«Το να μην υπάρχουν καθόλου νέα, είναι καλά νέα», λέει μια παροιμία. Τα ψεύτικα νέα όμως, δεν είναι καλά νέα. Και στον αχανή κόσμο των κοινωνικών δικτύων, μια εντελώς ψευδής είδηση μπορεί να γίνει viral τόσο εύκολα όσο θα γινόταν ένα επιβεβαιωμένο ρεπορτάζ.
Αν υπάρχει όμως κάποιος που δεν νοιάζεται καθόλου για αυτό, αυτός είναι ο Mark Zuckerberg. Ο ιδρυτής του Facebook δήλωσε πριν λίγες μέρες πως η ιδέα ότι η πλατφόρμα του δημοσίευε ψεύτικες ειδήσεις που επηρέασαν σημαντικά το αποτέλεσμα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών, είναι «αρκετά τρελή». Ισχυρίστηκε, επίσης, πως το 99% των ειδήσεων που εμφανίζονται στο Facebook είναι πραγματικά γεγονότα, κάτι που από μόνο του είναι ένας αμφισβητήσιμος τρόπος για να χειρίζεσαι τα δεδομένα σου.
Σε αντίθεση με τον Mark, κάποιοι από τους υπαλλήλους του πήραν το όλο θέμα των ψευδών ειδήσεων πιο σοβαρά, με αποτέλεσμα την προηγούμενη εβδομάδα να ενημερώσουν, ανώνυμα, το BuzzFeed News, πως έχουν ξεκινήσει μια εσωτερική ομάδα εργασίας «ανταρτών» που θα καταπολεμά τα ψεύτικα νέα.
«Δεν είναι μια τρελή ιδέα», λέει ένας από τους υπαλλήλους. «Αυτό που είναι τρελό είναι πως ο ίδιος βγήκε δημόσια και τη διέψευσε, τη στιγμή που ξέρει, και όσοι εργαζόμαστε την εταιρία το ξέρουμε, πως καθ' όλη την προεκλογική περίοδο οι ψεύτικες ειδήσεις είχαν κατακλύσει την πλατφόρμα μας».
Ένα παράδειγμα ψεύτικης είδησης είναι αυτή η ιστορία κατά της Hillary Clinton που δημοσιεύθηκε από το ψεύτικο site Denver Guardian που έγραφε με κεφαλαία «ΠΡΑΚΤΟΡΑΣ ΤΟΥ FBI ΥΠΟΠΤΟΣ ΓΙΑ ΕΜΠΛΟΚΗ ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΩΝ EMAIL ΤΗΣ HILLARY ΒΡΕΘΗΚΕ ΝΕΚΡΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΣΕ ΠΡΟΦΑΝΗ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΜΕΝΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ».
Τα πάντα σε αυτό το άρθρο ήταν φτιαχτά, από την πόλη που έγινε το έγκλημα (δεν υπάρχει Walkerville στο Maryland) μέχρι τη δήλωση του «αρχηγού της αστυνομίας του Walkerville, Pat Frederick».
Η ιστορία ήταν τόσο σκανδαλώδης που η εφημερίδα The Denver Post, μια πραγματική εφημερίδα με αναγνωρισμένη φήμη, ένιωσε την ανάγκη να δημοσιεύσει ένα ολόκληρο άρθρο στο οποίο αρνιόταν οποιαδήποτε σύνδεση με την ψεύτικη είδηση.
Παρόλα αυτά, βέβαια, η παρανοϊκή αυτή ιστορία μοιράστηκε περισσότερες από 568.000 φόρες στο Facebook και την είδαν πάνω από 15.5εκ άνθρωποι, σύμφωνα με την εφαρμογή CrowdTangle που καταγράφει την κίνηση του περιεχομένου στα κοινωνικά δίκτυα -και η οποία αποκτήθηκε πρόσφατα από το Facebook.
«Η στάση του Zuckerberg, πως το Facebook δε φέρει καμία ευθύνη για τις ψεύτικες ειδήσεις στην πλατφόρμα του επειδή δεν έχει καμία επιρροή σε αυτό το επίπεδο, είναι κάτι παραπάνω από παράλογη», έγραψε στο Twitter ο Jon Favreau, πρώην συνεργάτης του Barack Obama.
Άλλη μια ψεύτικη ιστορία από κάποιον που προσπαθούσε να προωθήσει την καμπάνια του Donald Trump, ήταν και η παρακάτω:
Για να είμαστε δίκαιοι πάντως: Αυτό το πρόβλημα δεν εμφανίζεται μόνο στο Facebook και τα ψέματα δεν γράφονται μόνο για χάρη των συντηρητικών. Τόσο το Google όσο και το Twitter έχουν διευκολύνει την εξάπλωση ολοκληρωτικά ψευδών ειδήσεων και τώρα, και οι τρεις αυτοί ψηφιακοί γίγαντες προσπαθούν να βγουν καθαροί. Δεδομένου του μεγέθους του Facebook όμως -44% των ενηλίκων στην Αμερική ενημερώνονται από αυτό- η εταιρία έχει σαφή υποχρέωση να προσπαθήσει να εξαλείψει όλη αυτή την κραυγαλεά παραπληροφόρηση.
«Τα συστήματα που μεταφέρουν πληροφορίες σε όλους μας, φιλτράρουν τις ειδήσεις βάσει του τι προκαλεί εντύπωση -όχι του τι είναι αλήθεια», σχολιάζει ο Eric Tucker, ένας κάτοικος του Austin του Texas, ο οποίος βοήθησε εν αγνοία του στη δημιουργία μιας ψεύτικης είδησης που κυκλοφόρησε στο Twitter σχετικά με πληρωμένους διαδηλωτές. «Είναι εκπληκτικό το πόσο αδιάφορο αφήνει τον κόσμο η αλήθεια αλλά, την ίδια στιγμή, ενδιαφέρονται για οτιδήποτε τους βοηθά να υποστηρίξουν τη γνώμη τους».
Παρακάτω μπορείτε να δείτε μερικά ακόμη παραδείγματα «ειδήσεων» που έχουν κυκλοφορήσει στο Facebook και τα οποία δεν πρέπει να πιστεύετε σε καμία περίπτωση.
Ψέματα. Μάλιστα ο Πάπας είχε πει νωρίτερα μέσα στη χρονιά για τον Trump: «Αυτός ο άνθρωπος δεν είναι Χριστιανός».
Προφανώς ψέματα.
Η συγκεκριμένη (ψεύτικη) ανάρτηση στο Facebook σε στέλνει, για την ακρίβεια, σε ένα άρθρο που τη διαψεύδει.
Εμ, ψέματα.
Και ξανά, ψέματα.
Ας πούμε απλά πως θα περιμένετε πολύ για να δείτε αυτό το sex tape, κυρίως γιατί δεν υπήρξε ποτέ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στη HuffPost US.