Περισσότεροι από 6.500 μετανάστες εργαζόμενοι από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές και τη Σρι Λάνκα έχουν πεθάνει στο Κατάρ από τότε που η χώρα κέρδισε τον διαγωνισμό για την διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2022, πριν από 10 χρόνια.
Τα ευρήματα αυτά, που συγκεντρώθηκαν από κυβερνητικές πηγές, σημαίνουν ότι κατά μέσο όρο 12 μετανάστες εργαζόμενοι από αυτά τα πέντε έθνη της Νότιας Ασίας πεθαίνουν κάθε εβδομάδα, από εκείνη τη νύχτα του Δεκεμβρίου του 2010 όταν οι δρόμοι της Ντόχα ήταν γεμάτοι από εκστασιασμένα πλήθη που πανηγύριζαν την σπουδαία επιτυχία της χώρας.
Στοιχεία από την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα αποκάλυψαν ότι έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 5.927 θάνατοι μεταναστών εργαζομένων κατά την περίοδο 2011-2020. Ξεχωριστά, στοιχεία από την πρεσβεία του Πακιστάν στο Κατάρ κάνουν λόγο για 824 θανάτους Πακιστανών εργαζομένων, μεταξύ 2010 και 2020.
Ο συνολικός αριθμός των νεκρών είναι σημαντικά υψηλότερος, καθώς αυτά τα στοιχεία δεν περιλαμβάνουν θανάτους από διάφορες χώρες που στέλνουν μεγάλο αριθμό εργαζομένων στο Κατάρ, συμπεριλαμβανομένων των Φιλιππίνων και της Κένυας. Δεν περιλαμβάνονται επίσης οι θάνατοι που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες του 2020.
Τα τελευταία 10 χρόνια, το Κατάρ έχει ξεκινήσει ένα πρωτοφανές πρόγραμμα οικοδόμησης, σε μεγάλο βαθμό για την προετοιμασία του τουρνουά ποδοσφαίρου το 2022. Εκτός από επτά νέα στάδια, δεκάδες μεγάλα έργα έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου αεροδρομίου, δρόμων, συστήματα δημόσιων συγκοινωνιών, ξενοδοχεία και μια νέα πόλη, η οποία θα φιλοξενήσει τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Ενώ τα αρχεία θανάτων δεν ταξινομούνται κατά επάγγελμα ή τόπο εργασίας, είναι πιθανό πολλοί εργαζόμενοι που έχουν πεθάνει να απασχολούνταν σε αυτά τα έργα υποδομής του Παγκοσμίου Κυπέλλου, λέει ο Νικ ΜακΓκίχαν, διευθυντής στο FairSquare Projects, μια ομάδα υπεράσπισης που ειδικεύεται στα εργασιακά δικαιώματα στον Κόλπο. «Ενα πολύ σημαντικό ποσοστό των μεταναστών εργαζομένων που έχουν πεθάνει από το 2011 βρίσκονταν στη χώρα μόνο επειδή το Κατάρ κέρδισε το δικαίωμα να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο», είπε.
Τα ευρήματα αποκαλύπτουν την αποτυχία του Κατάρ να προστατεύσει το εργατικό δυναμικό των 2 εκατομμυρίων μεταναστών ή ακόμη και να διερευνήσει τις αιτίες του φαινομενικά υψηλού ποσοστού θανάτου μεταξύ των κατά κύριο λόγο νεαρών εργαζομένων.
Πίσω από τα στατιστικά στοιχεία υπάρχουν αμέτρητες ιστορίες κατεστραμμένων οικογενειών, που αγωνίζονται να κερδίσουν αποζημίωση και είναι μπερδεμένες για τις συνθήκες του θανάτου των αγαπημένων τους προσώπων.
Ο Γκαλ Σινγκ Ράι από το Νεπάλ πλήρωσε σχεδόν 1.000 λίρες για την πρόσληψή του ως καθαριστής σε ένα καμπ για εργαζόμενους που χτίζουν ένα από τα γήπεδα του Παγκόσμιου Κυπέλλου. Μέσα σε μια εβδομάδα από την άφιξή του, αυτοκτόνησε.
Ενας άλλος εργαζόμενος, ο Μοχάμεντ Σαχίντ Μίαχ, από το Μπαγκλαντές, υπέστη ηλεκτροπληξία σε εργατικό κατάλυμα μετά από επαφή του νερού με εκτεθειμένα καλώδια ρεύματος.
Στην Ινδία, η οικογένεια του Μαντού Μπολαπάλι δεν κατάλαβε ποτέ πώς ο υγιής 43χρονος πέθανε από «φυσικά αιίτια» ενώ εργαζόταν στο Κατάρ. Το σώμα του βρέθηκε ξαπλωμένο στο πάτωμα του κοιτώνα του.
Ο τρομακτικός αριθμός θανάτων στο Κατάρ αποκαλύπτεται σε μεγάλα λογιστικά φύλλα επίσημων δεδομένων που αναφέρουν τις αιτίες του θανάτου: πολλαπλοί αμβλείς τραυματισμοί λόγω πτώσης από μεγάλο ύψος, ασφυξία λόγω απαγχονισμού, απροσδιόριστη αιτία θανάτου λόγω αποσύνθεσης.
Ωστόσο, μεταξύ των αιτίων, το πιο συχνό είναι οι λεγόμενοι «φυσικοί θάνατοι», που συχνά αποδίδονται σε οξεία καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια.
Με βάση τα στοιχεία που ελήφθησαν από το Guardian, το 69% των θανάτων μεταξύ των εργαζομένων από την Ινδία, το Νεπάλ και το Μπαγκλαντές χαρακτηρίζονται ως «φυσικοί». Μόνο στους Ινδούς το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 80%.
Ο Guardian είχε αναφέρει και στο παρελθόν ότι τέτοιες ταξινομήσεις, οι οποίες συνήθως πραγματοποιούνται χωρίς αυτοψία, συχνά δεν παρέχουν μια νόμιμη ιατρική εξήγηση για την υποκείμενη αιτία αυτών των θανάτων.
Το 2019 διαπίστωνε ότι η έντονη καλοκαιρινή ζέστη του Κατάρ είναι πιθανό να αποτελεί σημαντικό παράγοντα για πολλούς θανάτους εργαζομένων. Τα ευρήματα του Guardian επιβεβαιώθηκαν σε μεγάλο βαθμό από έρευνα που διεξήγαγε η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών, η οποία αποκάλυψε ότι για τουλάχιστον τέσσερις μήνες του έτους οι εργαζόμενοι αντιμετώπιζαν σημαντική θερμική πίεση όταν εργάζονταν έξω.
Το Κατάρ συνεχίζει να «σέρνει τα πόδια του σε αυτό το κρίσιμο και επείγον ζήτημα, προφανώς αδιαφορώντας για τη ζωή των εργαζομένων», δήλωσε η Χίμπα Ζαγιαντίν, ερευνήτρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στον Κόλπο. «Ζητήσαμε από το Κατάρ να τροποποιήσει το νόμο του σχετικά με τις αυτοψίες για να απαιτήσει ιατροδικαστική έρευνα για όλους τους ξαφνικούς ή ανεξήγητους θανάτους και να εγκρίνει νομοθεσία για να απαιτήσει όλα τα πιστοποιητικά θανάτου να περιλαμβάνουν αναφορά σε μια ιατρικά σημαντική αιτία θανάτου», είπε.
Η κυβέρνηση του Κατάρ δηλώνει ότι ο αριθμός των θανάτων - τους οποίους δεν αμφισβητεί - είναι ανάλογος με το μέγεθος του εργατικού δυναμικού των μεταναστών και ότι στους αριθμούς περιλαμβάνονται υπάλληλοι γραφείου που έχουν πεθάνει από φυσικά αφού ζούσαν στο Κατάρ για πολλά χρόνια.
«Το ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ αυτών των κοινοτήτων είναι εντός του αναμενόμενου εύρους για το μέγεθος και τα δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού. Ωστόσο, κάθε χαμένη ζωή είναι μια τραγωδία και δεν περισσεύει καμία προσπάθεια για να αποφευχθεί κάθε θάνατος στη χώρα μας», δήλωσε η κυβέρνηση του Κατάρ μέσω του εκπροσώπου της.
Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι όλοι οι πολίτες και οι αλλοδαποί έχουν πρόσβαση σε δωρεάν πρώτης κατηγορίας υγειονομική περίθαλψη και ότι έχει σημειωθεί σταθερή μείωση του ποσοστού θνησιμότητας μεταξύ των «φιλοξενούμενων εργαζομένων» κατά την τελευταία δεκαετία, λόγω των μεταρρυθμίσεων υγείας και ασφάλειας στο εργασιακό σύστημα.
Η έρευνα του Guardian τονίζει, επίσης, την έλλειψη διαφάνειας και σχολαστικότητας στην καταγραφή των θανάτων στο Κατάρ. Οι πρεσβείες στη Ντόχα και οι κυβερνήσεις των χωρών που αποστέλλουν εργάτες διστάζουν να κοινοποιήσουν τα δεδομένα, πιθανώς για πολιτικούς λόγους. Οπου έχουν παρασχεθεί στατιστικά στοιχεία, υπάρχουν ασυνέπειες μεταξύ των αριθμών που κατέχουν διάφορες κυβερνητικές υπηρεσίες και δεν υπάρχει τυπική μορφή για την καταγραφή των αιτίων του θανάτου.
Η επιτροπή που διοργανώνει το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Κατάρ, όταν ρωτήθηκε για τους θανάτους σε έργα για την κατασκευή σταδίων, δήλωσε: «Λυπούμαστε βαθιά για όλες αυτές τις τραγωδίες και διερευνήσαμε κάθε περιστατικό για να διασφαλίσουμε ότι μαθαίνουμε τα διδάγματα. Διατηρούσαμε πάντα τη διαφάνεια σχετικά με αυτό το ζήτημα και αμφισβητούμε τους ανακριβείς ισχυρισμούς σχετικά με τον αριθμό των εργαζομένων που έχουν πεθάνει στα έργα μας».
Σε μια δήλωση, εκπρόσωπος της FIFA, του παγκόσμιου κυβερνητικού οργανισμού ποδοσφαίρου, δήλωσε ότι είναι πλήρως αφοσιωμένη στην προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων σε έργα της FIFA. «Με τα αυστηρά μέτρα ασφάλειας, η συχνότητα των ατυχημάτων σε εργοτάξια του Παγκοσμίου Κυπέλλου της FIFA είναι χαμηλή σε σύγκριση με άλλα μεγάλα κατασκευαστικά έργα σε όλο τον κόσμο», ανέφερε, χωρίς να παρέχει αποδεικτικά στοιχεία.
(με πληροφορίες από Guardian)