Είναι πολύ εύκολο να πεις σε κάποιον «πρέπει να πηγαίνεις γυμναστήριο», «πρέπει να τρέφεσαι σωστά» ή «κάνε το τάδε γιατί είναι καλό για την υγεία σου», αλλά όποιος έχει παρατήσει δίαιτα μετά την πρώτη εβδομάδα πείνας και αφοσίωσης ή έχει ξοδέψει μία μικρή περιουσία σε γυμναστηριακές συνδρομές τις οποίες έχει εγκαταλείψει μετά τον πρώτο μήνα γνωρίζει ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά.
Όταν ξεκίνησα την δική μου προσπάθεια να γυμνάζομαι και να τρώω πιο υγιεινά, το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να μπω στο Instagram και να ακολουθήσω διάφορους λογαριασμούς που είχαν να κάνουν με διατροφή, γυμναστική, ακόμα και motivation quotes (ναι ακόμα και αυτά). Ακούγεται πεζό σε μία πρώτη ανάγνωση, αλλά πιστέψτε με βοηθάει.
Πώς σου ανοίγει η όρεξη όταν βλέπεις όλους εκείνους τους λογαριασμούς με τα υπέροχα φαγητά, τα τυριά που τρέχουν και την σοκολάτα που λιώνει, έτσι όταν βλέπεις ανθρώπους να γυμνάζονται και να ακολουθούν έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής από τον δικό σου «συνηθίζει το μάτι» και αρχίζεις κι εσύ να λαχταράς έναν αντίστοιχο τρόπο ζωής.
Μπορούν να γραφτούν πανεπιστημιακές διατριβές για το κίνητρο και τι είναι αυτό που κάνει ορισμένους ανθρώπους να επιτυγχάνουν τους στόχους τους και άλλους να τα παρατούν. Πρόκειται για κάτι πολυπαραγοντικό που θέλει παραπάνω από μερικές χιλιάδες λέξεις που χωρά ένα διαδικτυακό κείμενο. Σίγουρα, επίσης, είναι κάτι προσωπικό και εξατομικευμένο. Κάτι που δούλεψε για κάποιον και τον βοήθησε να συνεχίσει να γυμνάζεται, να τρέχει, να ακολουθεί μία συγκεκριμένη διατροφή ή να χάσει κιλά, μπορεί να μην λειτουργήσει για κάποιον άλλο. Μέσα από όλες αυτές τις παραμέτρους και τους παράγοντες δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί αστάθμητος ο παράγων «μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
Θα έχετε δει άντρες και γυναίκες να ποζάρουν μπροστά από τους καθρέφτες του γυμναστηρίου, να φωτογραφίζονται δείχνοντας μπράτσα και κοιλιακούς και να ανεβάζουν τις φωτογραφίες αυτές στο Instagram ή στο Facebook, γράφοντας «Training Hard» ή «Sweating». Τους έχετε κοιτάξει με μισό μάτι; Τους έχετε κρίνει; Μάλλον ναι. Έχετε κάνει κι εσείς το ίδιο; Επίσης, ναι.
Πριν σπεύσετε να κρίνετε όλους αυτούς που ανεβάζουν τέτοιες φωτογραφίες και μπορεί να γίνονται κουραστικοί σκεφτείτε ότι όλη αυτή η έκθεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί στην πραγματικότητα να βοηθά κάποιος να είναι συνεπής με τις διατροφικές ή αθλητικές του υποχρεώσεις.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Preventive Medicine Reports» διαπίστωσε ότι το διαδίκτυο και συγκεκριμένα οι «φίλοι» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζουν θετικά τις συνήθειες άθλησης και βοηθούν το άτομο να διατηρήσει το κίνητρό του.
Και είναι λογικό, αν το σκεφτεί κανείς. Δηλώνοντας δημόσια ότι κάνεις ή ασχολείσαι με ένα είδος γυμναστικής ή έχεις ξεκινήσει να κάνεις διατροφή, κατευθείαν δίνεις το δικαίωμα σε όλους τους διαδικτυακούς σου φίλους να γίνουν μέρος της διαδικασίας. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να σε ρωτήσει ανά πάσα στιγμή «Πώς πάει το CrossFit;» ή «Πόσα χιλιόμετρα έτρεξες αυτή την εβδομάδα;» και αντίστοιχα θα περιμένει να δει την πρόοδό σου. Με αυτόν τον τρόπο και εσύ ο ίδιος νιώθεις την ανάγκη να είσαι συνεπής. Κανείς δεν θέλει, άλλωστε, να απογοητεύσει το «κοινό» του. Κάπως έτσι ένιωθα και συνεχίζω να νιώθω και εγώ, όταν περάσει μία εβδομάδα και δεν έχω προλάβει να γυμναστώ. Πλέον, όλοι οι διαδικτυακοί μου «φίλοι» γνωρίζουν ότι κάνω Crossfit και ακολουθώ συγκεκριμένη διατροφή, οπότε οποιαδήποτε απόκλιση θα τους φανεί περίεργη. Δεδομένου, ότι πάντοτε δυσκολευόμουν να κρατήσω το βλέμμα μου σε αντίστοιχους στόχους, αυτό είναι κάτι που με βοηθά και δεν με πιέζει. Το ίδιο επιβεβαιώνει και έρευνα που έγινε από το Dominican University στην Καλιφόρνια και διαπίστωσε ότι το 70% των συμμετεχόντων που κατάφεραν να παραμείνουν πιστοί στον στόχο τους είχαν μεγαλύτερη επιτυχία.
Δεν είναι τυχαίο που πολλοί ξεκινούν να καταγράφουν όλη την προσπάθειά τους από την αρχή, μέχρι το τέλος δημιουργώντας λογαριασμούς στο Instagram που είναι ειδικά αφιερωμένοι στο «ταξίδι» αυτό.
Όπως αυτοί οι λογαριασμοί:
Ένας ακόμα παράγοντας που βοηθά να διατηρήσει κανείς το κίνητρό του ζωντανό είναι η στήριξη από το περιβάλλον του και η θετική ενίσχυση ή αλλιώς τα «μπράβο» που ακούει. Γιατί, κακά τα ψέματα, όσο κι αν είσαι είσαι ευχαριστημένος με την πρόοδό σου χρειάζεσαι ορισμένες φορές να την αναγνωρίσουν και οι γύρω σου! Social media ισοδυναμούν με διευρυμένο κοινωνικό δίκτυο και αυτό σημαίνει πως όταν ποστάρεις μία φωτογραφία σου την στιγμή που καταφέρνεις κάτι σημαντικό στο γυμναστήριο/ το τρέξιμο/ το μποξ ή όταν ανεβαίνεις στην ζυγαριά και έχεις κατακτήσει έναν μικρό σου στόχο, τα σχόλια που θα λάβεις, ακόμα και από ανθρώπους που γνωρίζεις λίγο έως καθόλου θα είναι πολύ θετικά και ενθαρρυντικά. Για εμένα, τουλάχιστον αυτό είναι ένας ακόμα λόγος για να νιώσω χαρούμενη.
Η σκέψη και μόνο ότι πλέον είσαι μέρος μίας ευρύτερης κοινότητας, της κοινότητας των ανθρώπων που γυμνάζονται και προσέχουν το σώμα και την διατροφή τους, όχι μόνο σου δίνει την αίσθηση του «ανήκειν», αλλά σε εφοδιάζει με κίνητρο και έμπνευση για να συνεχίσεις την προσωπική σου προσπάθεια.
Στην αντιπέρα όχθη
Η σχέση των social media με την εικόνα δεν έχει πάντα θετικό πρόσημο. Οι φωτογραφίες ανθρώπων με γυμνασμένα σώματα μπορεί να λειτουργήσει και αρνητικά. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης λειτουργούν όπως και τα ΜΜΕ, που τόσο έχουν κατηγορηθεί για τα λανθασμένα πρότυπα ομορφιάς που προάγουν. Ποιος δεν μπορεί να πει ότι δεν έχει ζηλέψει ένα όμορφο σώμα που έχει δει στα social media ή τον τρόπο ζωής που προβάλλει κάποιος μέσα από τις φωτογραφίες του; Έρευνα που έγινε από το School of Psychology στην Ν. Αυστραλία και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό International Journal of Eating Disorders διαπίστωσε ότι σχεδόν 18% από τις γυναίκες του δείγματος που ανέβαζαν φωτογραφίες από την προπόνησή τους είχαν 18% περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με κάποια διαταραχή πρόσληψης τροφής. Επιπλέον, όσοι συμμετείχαν στην έρευνα ήταν πιο πιθανό να εμφανίσουν αισθήματα ντροπής ή κατάθλιψη όταν έχαναν μία προπόνηση.
Αν και σίγουρα, δεν μπορώ να βγάλω ένα αντικειμενικό συμπέρασμα σχετικά με την σχέση social media και διατήρησης κινήτρου, αντιλαμβάνομαι ότι κάθε περίπτωση είναι εξατομικευμένη. Όσο στερεοτυπικό κι αν ακούγεται κανείς δεν πρέπει να κάνει οτιδήποτε επειδή τον νοιάζει πως θα τον σχολιάσουν ή γύρω του και αν θα τον επαινέσουν για αυτό. Από την άλλη τα στερεότυπα έχουν δημιουργηθεί για κάποιο λόγο και αν κάποιος νιώθει ότι μπορεί να βρει το χαμένο του κίνητρο και έμπνευση μέσα από το Instagram, ποιοι είμαστε εμείς που θα τον σταματήσουμε; Οι υπερβολές να λείπουν, όπως σε όλα τα πράγματα στην ζωή και οι συγκρίσεις μας με τους άλλους και τα social media μπορούν να γίνουν ο καλύτερός μας φίλος.