Μια μικρή ιταλική πόλη διδάσκει τον κόσμο πώς να χειριστεί αμφιλεγόμενα μνημεία του παρελθόντος

Η Ιταλία έχει καταδικάσει επίσημα το φασιστικό παρελθόν της, όμως κάποια μνημεία παραμένουν
TIZIANA FABI via Getty Images

Η εξοικείωση με την εθνική ιστορία δεν είναι πάντα μια εύκολη υπόθεση. Είτε λόγω ενός εμφυλίου πολέμου, είτε εξαιτίας της πολιτικής καταπίεσης ή απλώς επειδή οι αξίες και τα ήθη αλλάζουν ανά περιόδους, με αποτέλεσμα εκείνο που άλλοτε φάνταζε σωστό και επιθυμητό, μετά από χρόνια να μην ταιριάζει στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Τι συμβαίνει, όμως, όταν κάποια κομμάτια της εθνικής ιστορίας του κάθε κράτους έχουν αφήσει πίσω τους μνημεία που θυμίζουν εκείνη την εποχή και πλέον θεωρούνται αμφιλεγόμενης σημαντικότητας και αναγκαιότητας; Την απάντηση έρχεται να δώσει μια μικρή πόλη στη βόρεια Ιταλία, ονόματι Bolzano.

Εδώ και δεκαετίες, οι οικονομικές υπηρεσίες της πόλης στεγάζονται σε ένα κτίριο της φασιστικής περιόδου του Μπενίτο Μουσολίνι, το οποίο απεικονίζει σε ανάγλυφη τοιχογραφία το δικτάτορα πάνω σε άλογο και φέρει το σύνθημα «Credere, Obbedire, Combattere», που σημαίνει «Πιστέψτε, υπακούστε, πολεμήστε». Το μνημείο αυτό είχε μείνει ανέγγιχτο έως και το 2011, οπότε η εθνική κυβέρνηση της Ιταλίας ζήτησε επίσημα από τη δημοτική αρχή της πόλης να κάνει κάτι γι′ αυτό (η Ιταλία έχει καταδικάσει επίσημα το φασιστικό παρελθόν της).

Σύμφωνα με το σχετικό δημοσίευμα του Guardian, η τοπική αυτοδιοίκηση, για να αποφύγει το διχασμό μεταξύ των κατοίκων της, βρήκε ένα πιο δημιουργικό τρόπο να χειριστεί το μήλον της έριδος. Δημιούργησε ένα δημόσιο πεδίο συζήτησης για καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, ιστορικούς και όλους όσοι ασχολούνται με την πολιτιστική σφαίρα με επίκεντρο την αναπροσαρμογή του μνημείου, με στόχο να μην είναι πια άμεσα ορατό αλλά προσβάσιμο με προσοχή και εντός ενός επεξηγηματικού ιστορικού πλαισίου.

Η πρόταση που νίκησε τον ιδιότυπο αυτό διαγωνισμό ήταν απλή αλλά πολύ ισχυρή ως μήνυμα. Πλέον, πάνω από το ανάγλυφο του Μουσολίνι, υπάρχει μια επιγραφή LED που γράφει την εξής φράση της Γερμανίδας και Εβραίας φιλοσόφου, Hannah Arendt: «Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να υπακούσει» και μάλιστα στις 3 τοπικές γλώσσες ιταλικά, γερμανικά και τη διάλεκτο ladin.

Με αυτό τον τρόπο, η δημοτική αρχή κατάφερε να κρατήσει μεν το μνημείο και κατά συνέπεια ένα κομμάτι της ιστορίας του τόπου, αλλά με ένα τρόπο που σέβεται και αποτυπώνει την εξέλιξη και τη θεώρηση του σήμερα για το φασισμό.

Δημοφιλή