Ένα από τα βασικότερα έργα υποδομής της περιοχής των Βορείων Μεσογείων, αυτό της διαχείρισης των αστικών λυμάτων των Δήμων Ραφήνας-Πικερμίου και Σπάτων-Αρτέμιδος, μπαίνει πλέον σε πορεία υλοποίησης, αναβαθμίζοντας ριζικά την αξία της περιοχής.
Τα αστικά λύματα, ή αλλιώς τα υγρά απόβλητα δύο Δήμων, των Ραφήνας - Πικερμίου και Σπάτων - Αρτέμιδος, θα έχουν πλέον τον δικό τους λειτουργικό κύκλο ζωής, μέσω της επεξεργασίας και της σωστής διαχείρισης. Πιο συγκεκριμένα, και έπειτα από προσπάθειες 20 ετών, αλλά και ως αποτέλεσμα της εντατικής συνεργασίας της ΕΥΔΑΠ και των ίδιων των Δήμων, η περιοχή των Βορείων Μεσογείων βρίσκει λύση στο πρόβλημα της διαχείρισης των αστικών λυμάτων, μέσα από τον επανασχεδιασμό των έργων συλλογής, επεξεργασίας και ανάκτησης των αστικών λυμάτων, αξιοποιώντας παράλληλα τις σύγχρονες αρχές βιώσιμης ανάπτυξης.
Τα οφέλη της αποχέτευσης των αστικών λυμάτων
Πρόκειται για ένα έργο τεράστιας σημασίας, καθώς θα θέσει τέλος στην ανεξέλεγκτη διάθεση των ανεπεξέργαστων λυμάτων, θα διασφαλίσει την ποιοτική κατάσταση και βιωσιμότητα των υπογείων υδατικών αποθεμάτων της περιοχής, αλλά και θα αναβαθμίσει το παράκτιο οικοσύστημα, το οποίο αποτελεί το βασικότερο άξονα της αναπτυξιακής προοπτικής των δύο Δήμων. Η επεξεργασία των λυμάτων γίνεται με την εφαρμογή της πλέον προχωρημένης διαθέσιμης τεχνολογίας επεξεργασίας, αυτής των Βιολογικών Αντιδραστήρων Μεμβρανών (MBR). Με αυτόν τον τρόπο, τα επεξεργασμένα λύματα θα αξιοποιηθούν ουσιαστικά και λειτουργικά. Μερικές μόνο από τις δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης τους είναι η απεριόριστη άρδευση, η τροφοδότηση ή ο εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφορέων για αστική, περιαστική και βιομηχανική επαναχρησιμοποίηση για πυρόσβεση, άρδευση πρασίνου, πλύσιμο δρόμων ή ελεύθερων επιφανειών. Αντίστοιχα, θα αναβαθμιστεί και η ποιότητα ζωής των κατοίκων της περιοχής, θα απαλλαχθούν από το οικονομικό κόστος εκκένωσης των βόθρων, αλλά και από τις αρνητικές οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη ρύπανση των επιφανειακών υδάτων και των υπόγειων υδροφορέων. Παράλληλα, θα αναπτυχθούν δραστηριότητες που είναι άμεσα εξαρτημένες από τη διαθεσιμότητα του νερού, καθώς σχεδιάζονται εκτεταμένες περιμετρικές φυτεύσεις πρασίνου. Ταυτόχρονα, θα βελτιωθεί η ποιότητας των καλλιεργειών των περιοχών αυτών, καθώς σε πρώτη φάση θα υπάρχει η δυνατότητα άρδευσης 6.900 στρεμμάτων, ενώ η σωστή διαχείριση των αστικών λυμάτων συμβάλει και στον καθαρισμό των θαλασσών, που δεν θα γίνονται πλέον αποδέκτες των ακάθαρτων νερών. Η βλάβη που μπορούν να προκαλέσουν τα αστικά λύματα στις θάλασσες συσχετίζεται τόσο με την έλλειψη του απαραίτητου, για τα ψάρια, οξυγόνου, όσο και με τη ρύπανση των θαλασσινών υδάτων, οπότε η προστασία τους κρίνεται ως απαραίτητη, τόσο για τις κολυμβητικές ακτές, όσο και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
Το μακροπρόθεσμο πλάνο του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων
Μιλώντας με αριθμούς, το νέο έργο θα εξασφαλίσει υποδομές αποχέτευσης, επεξεργασίας λυμάτων και επαναχρησιμοποίησης για 90.000 κατοίκους και σταδιακά θα καλύψει τις ανάγκες της εκτιμώμενης πληθυσμιακής εξέλιξης στη περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών και τουριστών της θερινής περιόδου, οι οποίοι ανέρχονται σε 180.000. Μέχρι το 2060 το έργο θα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες 225.000 κατοίκων.
Με το σχεδιασμό αυτό επιτυγχάνεται με τον πλέον σύγχρονο τεχνολογικά τρόπο η συμμόρφωση με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία και η απαλλαγή από τα πρόστιμα που καταβάλλονται λόγω της βασικής αυτής έλλειψης υποδομής αποχέτευσης και επεξεργασίας των αστικών λυμάτων στους δύο αυτούς δήμους της Αττικής. Ο σχεδιασμός των έργων έγινε αποδεκτός από τα Δημοτικά Συμβούλια των εξυπηρετούμενων Δήμων, του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου (Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου αρ. 100/2016) και του Δήμου Σπάτων-Αρτέμιδος (Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου αρ. 380/2016). Η σωστή διαχείριση των αστικών λυμάτων εντάσσεται στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού για το σύνολο της Αττικής, καθώς στρατηγική σημασία στο νέο σχεδιασμό της ΕΥΔΑΠ, πέραν των προφανών ωφελειών για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον, έχει η ανάδειξη της αναπτυξιακής προοπτικής του έργου και του σχεδιασμού των έργων συλλογής και επεξεργασίας των λυμάτων με στόχο την παραγωγή ανακτημένου νερού και την επαναχρησιμοποίησή του για άρδευση και περιαστική χρήση προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.
Η προστασία του περιβάλλοντος, μέσω του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Ένα υπερσύγχρονο και με μοντέρνο σχεδιασμό κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης συνοδεύει το έργο του Κέντρου Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ), με στόχο να αποτελέσει πόλο ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης στην ορθολογική διαχείριση του νερού, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης του ανακτημένου νερού για την άρδευση πρασίνου και καλλιεργειών. Το ΚΕΛ Δήμων Ραφήνας-Πικερμίου και Σπάτων - Αρτέμιδος φιλοδοξεί να είναι το
πρώτο έργο τέτοιας κλίμακας, το οποίο θα είναι ανοικτό στους πολίτες μέσω του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης το οποίο θα κατασκευαστεί στον ίδιο χώρο. Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και των υδάτινων πόρων, επαναχρησιμοποίησης και ορθολογικής διαχείρισης του νερού.
Το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης προβλέπεται να κατασκευαστεί σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο του γηπέδου του ΚΕΛ. Στον εξωτερικό του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης διαμορφώνονται υδάτινες επιφάνειες – λίμνες με νούφαρα και χρυσόψαρα, καθώς και εκτεταμένος χώρος με ανθόκηπους και λαχανόκηπους οι οποίοι αρδεύονται με το ανακτημένο νερό. Σχεδιασμένο με αρχές Βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής, είναι αναπόσπαστο στοιχείο της εγκατάστασης, αφού μέσω των προγραμμάτων του στοχεύει να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τους κατοίκους, καλλιεργητές και άλλους χρήστες για την υψηλή ποιότητα του ανακτημένου νερού και τα οφέλη της επαναχρησιμοποίησης και των εφαρμογών Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας. Προβλέπεται επίσης η δημιουργία ενός ευχάριστου χώρου αναψυχής και ανάπτυξης δραστηριοτήτων όπως ποδηλατοδρόμοι και χώροι περιπάτου συνδέοντας την εγκατάσταση με τη ευρύτερη περιοχή.
Με τον σχεδιασμό που έχει επιτευχθεί με τη συνεργασία της ΕΥΔΑΠ και των δύο δήμων, όχι μόνο επιλύεται το πρόβλημα της διαχείρισης των αστικών λυμάτων, αλλά παράλληλα προστατεύεται το περιβάλλον, αναδεικνύεται το τοπίο της περιοχής και βελτιώνεται η καθημερινότητα των κατοίκων.