«Να αρθούν εις το ύψος των περιστάσεων και να μετάσχουν εις τας, προκαθωρισμένας ημερομηνίας, εργασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου» καλεί άπαντες το Οικουμενικό Πατριαρχείο, με ανακοινωθέν που εξέδωσε, κατόπιν της έκτακτης συνεδρίασής του αναφορικά με την πορεία σύγκλησης της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Μάλιστα, σύμφωνα με το ανακοινωθέν, «μετ' εκπλήξεως και απορίας επληροφορήθη τας εσχάτως εκφρασθείσας θέσεις και απόψεις ενίων αδελφών Ορθοδόξων Εκκλησιών και, αξιολογήσασα αυτάς, διεπίστωσεν ότι ουδέν θεσμικόν πλαίσιον υφίσταται προς αναθεώρησιν της ήδη δρομολογηθείσης συνοδικής διαδικασίας».
Αναλυτικότερα, το ανακοινωθέν έχει ως εξής:
Συνῆλθε σήμερον ἐκτάκτως, ὑπό τήν προεδρίαν τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, εἰς συνεδρίαν, ἡ Ἱερά Ἐνδημοῦσα Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πρός ἐπισκόπησιν τῆς πορείας τῆς χάριτι Θεοῦ συγκληθείσης καί ἤδη ἐπί θύραις Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Ἡ Ἱερά Ἐνδημοῦσα Σύνοδος, μετ᾿ ἐκπλήξεως καί ἀπορίας ἐπληροφορήθη τάς ἐσχάτως ἐκφρασθείσας θέσεις καί ἀπόψεις ἐνίων ἀδελφῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί, ἀξιολογήσασα αὐτάς, διεπίστωσεν ὅτι οὐδέν θεσμικόν πλαίσιον ὑφίσταται πρός ἀναθεώρησιν τῆς ἤδη δρομολογηθείσης συνοδικῆς διαδικασίας. Ὅθεν, ἀναμένεται, οἱ Προκαθήμενοι τῶν Ἁγιωτάτων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, συμφώνως πρός τόν Κανονισμόν Ὀργανώσεως καί Λειτουργίας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, νά προσκομίσουν τάς τυχόν «προτάσεις τροπολογιῶν, διορθώσεων ἤ προσθηκῶν εἰς τά ὁμοφώνως ἐγκριθέντα κείμενα ὑπό Προσυνοδικῶν Πανορθοδόξων Διασκέψεων καί τῶν Συνάξεων τῶν Προκαθημένων ἐπί τῶν θεμάτων τῆς ἡμερησίας διατάξεως» (βλ. ἄρθρον 11), πρός τελικήν διαμόρφωσιν καί ἀπόφανσιν κατά τάς ἐργασίας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, τῇ ἐπικλήσει τοῦ Παναγίου καί Τελεταρχικοῦ Πνεύματος.
Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, ὡς πρωτεύθυνος Ἐκκλησία διά τήν διασφάλισιν τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας, καλεῖ ἅπαντας νά ἀρθοῦν εἰς τό ὕψος τῶν περιστάσεων καί νά μετάσχουν εἰς τάς, κατά τάς προκαθωρισμένας ἡμερομηνίας, ἐργασίας τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ὡς πανορθοδόξως ἀπεφασίσθη καί ὑπεγράφη τόσον ὑπό τῶν Προκαθημένων εἰς τάς Ἱεράς Συνάξεις αὐτῶν ὅσον καί ὑπό τῶν ἐξουσιοδοτημένων ἑκάστοτε Ἀντιπροσωπειῶν καθ᾿ ὅλην τήν μακράν προπαρασκευαστικήν τῆς Συνόδου διαδικασίαν.
Τριγμοί
Οι ανησυχίες για αναβολή της Πανορθόδοξου Συνόδου της Κρήτης, ξεκίνησαν όταν η Εκκλησία της Βουλγαρίας σε ανακοίνωση της έκανε γνωστό ότι δεν θα συμμετάσχει στην Πανορθόδοξη Σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί στην Κρήτη από τις 16-26 Ιουνίου έπειτα από ομόφωνη απόφαση η οποία και υπογράφτηκε από τον Πατριάρχη Νεόφυτο και τα μέλη της Συνόδου.
Αυτή όμως η απόφαση οδήγησε το Πατριαρχείο Μόσχας,να θέτει ζήτημα ακύρωσης όλης της Συνόδου, αφού δεν θα συμμετέχουν σε αυτή όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Τα Πατριαρχεία Αντιόχειας και Ιεροσολύμων βρίσκονται σε σύγκρουση μεταξύ τους, διεκδικώντας δικαιοδοσία επί του Κατάρ. Στην προσπάθεια του Φαναρίου να μεσολαβήσει προκειμένου να βρεθεί λύση στη μεταξύ τους διένεξη απλά η κατάσταση χειροτέρεψε, προκαλώντας τη δυσαρέσκεια του Πατριαρχείου Αντιοχείας.
Τέλος η Εκκλησία της Γεωργίας έθεσε θέμα, ασκώντας κριτική στα κείμενα που αφορούν την επικοινωνία με τα υπόλοιπα θρησκευτικά δόγματα, χαρακτηρίζοντάς τα ως εφεκτικά. Η ίδια είναι υπέρμαχος μιας σκληροπυρηνικής στάσης απέναντι σε αλλόθρησκους.