Έρευνα για το trafficking διεξήγαγε ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) στους πρόσφυγες και τους μετανάστες που φτάνουν στην Ευρώπη και τα ευρήματα προκαλούν ανησυχία.
Αποτελέσματα ροών Ανατολικής Μεσογείου
Στην Ανατολική Μεσόγειο, η έρευνα διενεργήθηκε σε Ελλάδα, Ουγγαρία, Σερβία και πΓΔΜ σε δείγμα 1.221 ερωτηθέντων 54 διαφορετικών εθνικοτήτων από συνολικά 47 χώρες.
• 10% των ερωτηθέντων απάντησαν «ναι» σε τουλάχιστον έναν από τους τέσσερις δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης με βάση την άμεση εμπειρία τους. Υψηλότερο ήταν το ποσοστό των γυναικών που αποκρίθηκαν θετικά – συγκριτικά με τους άντρες – αν και οι γυναίκες αποτελούν μόλις το 17% του συνόλου των ερωτηθέντων στην Ανατολική Μεσόγειο.
• Ένα επιπλέον 1% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι συγγενικό τους πρόσωπο, με το οποίο συνταξίδευαν, αντιμετώπισε κατάσταση αντίστοιχη με όσα περιγράφονται σε κάποιον από τους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης.
• 7% των ερωτηθέντων αποκρίθηκε θετικά σε τουλάχιστον 2 από τους 5 δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης.
• Τα υψηλότερα ποσοστά θετικής απόκρισης μεταξύ του μεταναστευτικού πληθυσμού προέρχονται από τη Συρία και το Ιράκ, με 6% και 4% αντίστοιχα, ως προς τους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης.
• Τα περιστατικά, που συνδέονται με τους τέσσερις δείκτες ατομικών εμπειριών που περιλαμβάνονται στην έρευνα, φέρονται να έλαβαν χώρα κατά κύριο λόγο στην Τουρκία (84% των περιπτώσεων, κυρίως σε Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη, Αϊβαλί), στην Ελλάδα (7%, κυρίως σε Αθήνα, Μυτιλήνη, Άργος) και στη Βουλγαρία (4%).
Άτομα που κρατήθηκαν παρά τη θέλησή τους
Το 1% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, κρατήθηκαν παρά τη θέλησή τους από ενόπλους που δεν ανήκαν στις σχετικές επίσημες κρατικές αρχές. Οι περισσότεροι ερωτηθέντες κατέδειξαν τη Βουλγαρία ως τη χώρα όπου κρατήθηκαν παρά τη θέλησή τους. Σχεδόν όλα τα περιστατικά αναφέρθηκαν από άνδρες μετανάστες. Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες συχνά στερούνται την ελευθερία τους εξ αιτίας των συμφωνιών που έχουν συνάψει με τους διακινητές. Πρόκειται για πρακτική που παρουσιάζει αυξητικές τάσεις από τη στιγμή της εφαρμογής αυστηρότερων συνοριακών ελέγχων, ιδίως μεταξύ Βουλγαρίας-Τουρκίας. Όσοι βρίσκονται στην Τουρκία περιμένοντας να μετακινηθούν περνούν κάποιο διάστημα σε τοποθεσίες υπό τον έλεγχο των διακινητών ώσπου να εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις για τη συνέχιση του ταξιδιού τους. Έχει αναφερθεί ότι μετανάστες και πρόσφυγες που δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν λύτρα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σεξουαλικής εκμετάλλευσης ώστε να αποπληρώσουν τα χρέη τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα περιστατικά λαμβάνουν χώρα σε παραμεθόριες περιοχές ή αμέσως μετά το πέρασμα των συνόρων Ιράν-Τουρκίας. Τα δίκτυα των διακινητών επίσης βάζουν στο στόχαστρό μετανάστες και πρόσφυγες εγκατεστημένους στην Τουρκία, οι οποίοι πείθονται να μεταναστεύσουν εκ νέου με την υπόσχεση ασφαλούς και γρήγορου περάσματος στη δυτική Ευρώπη. Οι ερωτηθέντες ανέφεραν ότι οι διακινητές τους απαγάγουν και ζητούν λύτρα αφού λάβουν την αρχική συγκατάθεση για τη διαδικασία μετακίνησης.
Άτομα που εργάστηκαν χωρίς αμοιβή
Το 9% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι εργάστηκαν ή ότι παρείχαν υπηρεσίες σε κάποια φάση του ταξιδιού τους χωρίς να λάβουν τη συμφωνηθείσα αμοιβή. Τα περισσότερα περιστατικά συνέβησαν στην Τουρκία (90%) με τα υπόλοιπα να αναφέρονται σε Ελλάδα και Σερβία. Οι γυναίκες ανέφεραν σε μεγαλύτερο ποσοστό συγκριτικά με τους άντρες (15% έναντι 7%) ότι εργάστηκαν χωρίς αμοιβή.
Άτομα που εξαναγκάστηκαν να εργαστούν
Το 7% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι εξαναγκάστηκαν να εργαστούν ή να απασχοληθούν παρά τη θέλησή τους. Σχεδόν όλα τα περιστατικά έλαβαν χώρα στην Τουρκία (95%). Οι γυναίκες ανέφεραν ότι εξαναγκάστηκαν να εργαστούν σε μεγαλύτερο ποσοστό συγκριτικά με τους άντρες (15% έναντι 5%).
Άτομα στα οποία προτάθηκε προσυμφωνημένος γάμος
Το 1% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι τους προτάθηκε προσυμφωνημένος γάμος (στους ίδιους ή σε κοντινό συγγενικό πρόσωπο). Οι γυναίκες απάντησαν κατά υψηλότερο ποσοστό θετικά σε σύγκριση με τους άντρες (3% έναντι 0,2%).
Προσφορά μετρητών με αντάλλαγμα το αίμα, όργανα ή μέλη σώματος
Κανένας από τους ερωτηθέντες δεν ανέφερε ότι γνωρίζει περιπτώσεις ανθρώπων οι οποίοι προσεγγίστηκαν στη διάρκεια του ταξιδιού από άτομα που προσέφεραν μετρητά με αντάλλαγμα αίμα, όργανα ή μέλη του σώματος. Παρομοίως, κανένας από τους ερωτηθέντες δεν ανέφερε ότι εξαναγκάστηκε να δώσει αίμα, όργανα ή μέλη σώματος.
Το προφίλ μεταναστών και προσφύγων που απάντησαν «ναι» σε τουλάχιστον έναν από τους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης με βάση την άμεση, προσωπική τους εμπειρία.
Εθνικότητα: Οι μετανάστες και πρόσφυγες που απάντησαν κυρίως θετικά στους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης είναι Σύριοι (6%), Ιρακινοί (4%) και Αφγανοί (2%).
Ηλικία: Η μέση ηλικία μεταναστών και προσφύγων που απάντησαν θετικά σε τουλάχιστον έναν από τους τέσσερις δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης είναι τα 25 έτη. Η μέση ηλικία των ατόμων που απάντησαν αρνητικά είναι τα 28 έτη. Κατά μέσο όρο, τα παιδιά (14-17 ετών) απαντούν σε μικρότερο ποσοστό θετικά από ότι οι ενήλικες (7% έναντι 10%). Εντούτοις, το ποσοστό των παιδιών στο συγκεκριμένο δείγμα είναι μικρό, μόλις 2%.
Φύλο: Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες απάντησαν θετικά κατά υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με τους άντρες σε τουλάχιστον έναν δείκτη trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης (17% έναντι 8%). Οι γυναίκες απάντησαν θετικά κατά υψηλότερο ποσοστό και στους τέσσερις δείκτες με εξαίρεση την καταναγκαστική κράτηση.
Τρόπος ταξιδιού: Το υψηλότερο ποσοστό θετικών απαντήσεων δόθηκε από μετανάστες και πρόσφυγες που ταξίδευαν μόνοι (19% του συνόλου των περιστατικών), ενώ τα άτομα που ταξίδευαν σε ομάδα με μη συγγενικά τους πρόσωπα απάντησαν θετικά κατά 6%. Τα άτομα που ταξίδευαν με τουλάχιστον ένα συγγενικό τους πρόσωπο αποκρίθηκαν θετικά σε ποσοστό 3%. Τουλάχιστον οι μισοί άντρες ταξιδεύουν μόνοι (42%) και όπως ένα αρκετά χαμηλότερο ποσοστό γυναικών (18%). Οι περισσότερες γυναίκες ταξιδεύουν σε ομάδες με συγγενικά τους πρόσωπα (75%).
Διάρκεια ταξιδιού: Οι μετανάστες και πρόσφυγες που πέρασαν 3-6 μήνες σε χώρες διέλευσης είχαν υψηλότερα ποσοστά θετικών απαντήσεων: 41%. Τα άτομα που το ταξίδι τους είχε άλλη διάρκεια αποκρίθηκε θετικά σε ποσοστό 4% με εξαίρεση όσους πέρασαν πάνω από έναν χρόνο σε χώρα διέλευσης, που αποκρίθηκαν θετικά σε ποσοστό 11%.
Δευτερογενείς μεταναστευτικές μετακινήσεις
Οι μετανάστες και πρόσφυγες που πέρασαν πάνω από έναν χρόνο σε χώρα διέλευσης πριν να φτάσουν στη χώρα όπου απάντησαν στο ερωτηματολόγιο (δευτερογενής μετανάστευση) παρουσιάζουν παρόμοια ποσοστά με το υπόλοιπο δείγμα (9%) όσον αφορά τους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης.
Αποτελέσματα ροών Κεντρικής Μεσογείου
Η έρευνα διενεργήθηκε στη Σικελία, την Απουλία, τη Λομβαρδία και τη Φρίουλι-Βενέτσια Τζούλια της Ιταλίας σε δείγμα 1.602 ερωτηθέντων από 46 διαφορετικές χώρες.
Κύρια ευρήματα
• 76% των ερωτηθέντων απάντησαν «ναι» σε τουλάχιστον έναν από τους τέσσερις δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης με βάση την άμεση εμπειρία τους.
• Ένα επιπλέον 1% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι συγγενικό τους πρόσωπο, με το οποίο συνταξίδευαν, αντιμετώπισε κατάσταση αντίστοιχη με όσα περιγράφονται σε κάποιον από τους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης.
• 49% των ερωτηθέντων αποκρίθηκε θετικά σε τουλάχιστον 2 από τους 5 δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης.
• 72% των ερωτηθέντων υπέστησαν σωματική βία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους.
• Τα υψηλότερα ποσοστά θετικής απόκρισης μεταξύ του μεταναστευτικού πληθυσμού προέρχονται από τη Σενεγάλη, τη Γκάνα, το Καμερούν, το Μπαγκλαντές και το Μάλι (αποτελούν πάνω από το 93% των θετικών απαντήσεων). Οι Πακιστανοί, οι Αφγανοί (31%) και οι Ιρακινοί 9%) είχαν το χαμηλότερο ποσοστό θετικών απαντήσεων.
• Τα περιστατικά, που συνδέονται με τους τέσσερις δείκτες των ατομικών εμπειριών που περιλαμβάνονται στην έρευνα, φέρονται να έλαβαν χώρα κατά κύριο λόγο στη Λιβύη (91% των περιπτώσεων), στην Αλγερία (2%), στην Ελλάδα (1%), στο Ιράν (1%), στο Νίγηρα (1%), τη Βουλγαρία (0,5%) και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Άτομα που κρατήθηκαν παρά τη θέλησή τους
Το 64% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, κρατήθηκαν παρά τη θέλησή τους από ενόπλους που δεν ανήκαν στις σχετικές επίσημες κρατικές αρχές. Η πλειονότητα των περιστατικών εμπίπτουν στην κατηγορία της απαγωγής με σκοπό τα λύτρα ή σχετίζονται με την κράτηση από ενόπλους και περιορισμό κινήσεων σε κλειστούς χώρους, όπως σπίτια ή γκαράζ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μετανάστες ανέφεραν ότι είχαν πληρώσει τους διακινητές για να τους κρύψουν, ωστόσο εξαναγκάστηκαν σε περιορισμό επί μήνες με ελάχιστο φαγητό και νερό. Περισσότεροι από τους μισούς άντρες που ερωτήθηκαν (65%) και 58% των γυναικών ανέφεραν ότι κρατήθηκαν αιχμάλωτοι ή παρά τη θέλησή τους. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν τη Λιβύη (89%) ενώ ακολουθούν η Τουρκία και το Σουδάν. Κατά κύριο λόγο αναφέρθηκαν οι πόλεις Τρίπολη, Σαμπράθα, Μπάνι Ουαλίντ και Σέμπχα στη Λιβύη.
Άτομα που εργάστηκαν χωρίς αμοιβή
Το 49% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι εργάστηκαν ή ότι παρείχαν υπηρεσίες σε κάποια φάση του ταξιδιού τους χωρίς να λάβουν τη συμφωνηθείσα αμοιβή. Οι ερωτηθέντες ανέφεραν συχνά ότι η απλήρωτη εργασία συνέβαινε υπό την απειλή όπλου (εργοδότης, μεσίτης) ή συνδεόταν με την απελευθέρωσή τους ενώ βρίσκονταν σε συνθήκες κράτησης από ομάδες ενόπλων. Οι πιο συχνά αναφερόμενοι τομείς πιθανής εκμετάλλευσης είναι οι υπηρεσίες καθαριότητας, κηπουρικής και οικιακών, οι κατασκευές και οι μεταποιήσεις, η γεωργία και οι μεταφορές. Οι περισσότερες αναφορές σε απλήρωτη εργασία αφορούν τη Λιβύη (91%) και σε μικρότερο βαθμό στην Αλγερία (4,5%) και την Ελλάδα (1%).
Άτομα που εξαναγκάστηκαν να εργαστούν
Το 36% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι εξαναγκάστηκαν να εργαστούν ή να απασχοληθούν παρά τη θέλησή τους. Σχεδόν όλα τα περιστατικά έλαβαν χώρα στη Λιβύη (97%, ιδίως σε Τρίπολη, Σαμπράθα, Σεμπχά, Μπάνι Ουαλίντ, Ζαουΐγια και Μπρακ) με άλλα περιστατικά να αναφέρονται επίσης σε Αλγερία και Νίγηρα. Οι υπηρεσίες καθαριότητας και κηπουρικής, οι κατασκευές και η γεωργία είναι οι τομείς πιθανής εκμετάλλευσης που αναφέρονται συχνότερα.
Άτομα στα οποία προτάθηκε προσυμφωνημένος γάμος
Το 0,4% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι τους προτάθηκε προσυμφωνημένος γάμος (στους ίδιους ή σε κοντινό συγγενικό πρόσωπο). Είναι ο μοναδικός δείκτης όπου οι γυναίκες απάντησαν θετικά σε υψηλότερο ποσοστό σε σύγκριση με τους άντρες (1,5% έναντι 0,3%).
Άτομα που υπέστησαν σωματική βία
Το 72% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι υπέστησαν σωματική βία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους. Οι υπόλοιποι (15%) δεν υπέστησαν βία ή αρνήθηκαν να απαντήσουν (1%) ή δεν τους έγινε η ερώτηση καθώς κρίθηκε πολύ ευαίσθητη για συγκεκριμένους ερωτηθέντες (12%). Υψηλότερο ποσοστό ανδρών (73%) από ό,τι γυναικών (50%) απάντησαν θετικά. Σχεδόν τα τρία τέταρτα του συνόλου των περιστατικών αφορούν τη Λιβύη (π.χ. Τρίπολη, Σαμπράθα, Σεμπχά, Μπάνι Ουαλίντ, Ζαουΐγια) ενώ ακολουθούν η Βουλγαρία (Σόφια), το Ιράν (Τεχεράνη) και άλλες χώρες σε Βαλκάνια και Μέση Ανατολή. Εκτός από τις προαναφερθείσες περιοχές, οι ερωτηθέντες ανέφεραν περιστατικά που έλαβαν χώρα σε Τουρκία (Κωνσταντινούπολη), Ελλάδα (Αθήνα), Ιράν (Σιράζ) και Ουγγαρία (Βουδαπέστη).
Προσφορά μετρητών με αντάλλαγμα το αίμα, όργανα ή μέλη σώματος
Το 1,75% των ερωτηθέντων ανέφερε περιπτώσεις ατόμων που προσεγγίστηκαν, κατά μήκος της διαδρομής, από άτομα που προσέφεραν μετρητά με αντάλλαγμα αίμα, όργανα ή μέλη του σώματος. Παρομοίως, κανένας από τους ερωτηθέντες δεν ανέφερε ότι εξαναγκάστηκε να δώσει αίμα, όργανα ή μέλη σώματος.
Άτομα που εξαναγκάστηκαν να δώσουν αίμα, όργανα ή μέλη σώματος
Το 1,5% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι γνωρίζουν περιστατικά κατά μήκος της διαδρομής όπου άνθρωποι εξαναγκάστηκαν να δώσουν αίμα, όργανα ή μέλη χωρίς τη συγκατάθεσή τους. Οι περιπτώσεις λαθρεμπορίου ανθρωπίνων οργάνων αναφέρθηκαν κατά κύριο λόγο στη Λιβύη (72%) ενώ ακολουθούν η Αίγυπτος (7%) και η Βουλγαρία (7%).
Απειλή σεξουαλικής βίας
Το 26% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι γνώριζαν περίπτωση ατόμου με το οποίο συνταξίδευαν που απειλήθηκε με σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια του ταξιδιού. Οι υπόλοιποι δεν είχαν τέτοια εμπειρία (46%), δεν γνώριζαν (8%), αρνήθηκαν να απαντήσουν (1%) ή δεν τους έγινε η ερώτηση καθώς κρίθηκε ιδιαίτερα ευαίσθητη για τους ερωτηθέντες (19%). Το ποσοστό των αναφορών από γυναίκες είναι ελαφρώς μεγαλύτερο (32%) σε σύγκριση με τους άντρες (26%). Τα περιστατικά αφορούν τη Λιβύη (Σαμπράθα, Σεμπχά, Μπάνι Ουαλίντ, Τρίπολη) στο 95% των περιπτώσεων ενώ ακολουθεί ο Νίγηρας (2%, ιδίως στην έρημο στη διαδρομή που οδηγεί στη Λιβύη) και η Αλγερία (1%).
Το προφίλ των μεταναστών και προσφύγων που απάντησαν «ναι» σε τουλάχιστον έναν από τους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης με βάση την άμεση, προσωπική τους εμπειρία.
Εθνικότητα: Σχεδόν όλοι οι ερωτηθέντες από Σενεγάλη, Γκάνα και Καμερούν απάντησαν «ναι» σε τουλάχιστον έναν από τους δείκτες πρακτικών εκμετάλλευσης (πάνω από 97%) ενώ ακολουθούν μετανάστες και πρόσφυγες από άλλες χώρες της Δυτικής Αφρικής, το Μπαγκλαντές, το Σουδάν και τη Σομαλία (μεταξύ 89% και 94%). Πολλοί άνθρωποι από την Ερυθραία, το Μαρόκο και τη Νιγηρία απάντησαν θετικά στο 86% των περιπτώσεων ενώ ακολουθούν οι Πακιστανοί (32%), οι Αφγανοί (31%) και οι Ιρακινοί (9%).
Ηλικία: Η μέση ηλικία μεταναστών και προσφύγων που απάντησαν θετικά σε τουλάχιστον έναν από τους πέντε δείκτες είναι τα 23 έτη. Η μέση ηλικία όσων δεν απάντησαν θετικά ως προς τις πρακτικές εκμετάλλευσης είναι τα 27 έτη. Κατά μέσο όρο, τα παιδιά (ηλικίας 14-17) απάντησαν σε υψηλότερο ποσοστό θετικά σε σχέση με τους ενήλικες (91% έναντι 47%).
Φύλο: Κατά μέσο όρο, οι θετικές απαντήσεις δόθηκαν κυρίως από άνδρες (77%) από ό,τι γυναίκες (67%). Η διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι ιδιαιτέρως μεγάλη στην περίπτωση της απλήρωτης εργασίας (51% έναντι 14%), της καταναγκαστικής εργασίας (36% έναντι 15%) ενώ μικρότερη ήταν η διαφορά μεταξύ των δύο φύλων στις περιπτώσεις κράτησης (65% έναντι 58%). Αξιοσημείωτη εξαίρεση αποτελεί η πρόταση για προσυμφωνημένο γάμο, όπου οι γυναίκες παρουσιάζουν ποσοστό 1,5% σε σύγκριση με 0,3% μεταξύ ανδρών.
Όσον αφορά τις εμπειρίες που παρατηρήθηκαν κατά τη διαδρομή, οι περιπτώσεις που υποδεικνύουν λαθρεμπόριο ανθρωπίνων οργάνων αναφέρονται εξίσου από άνδρες και γυναίκες, ενώ όσον αφορά τη σεξουαλική βία οι αναφορές των γυναικών υπερτερούν των ανδρών (32% έναντι 26%).
Τρόπος ταξιδιού
Το υψηλότερο ποσοστό θετικών απαντήσεων δόθηκε από μετανάστες και πρόσφυγες που ταξίδευαν μόνοι, 76% του συνόλου των περιστατικών, ενώ τα άτομα που ταξίδευαν σε ομάδα με μη συγγενικά τους πρόσωπα απάντησαν θετικά κατά 67%. Ενώ το 86% των ανδρών ταξίδεψαν μόνοι, οι γυναίκες ταξίδεψαν κυρίως σε ομάδες με συγγενικά τους πρόσωπα (47%).
Διάρκεια ταξιδιού
Όσο μεγαλύτερη η περίοδος διαμονής σε χώρα διέλευσης, τόσο μεγαλύτερο και το ποσοστό θετικών απαντήσεων σε τουλάχιστον έναν από τους δείκτες πρακτικών εκμετάλλευσης. Οι μετανάστες και πρόσφυγες που περάσαν λιγότερο από έναν μήνα σε χώρα διέλευσης απάντησαν θετικά στο 31% των περιπτώσεων, ενώ όσοι πέρασαν πάνω από τρεις μήνες αποκρίθηκαν θετικά στο 82-86% των περιπτώσεων. Οι μετανάστες που δεν παρέμειναν σε χώρα διέλευσης γιατί ταξίδεψαν απ’ ευθείας από τη χώρα καταγωγής τους στη χώρα όπου ερωτήθηκαν, επίσης απάντησαν θετικά στο 86% των περιπτώσεων.
Δευτερογενείς μεταναστευτικές μετακινήσεις
Το 72% των μεταναστών και προσφύγων που πέρασαν πάνω από έναν χρόνο σε χώρα διαφορετική από αυτή της καταγωγής τους, πριν να φτάσουν στην Ιταλία (δευτερογενής μετανάστευση) αποκρίθηκαν θετικά σε έναν από τους δείκτες trafficking και άλλων πρακτικών εκμετάλλευσης σε σύγκριση με 79% του υπόλοιπου δείγματος. Όσοι προχώρησαν σε δευτερογενή μετανάστευση ξεκίνησαν από τη Λιβύη στο 53% των περιπτώσεων, ενώ ακολουθούν η Γερμανία (18%), η Αλγερία (6%), η Αυστρία, η Ελλάδα, η Γαλλία, το Σουδάν και η Δανία. Οι μετανάστες και πρόσφυγες που ξεκίνησαν από ευρωπαϊκές χώρες ερωτήθηκαν στο βορρά της Ιταλίας – πρόκειται για περιπτώσεις που μετακινήθηκαν στην Ιταλία στο πλαίσιο του κανονισμού του Δουβλίνου. 24% των Πακιστανών, 8% των Νιγηριανών και των Γκανέζων ξεκίνησαν από χώρα διαφορετική από όπου κατάγονται.