Μύθοι και στερεότυπα της ριζοσπαστικής πολιτικής ορθότητας

Μέρος Α΄: Παρατηρήσεις σχετικά με την συζήτηση επί τη ευκαιρία του Νόμου για την αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζεύγη
TIMOTHY A. CLARY via Getty Images

«Δεν γνωρίζουμε που πάμε. Το μόνο που γνωρίζουμε είναι ότι η ιστορία μαςέφερε εδώ που είμαστε σήμερα. Ένα πράγμα μόνο είναι σαφές. Ότι αν η ανθρωπότητα θέλει να έχει αναγνωρίσιμο μέλλον δεν μπορεί να συνεχίσει να παρατείνει το παρελθόν ή το παρόν.»

Eric Hobsbawm

Βασικές Παρατηρήσεις

Τώρα που ο προσχηματικός διάλογος μεταξύ «προοδευτικών» και «αντιδραστικών» τελείωσε προσωρινά και η αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια έγινε νόμος του «προοδευτικού» ελληνικού κράτους με τη βοήθεια των προοδευτικών βουλευτών, ίσως είναι καιρός να πούμε κάποια πράγματα τα οποία αποσιωπήθηκαν κατά το διάστημα αυτού του ψευδοδιαλόγου.

Καταρχάς, να αποτυπώσουμε το πολιτικό φαντασιακό των δυο μπλοκ της συζήτησης: Από την μια, οι φιλελευθέρως και ελευθεριακώς «σκεπτόμενοι» («αριστεροί», σοσιαλιστές, μετανεωτερίζοντες φιλελεύθεροι). Από την άλλη, οι «αντιδραστικοί» (κομμουνιστές, ακροδεξιοί, «λοιπές συντηρητικές δυνάμεις»). Στο νεοφιλελεύθερο παραμύθι με τις «ίσες ευκαιρίες αυτοπραγμάτωσης του καθενός» και τις καλές προοδευτικές μάγισσες των εθνικών κοινοβουλίων, που υποτίθεται ότι εξασφαλίζουν σε άτομα και δικαιωματούχες μειονότητες όλων των ειδών τις νομικές συνθήκες που υποτίθεται ότι επιτρέπουν «σε όλους» να απολαμβάνουν απρόσκοπτα τα νομικά και «φυσικά» τους δικαιώματα, οι πρώτοι θα είναι οι «καλοί και ανοιχτόμυαλοι», οι δεύτεροι οι «κακοί και χαζοί».

Μια ανόητη ελευθεριακή μεταφυσική της «προόδου», στα πλαίσια της οποίας οτιδήποτε εμφανίζεται ως «καινοτόμο και ριζοσπαστικό» είναι αυτομάτως «καλό, ορθολογικό και προοδευτικό», ενώ ότι αντιτίθεται σε αυτήν την «πρόοδο» και την φιλελευθεροποίηση, είναι αυτομάτως συντηρητικό, ανορθόλογο, άρα αντιδραστικό. Έτσι, μπορούμε να υποθέσουμε ότι αν αύριο επιτραπεί νομικά, με πρωτοβουλία κάποιων ενδιαφερομένων μειονοτήτων, ο «συναινετικός κανιβαλισμός» και μεθαύριο η «παιδαγωγική αιμομιξία» ή ακόμα, ο «διασταυρωτικός ερωτισμός μεταξύ των ειδών» και συνεπώς, η κτηνοβασία με τα οικόσιτα, κάθε ένσταση σε μια τέτοια εξέλιξη των ηθών και του «νομικού μας πολιτισμού» θα θεωρηθεί ασφαλώς από κάποιους «ανοιχτόμυαλους» εραστές των καινοτομιών τόσο ανορθόλογη και συντηρητική, όσο ήταν παλαιότερα η αντίδραση στην αποποινικοποίηση της μοιχείας.

Η συζήτηση μας δίνει ωστόσο μια ευκαιρία να ανιχνεύσουμε τους τρόπους με τους οποίους αποσταθεροποιούνται οι προηγούμενοι τρόποι σκέψης ενός διευρυμένου τμήματος της κοινωνίας, που δηλώνει παντού και πάντα τις εκσυγχρονισμένες και «προοδευτικές» του αντιλήψεις. Τις διαδικασίες δηλαδή της διαμόρφωσης και της χειραγώγησης μιας νέας κοινής γνώμης που συστηματικά και στερεότυπα αντιτίθεται σε όλα «τα στερεότυπα του παρελθόντος».

Στο στρατόπεδο των «προοδευτικών δυνάμεων», δεν πρόκειται για πολύ λόγο που έγινε «για το τίποτα», αλλά για πολύ λόγο για τα πάντα μεταξύ ιδιωτών χωρίς άλλες κοινές ιδιότητες, πέραν της πολιτικά ορθής κοινής επιθυμίας τους να φανούν σε κάθε περίσταση «καινοτόμοι και ανοιχτοί στους νεωτερισμούς». Από ηθικής άποψης, «ανθρωπιστές» που στην μεταπολιτική, θρησκευτική φαντασία τους «αγκαλιάζουν με αγάπη» όλα τα ομιλούντα δίποδα του κόσμου. Μεταξύ ατόμων με διάφορες φανταστικές ή πραγματικές εξειδικεύσεις σε πολλά επιμέρους ζητήματα περί του ανθρώπου και της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας. Μεταξύ δικτυωμένων μεταξύ τους τυπικά εγγράμματων, αλλά φιλοσοφικά και πολιτικά ανυποψίαστων ατόμων που διαθέτουν και ανταλλάσουν με ασυνάρτητο τρόπο ένα πλήθος από ασύνδετες πληροφορίες, τις οποίες με συγκινητική αφέλεια αποκαλούν «γνώσεις». Μεταξύ ανορθόλογα σκεπτόμενων ψευτοορθολογιστών που ορκίζονται στις ιδιαιτερότητές τους ή στις επιλογές τους στο πεδίο του lifestyle, που τους καθιστούν, όπως φαντάζονται, «κάπως διαφορετικούς», ίσως και «μοναδικούς» ως προς όλους τους άλλους ομοίους τους, ομοίως «διαφορετικούς και μοναδικούς».

Είναι αναμφισβήτητο ότι η αλήθεια περί των ζητημάτων της κοινωνίας και του ανθρώπου πολύ δύσκολα μπορεί να διαχωριστεί από τις ιστορικές και πολιτικές συνθήκες της παραγωγής της ή από τις μακροπρόθεσμες συνέπειές της. Για να ερμηνεύσουμε συνεπώς σήμερα τον συχνά παραληρηματικό και επιφανειακά επιστημονικό λόγο με τον οποίο θεωρείται προοδευτικώς αυτονόητη η μετατροπή του εθιμικού και ηθικού πλαισίου λειτουργίας των παραδοσιακών δυτικών κοινωνιών, είναι απαραίτητο να μιλήσουμε για όλη αυτήν την επικαιρότητα σε συνάρτηση με το φιλελεύθερο και ατομοκεντρικό πρόταγμα μιας διεθνοποιημένης κοινωνίας, ομογενοποιημένης γύρω από την αυτορυθμιζόμενη παγκόσμια αγορά και την πολιτική θρησκεία των ατομικών, δήθεν ανθρώπινων δικαιωμάτων όλων εκείνων των κατά φαντασία απελεύθερων και χειραφετημένων δικαιωματούχων που θεωρούν τις όποιες επιθυμίες τους ή τα συμφέροντά τους ως το μοναδικό κριτήριο λειτουργίας μιας ορθολογικής δημοκρατικής κοινωνίας. Η αντικατάσταση των παλαιότερων θεολογικών ερμηνειών του κόσμου και των αντίστοιχων αξιακών και ηθικών συστημάτων του από την επιστήμη και την τεχνολογία κάθε άλλο παρά εξαφάνισε, όπως ξέρουμε, τις μεταφυσικές αναζητήσεις ή τις ιδεολογικές χρήσεις της επιστήμης. Ίσως δε, ο φαινομενικός εξορθολογισμός συνοδεύει την ανάδυση μιας νέας μαγικής σκέψης γεμάτης από εκλαϊκευμένα ψευδοορθολογικά αποσπάσματα γνώσεων και «μισές αλήθειες» - πληροφορίες στη διάθεση του κάθε πληροφορημένου πολίτη.

Οι πολιτικοί «εκπρόσωποι» του λαού, αδιαφορώντας για τις απόψεις αυτού του «θρησκόληπτου και καθυστερημένου» τμήματος της κοινωνίας, αγωνίζονται κατά πλειοψηφία για τα συμφέροντα μειονοτήτων υπό κρατική προστασία, χωρίς άλλες ιδιότητες ή ευαισθησίες πέραν της ιδιαιτερότητάς τους. Δηλαδή κάποιων ιδιωτών που οι μετανεωτερικές φιλελεύθερες δυτικές κοινωνίες της συμφοράς κατασκευάζουν συστηματικά σε βάρος ακόμα και των ίδιων των ιδιωτών ή των μειονοτήτων, τα συμφέροντα των οποίων υποτίθεται ότι προστατεύουν.

Δημοφιλή