκε για πρώτη φορά στην εξουσία. Μόνο που τώρα εμφανίζονται σημάδια φθοράς, ενώ ακούγονται όλο και πιο δυνατά «φωνές» κατά των επιλογών του Κώστα Σημίτη.

Eurokinissi

Μάρτιος 2005: Λίγο πριν από το έβδομο συνέδριο, έχει ξεκινήσει η εποχή Γιώργου Παπανδρέου ο οποίος είχε ανέλθει στην ηγεσία του κόμματος –μέσω ανοιχτών διαδικασιών και εκλογής από τη βάση- τον Φεβρουάριο του 2004. Σε εκείνο το συνέδριο κυριάρχησε το σύνθημα «Γιώργο, προχώρα, άλλαξε τα όλα», ενώ ακόμα και σήμερα μνημονεύεται η εικόνα του προέδρου με την σκούπα στα χέρια, να βοηθά στον καθαρισμό του χώρου μετά το πέρας των εργασιών του συνεδρίου.

Eurokinissi
Eurokinissi

Μάρτιος 2008: Είχε προηγηθεί η επανεκλογή του Γιώργου Παπανδρέου στην προεδρία, έχοντας απέναντι του τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Κώστα Σκανδαλίδη. Ήταν μία μακρά περίοδος έντονων εσωτερικών διεργασιών και άφησε πολλές πληγές ανοιχτές, κάτι που θα γινόταν ακόμα πιο ξεκάθαρο λίγα χρόνια μετά. Στην έναρξη των εργασιών εκείνου του συνεδρίου είχε παραστεί και ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας.

Eurokinissi

Μάρτιος 2013: Το ένατο συνέδριο βρήκε το ΠΑΣΟΚ βαρύτατα τραυματισμένο και την Ελλάδα να έχει μπει για τα καλά στην εποχή των μνημονίων. Πρόεδρος ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Το κόμμα πλέον βρισκόταν στην συγκυβέρνηση- μαζί με Ν.Δ. και ΔΗΜΑΡ- και με μέλλον αβέβαιο, κάτι που φαινόταν και από τα εκλογικά του ποσοστά που είχαν πάρει την κατιούσα.

Eurokinissi

Ιούνιος 2015: Το δέκατο συνέδριο έμελλε να είναι και το τελευταίο του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος. Σε αυτό αποφασίζεται η μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ σε έναν πολιτικό φορέα της ευρύτερης δημοκρατικής παράταξης και η εκλογή νέου προέδρου από τη βάση. Τίποτα πια δεν θυμίζει την εποχή του ΠΑΣΟΚ της παντοδυναμίας. Μία εβδομάδα μετά, στις 14 Ιουνίου, εκλέγεται πρόεδρος η Φώφη Γεννηματά, πρώτη γυναίκα πρόεδρος του κόμματος και δύο μήνες αργότερα ανακοινώνεται η κοινή κάθοδος ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ στις εκλογές, με το συνδυασμό να βαφτίζεται Δημοκρατική Συμπαράταξη.

Pacific Press via Getty Images

Στο συνέδριο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, τον Ιούλιο του 2017, η Φώφη Γεννηματά ανακοίνωσε τη δημιουργία νέου κεντροαριστερού φορέα, ενώ λίγο καιρό αργότερα η ίδια εκλέχθηκε πρόεδρος του νέου κόμματος. Το όνομα του; Κίνημα Αλλαγής.

Δημοφιλή