Μια αρχαία παγκοσμιοποίηση: Πολύ πιο διασυνδεδεμένοι οι αρχαίοι πολιτισμοί από ό,τι πιστευόταν, σύμφωνα με έρευνα

Μια αρχαία παγκοσμιοποίηση: Πολύ πιο διασυνδεδεμένοι οι αρχαίοι πολιτισμοί από ό,τι πιστευόταν, σύμφωνα με έρευνα
Pawel Toczynski via Getty Images

Μια «αρχαία παγκοσμιοποίηση» υποδεικνύει έρευνα επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα (UCF), του Πανεπιστημίου της Πολιτείας Γιούρα και του Πανεπιστημίου του Γουαϊόμινγκ, οι οποίοι χρησιμοποίησαν ως κριτήριο την κατανάλωση ενέργειας.

Όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση του UCF, πρόκειται για την πρώτη έρευνα του είδους της, καθώς αντί να επικεντρώνεται σε συγκεκριμένες περιοχές και κουλτούρες, χρησιμοποίησε ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα για να εξετάσει ανθρώπινες κοινωνίες σε ευρύτερο και πιο μακροπρόθεσμο πλαίσιο.

Την έρευνα πραγματοποίησαν ο Τζάκοπο Α. Μπάτζιο, του τμήματος πολιτικών επιστημών του UCF, ο Τζέικομπ Φρίμαν (Utah State University) και ο Έρικ Ρόμπινσον (University of Wyoming) . Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, οι αρχαίες κοινωνίες συχνά βίωναν ταυτόχρονα ακμές και παρακμές, στο πλαίσιο μιας συγχρονικότητας. Επίσης, χρησιμοποίησαν ραδιοχρονολόγηση άνθρακα και ιστορικά αρχεία για να μετρήσουν την κατανάλωση σε μια περίοδο της ιστορίας από 10.000 χρόνια πριν μέχρι 400 χρόνια πριν. Όπως προέκυψε (και ήταν και λογικά αναμενόμενο), όσο μεγαλύτερη η κατανάλωση ενέργειας, τόσο πιο πιθανό ήταν μια κοινωνία να ακμάζει από πληθυσμιακής, πολιτικής και οικονομικής άποψης.

Η έρευνα βασίστηκε πάνω στη μελέτη αντικειμένων οργανικής προέλευσης, όπως σπόροι, κόκαλα ζώων, καμμένα ξύλα κ.α. από αρχαίους τρόπους απόρριψης σκουπιδιών κ.α. Σύμφωνα με τα ευρήματα των ερευνητών, η πρώιμη παγκοσμιοποίηση ήταν πιθανότατα μια γενικότερη στρατηγικής που ακολουθούσαν οι κοινωνίες προκειμένου να αναπτύσσονται μέσω μετανάστευσης, εμπορίου και συγκρούσεων με άλλες, μακρινές κοινωνίες, όταν άρχιζαν να «υπερφορτώνονται».

Όπως εκτιμά ο Μπάτζιο, η άνοδος και η πτώση των κοινωνιών φαίνεται να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού. «Τα δεδομένα μας σταματούν 400 χρόνια πριν, και έχει υπάρξει μεγάλη αλλαγή, από τις οργανικές οικονομίες στις οικονομίες ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, παρόμοιες τάσεις συνεχίζονται και σήμερα, ακόμα περισσότερο, δεδομένων των αλληλεξαρτήσεων μεταξύ των κοινωνιών μας».

Ο Φρίμαν, από πλευράς τους, δείχνει πως η νέα μελέτη υποδεικνύει πως η διαδικασία της δημιουργίας δεσμών μεταξύ κοινωνιών, καθιστώντας τις αλληλεξαρτώμενες – γνωστή και ως παγκοσμιοποίηση- λάμβανε χώρα μεταξύ των ανθρώπινων κοινωνιών από χιλιετίες πριν. «Αν κάθε κουλτούρα ήταν μοναδική, θα περίμενες να μη δεις συγχρονικότητα, ή αρμονία, στα ανθρώπινα αρχεία κατανάλωσης ενέργειας» σημειώνει ο Φρίμαν.

Επίσης, ο Ρόμπινσον τονίζει πως είναι σημαντικό να μην εξετάζουμε μόνο κουλτούρες σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές, μα και μακροπρόθεσμα. «Πρέπει να κοιτούμε προς τα πίσω και προς τα εμπρός χρονικά, προκειμένου να κατανοήσουμε την εικόνα στο σύνολό της» λέει σχετικά. «Όταν το δούμε ευρύτερα, αλληλοεξαρτόμαστε με άλλους, ανεξαρτήτως των πολιτιστικών διαφορών μας».

Ωστόσο, υπάρχουν και τα μειονεκτήματα: «Όσο πιο διασυνδεδεμένοι και αλληλεξαρτώμενοι είμαστε, τόσο πιο ευάλωτοι είμαστε σε εξάπλωση μεγάλων κοινωνικών ή οικολογικών κρίσεων στη χώρα μας από αλλού. Όσο πιο συγχρονισμένοι είμαστε, τόσο περισσότερο βάζουμε “όλα τα αυγά μας σε ένα καλάθι”, τόσο λιγότερο ευπροσάρμοστοι σε απρόβλεπτες αλλαγές είμαστε. Η οικονομική κρίση του 2007-2008 αποτελεί ένα καλό πρόσφατο παράδειγμα» λέει σχετικά ο Ρόμπινσον.

Δημοφιλή