H μητρική φιγούρα στην Επιστημονική Φαντασία

H μητρική φιγούρα στην Επιστημονική Φαντασία
LOS ANGELES - APRIL 15: 'Nightmares' -- Molly uncovers footage that may reveal the real reason the ISEA chose her for the solo mission, on EXTANT, Wednesday, August 13 (9:00-10:00 PM, ET/PT) on the CBS Television Network. Meanwhile, Ethan experiences his first dream, an unforeseen advancement for which he was not programmed, and Julie distracts herself from work with a mysterious man she meets at the gym. Pictured (L-R) Pierce Gagnon as Ethan Woods and Halle Berry as Molly Woods. (Photo by Darren Michaels/CBS via Getty Images)
LOS ANGELES - APRIL 15: 'Nightmares' -- Molly uncovers footage that may reveal the real reason the ISEA chose her for the solo mission, on EXTANT, Wednesday, August 13 (9:00-10:00 PM, ET/PT) on the CBS Television Network. Meanwhile, Ethan experiences his first dream, an unforeseen advancement for which he was not programmed, and Julie distracts herself from work with a mysterious man she meets at the gym. Pictured (L-R) Pierce Gagnon as Ethan Woods and Halle Berry as Molly Woods. (Photo by Darren Michaels/CBS via Getty Images)
CBS Photo Archive via Getty Images

Όταν ακούει κανείς για Επιστημονική Φαντασία, σίγουρα το πρώτο που του έρχεται στο μυαλό δεν είναι η φιγούρα της μητέρας- ωστόσο, εάν μπει κάποιος στη διαδικασία να αναζητήσει τις «μάνες της ΕΦ», τότε διαπιστώνει το μέγεθος της σημασίας τους. Οι μητρικές φιγούρες που δεσπόζουν σε κάποια από τα πλέον διάσημα έργα της ΕΦ παίζουν ρόλους κομβικής σημασίας, διατηρώντας πολλά από τα χαρακτηριστικά που έχουν και στην πραγματική ζωή- και μάλιστα μεγεθύνοντας πολλά εξ αυτών, καθώς, εκ των πραγμάτων, όταν μιλάμε για Επιστημονική Φαντασία, μιλάμε για «larger than life» καταστάσεις.

Γιατί παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο οι μητρικές φιγούρες στην Επιστημονική Φαντασία; Ο λόγος είναι μάλλον απλός: ένας από τους βασικούς πυλώνες της ΕΦ είναι το μέλλον και η επιβίωση του είδους, και σε αυτό το πλαίσιο η έννοια της μητέρας αποκτά κεντρική σημασία, καθώς δεν νοείται ζωή, δεν νοείται συνέχιση και επιβίωσή της χωρίς αυτήν. Από την απλή αναπαραγωγή μέχρι την ανατροφή των απογόνων και την υπεράσπισή τους μέχρι τέλους, απέναντι σε κάθε απειλή, οι μητέρες της ΕΦ σηκώνουν στους ώμους τους, πέρα από το βάρος του να μεγαλώνουν τα παιδιά τους, και την ευθύνη της συνέχισης του είδους μας, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι οι μητρικές φιγούρες που εμφανίζονται στην ΕΦ σε κάποιες περιπτώσεις αντικατοπτρίζουν αρχαίες, μητριαρχικές κοινωνίες, όπου η «δημιουργία της ζωής» ήταν το σημαντικότερο, το πιο πολύτιμο δώρο της «Μεγάλης Μητέρας- Φύσης/ Γαίας» στις «κόρες» της, προκειμένου να διαιωνιστεί το είδος.

Στο Extant, που κάνει πρεμιέρα στις 30 Σεπτεμβρίου στον ΟΤΕ ΤV και θα προβάλλεται αποκλειστικά κάθε Τετάρτη στις 23.00 στο OTE CINEMA 4HD, η ιδιότητα της μητέρας την οποία έχει η Μόλι Γουντς (Χάλι Μπέρι) είναι εξίσου σημαντική με το καθαρά «sci-fi» στοιχείο (εξωγήινη ζωή- τεχνητή νοημοσύνη). Η μητέρα ενός παιδιού-ρομπότ (υπερεξελιγμένης τεχνητής νοημοσύνης) έρχεται ξαφνικά αντιμέτωπη με μια άγνωστης προέλευσης εγκυμοσύνη- και πριν περάσει πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ακολουθούν τα διλήμματα, καθώς τα φυσικά μητρικά ένστικτα έρχονται σε αντιπαράθεση με τη λογική και έναν πιθανώς θανάσιμο κίνδυνο για την ίδια την ανθρωπότητα. Η Γουντς προσπαθεί να εξισορροπήσει ανάμεσα σε τρεις ιδιότητες: της μητέρας μιας τεχνητής νοημοσύνης, της μητέρας μιας υβριδικής εξωγήινης οντότητας και της αστροναύτη- επιστήμονα, σε μια τριπλή διελκυστίνδα το αποτέλεσμα της οποίας θα καθορίσει τη μοίρα της ίδιας, αλλά και της ανθρωπότητας.

Η Μόλι Γουντς δεν είναι η μόνη «κεντρικού» ρόλου μητρική φιγούρα της ΕΦ. Η πιο διάσημη «μαμά» που έχει περάσει από τα χρονικά της Επιστημονικής Φαντασίας δεν είναι άλλη από τη Σάρα Κόνορ του «Εξολοθρευτή», την οποία έχουν ενσαρκώσει – η καθεμία με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο- οι Λίντα Χάμιλτον, Λίνα Χέντεϊ και Εμίλια Κλαρκ. Η φαινομενικά «ανώνυμη/ τυχαία» σερβιτόρα, η μοίρα της οποίας είναι να γεννήσει τον μελλοντικό σωτήρα της ανθρωπότητας, τον ηγέτη της εξέγερσης ενάντια στις μηχανές. Η μεταμόρφωσή της από ένα συνηθισμένο, καθημερινό κορίτσι σε μια αποφασισμένη, σκληρή πολεμίστρια, η οποία θα κάνει τα πάντα για να διασφαλίσει ότι ο γιος της και η ανθρωπότητα θα επιβιώσουν αποτελεί μία από τις πιο διάσημες ιστορίες της ΕΦ.

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν θα ήταν σωστό να παραλειφθεί και η Έλεν Ρίπλεϊ του «Άλιεν» (Σιγκούρνεϊ Γουΐβερ). Σε ένα από τα εμβληματικότερα έργα της Επιστημονικής Φαντασίας, οι συμβολισμοί ήταν πολλοί, από τον συμβολισμό του «βιασμού/ επιβολής» του εξωγήινου όντος στους ανθρώπους, προκειμένου να αναπαραχθεί (φυτεύοντάς τους τα αυγά του για να εκκολαφθούν), μέχρι τη μεγάλη «μητριαρχική» αναμέτρηση της Ρίπλεϊ με την Βασίλισσσα των Άλιεν στη δεύτερη ταινία της σειράς: δύο γυναίκες, δύο μητρικές φιγούρες (συμβολισμός που στην περίπτωση της Ρίπλεϊ είχε ενταθεί μέσω της εισαγωγής του χαρακτήρα της μικρής Νιουτ) οι οποίες μάχονται για την επιβίωση των ειδών τους- απόλυτα ταιριαστό, εάν σκεφτεί κανείς ότι η ίδια η μητρική φιγούρα αποτελεί συνώνυμο της ζωής, οπότε και είναι αναμενόμενο η «ευθύνη» της να επεκτείνεται και στην υπεράσπιση/ συνέχισή της, σε επίπεδο είδους. Τα «μητρικά» χαρακτηριστικά της Ρίπλεϊ επεκτείνονται και στις άλλες ταινίες της σειράς, με την ηρωίδα να κυοφορεί με τη σειρά της τη νέα «βασίλισσα» των Άλιεν, με γκροτέσκ (όπως είδαμε στο «Alien 4») αποτελέσματα.

Και η λίστα με τις μητέρες της ΕΦ συνεχίζεται: ουδείς φίλος της τηλεοπτικής space opera μπορεί να ξεχάσει το Farscape με τη δυναμική φιγούρα της Έιριν Σαν – μια αρχικά «μονολιθική» πολεμίστρια, η οποία σταδιακά εξελίσσεται σε φίλη, σύντροφο, σύζυγο και εν τέλει μητέρα, χωρίς να παραδίδει σε κανένα στάδιο χιλιοστό από τον αρχικό δυναμισμό της. Αντίστοιχα, σε έναν άλλο, μακρινό κόσμο, χαμένο στις ομίχλες του μέλλοντος, η Λαίδη Τζέσικα του Οίκου των Ατρειδών (Dune) τα βάζει με τις μεγαλύτερες δυνάμεις του Γαλαξία για να γεννήσει και μεγαλώσει τον Μεσσία της Ανθρωπότητας, τον υπεράνθρωπο «Κβίζατς Χάντερακ», Πωλ Ατρείδη, ο οποίος και θα διασφαλίσει την αθανασία του είδους μας. Η Τζέσικα αποτελεί μια από τις εμβληματικότερες μητρικές φιγούρες της ΕΦ, ενσαρκώνοντας ταυτόχρονα τη σκληρότητα, αλλά και την αγάπη προς την οικογένειά της. Επίσης, από μια τέτοια λίστα δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η Πάντμε Αμιντάλα του «Πολέμου των Άστρων»: Άλλη μια μητρική φιγούρα σε μια «μεσσιανικών» χαρακτηριστικών ιστορία, η οποία συνδυάζει τον δυναμισμό με τις έννοιες του έρωτα και της οικογένειας. Επίσης, η μητρότητα παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο και στο «Battlestar Galactica», καθώς η Σάρον «Αθηνά» Άγκαθον αποτελεί, με τον τρόπο της, μια «γέφυρα» που βοηθά στο να έρθουν δύο κοντά οι δύο αντίπαλες πλευρές.

Δημοφιλή