Η ζωή πέντε αστυνομικών της Ασφάλειας Θεσσαλονίκης θυμίζει κάτι από τη γνωστή τηλεοπτική σειρά «Csi Miami». Οι «σκονισμένοι» για χρόνια φάκελοι παλιών ανεξιχνίαστων και άγριων εγκλημάτων χάρη σε αυτούς αποκτούν ξανά αξία.
Πρόκειται για μία ομάδα αστυνομικών, γνωστή στους διαδρόμους του Τμήματος Εγκλημάτων Κατά Ζωής και Προσωπικής Ελευθερίας ως «cold case» (παγωμένες υποθέσεις), η οποία τρέχει πίσω στο χρόνο για να ανοίξει υποθέσεις που «σκουριάζουν» στο αρχείο. Μπορεί να ακούγεται απίστευτο αλλά η «Cold Case» κατάφερε τη σύλληψη παρανοϊκού δολοφόνου αξιοποιώντας ένα αποτύπωμα που είχε βρεθεί το 1998 πάνω σε σακούλα που εντοπίστηκε σε βουνό και χρησιμοποιήθηκε από τον δράστη για τη μεταφορά του πτώματος.
Έτσι, άτομα που έχουν διαπράξει πριν από 15-20 χρόνια ένα έγκλημα και ο φάκελός τους βρίσκεται ξεχασμένος σε ένα συρτάρι, χάρη σε αυτούς δεν μπορούν πια να κοιμούνται ήσυχοι. Η δουλειά της ομάδας έγινε γνωστή όταν κατάφερε να συλλάβει τον περασμένο μήνα το δολοφόνο ενός 23χρονου 18 χρόνια μετά.
«Ερχόταν κόσμος στην υπηρεσία και μας ρωτούσε: ‘Κύριε αστυνόμε κανένα νέο για τον άνθρωπό μας; Τι να του απαντούσαμε; Ότι η υπόθεση έχει κλείσει και δεν πρόκειται να βρεθεί ποτέ ο δολοφόνος; Έτσι, αποφασίσαμε να φτιάξουμε την ομάδα, η οποία χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες μπορεί να καταφέρει πολύ περισσότερα. Τα κακουργήματα παραγράφονται σε βάθος 20ετίας. Έτσι, από το 2012 ανοίγουμε υποθέσεις από το 1992 και μετά.
Πρόκειται για 50 - 60 σοβαρά εγκλήματα. Υπήρχε μία περίοδος, από το 1992-2000, από το πρώτο κύμα μετανάστευσης, με πολλές ανεξιχνίαστες υποθέσεις διότι τότε δεν υπήρχαν δεδομένα και κατέληγαν στο αρχείο», εξηγεί ανώτατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ.
Εμπλουτίζουν τις βάσεις δεδομένων
Η «Cold Case» εμπλουτίζει τις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων με ευρήματα του παρελθόντος και ταυτόχρονα αναζητά στοιχεία υπόπτων από τις καινούργιες βάσεις δεδομένων της Interpol, της Europol και της ελληνικής Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών.
Το αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής αποδεικνύεται «χρυσός». Ενδεικτική είναι μία υπόθεση που δούλεψε η ομάδα το 2012 για ένα έγκλημα πάθους που είχε γίνει το μακρινό 1994 στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης. Εκεί είχε βρεθεί το πτώμα ομοφυλόφιλου άνδρα μέσα στο διαμέρισμά του. Η Αστυνομία είχε εντοπίσει τότε ένα αιματηρό αποτύπωμα, διότι ο δολοφόνος είχε ακουμπήσει με το ματωμένο δάχτυλό του έναν τοίχο.
Η «Cold Case» άνοιξε τον φάκελο, καταχώρησε το αποτύπωμα στις διεθνείς ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, μέσω των οποίων ταυτοποιήθηκε. Ο δράστης είναι ένας Ρουμάνος, ο οποίος το 1994 δεν είχε σημανθεί καθώς δεν είχε διαπράξει κανένα αδίκημα μέχρι τότε. Το 2000, όμως, είχε σημανθεί από τις Ρουμανικές Αρχές για έγκλημα με αποτέλεσμα από εκείνη τη χρονική στιγμή να υπάρχει στις βάσεις δεδομένων. Έτσι, μετά την ταυτοποίησή του από την «ColdCase» εκδόθηκε σε βάρος του διεθνές ένταλμα σύλληψης και τελικά εντοπίστηκε και συνελήφθη στην Αμερική.
Αστυνομική πηγή εξηγεί και τις δυσκολίες του εγχειρήματος: «Μετά το πέρας δύο χρόνων όταν δεν έχει βρεθεί ο δράστης η Εισαγγελία βάζει την υπόθεση στο αρχείο. Αυτό, όμως, δεν σημάνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια.
Όταν περάσουν τα χρόνια οι άνθρωποι μιλάνε περισσότερο για κάτι που γνωρίζουν. Υπάρχουν, ωστόσο, και οι δυσκολίες. Μία από αυτές είναι η κακή συντήρηση των πειστηρίων που αποθηκεύονται υπό κακές συνθήκες. Στο κομμάτι αυτό δεν γίνεται συστηματική δουλειά με αποτέλεσμα να έχει τύχει να πάρω ένα κακοδιατηρημένο πειστήριο από το 2001, όπως ένα αποτύπωμα ή έναDNA, το οποίο να μην είναι αξιοποιήσιμο. Επίσης, έχει τύχει να κάνω ανάσυρση μίας δικογραφίας και να λείπουν από αυτήν κομμάτια που μπορεί να είναι σημαντικά για τις έρευνες».
Το 2013 η ομάδα εξιχνίασε μία στυγερή εκτέλεση που είχε γίνει στη Θεσσαλονίκη τον Ιανουάριο του 2007, υπόθεση που επίσης είχε μπει στο αρχείο. Ο δράστης είχε εκτελέσει με καλάσνικοφ έναν Αρμένιο, ο οποίος είχε σχέσεις με την αρμένικη μαφία, την ώρα που εκείνος βρισκόταν εν κινήσει με το αυτοκίνητό του. Οι αστυνομικοί είχαν βρει τότε γενετικό υλικό πάνω στα χερούλια μίας βαλίτσας με την οποία είχε μεταφερθεί το καλάσνικοφ και η οποία είχε εντοπιστεί κοντά στο σημείο του εγκλήματος.
Η «Cold Case» τόσα χρόνια μετά επανεξέτασε τη δολοφονία, περιόρισε σημαντικά τον κύκλο υπόπτων και πήρε ξανά DNA από αυτούς. Το αποτέλεσμα ήταν να καταφέρει να ταυτοποιήσει το DNA ενός Αρμένιου, μέλος κυκλώματος που πουλούσε προστασία σε μαγαζιά και έκανε εκβιασμούς, με το γενετικό υλικό που είχε βρεθεί το 2007 πάνω στα χερούλια της βαλίτσας. Ο Αρμένιος αυτός καταδικάστηκε για την εκτέλεση σε ισόβια κάθειρξη.
18 χρόνια μετά
Η τελευταία δουλειά τους ήταν η εξιχνίαση δολοφονίας ύστερα από 18 χρόνια στην Πέλλα. Η σορός του 23χρονου θύματος είχε βρεθεί στις 12 Ιανουαρίου 1998 σε δασική περιοχή στο Κάτω Γραμματικό Πέλλας και έφερε τραύματα στο κεφάλι από κυνηγετικό όπλο. Ο δράστης είχε κάψει το πτώμα για να μην είναι δυνατή η ταυτοποίησή του.
«Ο νεκρός δεν είχε πάνω του στοιχεία ταυτότητας και το πρόσωπό του ήταν σε τόσο κακή κατάσταση που δεν ήταν δυνατόν να αναγνωριστεί. Το πρώτο που κάναμε ήταν μέσω αποτυπώματος να ταυτοποιηθεί ο νεκρός, ο οποίος είχε σχέσεις με ναρκωτικά. Οι βάσεις δεδομένων ανανεώνονται συνεχώς και έτσι πρέπει να γίνονται συνέχεια προσπάθειες ταυτοποίησης.
Ερευνήσαμε έναν κύκλο υπόπτων από το περιβάλλον του, ζητήσαμε αποτυπώματα από αυτούς και τελικά ταυτοποιήθηκε ένας 53χρονος, το αποτύπωμα του οποίου είχε βρεθεί το 1998 πάνω σε μία σακούλα την οποία είχε χρησιμοποιήσει για να μεταφέρει το πτώμα. Την σακούλα την είχε εγκαταλείψει στο βουνό και την είχαν βρει οι αστυνομικοί», προσθέτει αρμόδια πηγή.