Με την πανδημία να είναι σε πλήρη εξέλιξη στην Ευρώπη και αλλού στον κόσμο και μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού να βρίσκεται υπό κάποιου είδους μέτρα περιορισμού/ καραντίνας, η σημασία του Διαδικτύου και των δικτύων τηλεπικοινωνίας φαντάζει μεγαλύτερη από ποτέ άλλοτε: Εκατομμύρια άνθρωποι εργάζονται από τα σπίτια τους ή απλά προσπαθούν να περάσουν τον χρόνο τους στην καραντίνα στρεφόμενοι σε υπηρεσίες streaming, online games κ.α., με αποτέλεσμα ο φόρτος των δικτύων τηλεπικοινωνιών να είναι ιδιαίτερα αυξημένος, προκαλώντας ανησυχία για πιθανή «συμφόρηση» σε αυτά.
Κάτι τέτοιο θα επιδείνωνε από πάρα πολλές απόψεις μια ήδη εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση, και σε αυτό το πλαίσιο ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος, Τιερί Μπρετόν, απηύθυνε έκκληση σε υπηρεσίες streaming να κατεβάσουν την ποιότητα των βίντεό τους για να περιοριστεί ο φόρτος- με υπηρεσίες όπως το Netflix, το ΥouTube, το Amazon Prime, το Disney+, το Facebook και το Instagram να προβαίνουν σε ανάλογες κινήσεις, κατεβάζοντας τα bitrates τους. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: Είναι πραγματικά πιθανό να προκύψουν σημαντικά προβλήματα στο Ίντερνετ, καθώς η πανδημία είναι σε εξέλιξη;
Άνοδος του traffic
«Η αύξηση στο traffic φαίνεται να ποικίλλει από περιοχή σε περιοχή και από χρονική περίοδο σε χρονική περίοδο. Τα τελευταία στατιστικά που είδα υποδείκνυαν πως αυτή την εβδομάδα ήταν μάλλον ελαφρώς χαμηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη, ενδεχομένως επειδή οι άνθρωποι συνηθίζουν τους νέους τρόπους εργασίας και χρησιμοποιούν αποδοτικά το bandwidth. Τα “άλματα” που αναφέρθηκαν δεν ήταν συγκλονιστικά στους κύριους διαύλους, αλλά σύμφωνα με αναφορές κάποιες φορές φτάνουν το 30%-40%» είπε στη HuffPost Greece ο καθηγητής Άλαν Γούντγουορντ, του Τμήματος Υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Σάρεϊ στη Μ. Βρετανία, ειδικός σε θέματα κυβερνοασφαλείας.
Ερωτηθείς σχετικά με το «βάρος» των υπηρεσιών streaming στις διαδικτυακές υποδομές εν γένει, ο καθηγητής Γούντγουορντ απαντά πως «είναι δύσκολο να πει κανείς τι traffic καταλαμβάνει τι bandwidth. Θεωρώ πως δεν είναι η κύρια “ραχοκοκαλιά” που είναι το θέμα, αλλά μάλλον “λαιμοί μπουκαλιού” όπως servers που υποστηρίζουν περισσότερες παράλληλες συνδέσεις και οικιακές συνδέσεις που κάποιες φορές είναι ακόμα σε χαλκό. Οι mobile operators υποδεικνύουν μια σημαντική αύξηση στο traffic φωνής (30%) που υποδεικνύει ότι στην πράξη μιλούμε μεταξύ μας πιο πολύ, αλλά αυτό είναι κατανοητό- όχι μόνο για δουλειά από το σπίτι, αλλά και για να παραμείνουμε σε επαφή με τις οικογένειές μας. Οπότε θεωρώ ότι το Ίντερνετ per se μπορεί να ανταπεξέλθει, μα τα προβλήματα θα σημειώνονται σε αυτούς τους “λαιμούς μπουκαλιού” και οι άνθρωποι θα προσαρμοστούν, καθώς προσαρμόζονται στους νέους τρόπους εργασίας».
Παρά τα όποια προβλήματα παρατηρούνται ενίοτε τις τελευταίες ημέρες, ο καθηγητής Γούντγουορντ εκτιμά πως τα δίκτυα φαίνονται να ανταπεξέρχονται αρκετά καλά. «Αν μη τι άλλο, είναι οι υπηρεσίες streaming που “κατέβασαν” ρυθμούς, για παράδειγμα επιτρέποντας μόνο απλή ανάλυση αντί για HD streaming. Εκτιμώ πως τα δίκτυα ίσως να έχουν πολλά στα χέρια τους την ίδια στιγμή, αλλά φαίνονται να αντέχουν- και είμαι σίγουρος πως γίνεται σκληρή δουλειά στο παρασκήνιο για να σηκώνουν τα βάρη».
Αναμένοντας την κορύφωση
Με βάση την κατάσταση που παρατηρείται αυτή τη στιγμή, τίθεται το ερώτημα κατά πόσον αυτό που παρατηρείται αυτή τη στιγμή από άποψης traffic αποτελεί «κορύφωση» ή αν αναμένονται υψηλότερα επίπεδα. «Φαντάζομαι πως η ζήτηση θα αυξάνεται, καθώς περισσότερες χώρες περνούν σε lockdown. Ωστόσο από ό,τι καταλαβαίνω υπάρχουν ακόμα περιθώρια. Εν τέλει η ποιότητα των υπηρεσιών μπορεί να επιδεινωθεί λίγο, αλλά αυτό τείνει να επηρεάζει επικοινωνίες όπως μέσω βίντεο, οπότε μπορεί να δούμε τον κόσμο να περνά σε πιο ασύγχρονες επικοινωνίες, όπως πχ μέσω email. Μέχρι τώρα οι ενέργειες στα δίκτυα και τα μέτρα από πλευράς των υπηρεσιών streaming φαίνονται να είναι αποτελεσματικά. Είναι δύσκολο να δει κανείς να απαιτούνται επιπλέον ενέργειες. Όπως είπαμε, θα προκύψουν ζητήματα σχετικά με αυτά τα “bottlenecks”, όπως πχ σε εταιρικούς VPN servers και ήδη αργές οικιακές συνδέσεις, μα ο κόσμος θα προσαρμοστεί. Δεν πιστεύω ότι θα επέλθει συμφόρηση στο Ίντερνετ. Μπορεί να δούμε υποβάθμιση σε κάποιες υπηρεσίες, όπως πχ στο Netflix, αλλά αυτές δεν είναι στα αλήθεια οι κύριες “αρτηρίες” του Ίντερνετ μα περισσότερο “παράδρομοι”. Όσο περνάει ο χρόνος αυτό θα γίνεται ξεκάθαρο, και οι διαχειριστές των δικτύων μπορούν να λάβουν μέτρα για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο».
Κυβερνοέγκλημα
Ένα άλλο ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα στο διαδικτυακό «μέτωπο» της πανδημίας είναι η κυβερνοασφάλεια και η αυξημένη δραστηριότητα από πλευράς κυβερνοεγκληματιών και άλλων κακόβουλων δρώντων, που προβαίνουν σε απάτες, διασπείρουν fake news, υποκλέπτουν δεδομένα κ.α. Η αύξηση της online δραστηριότητας συνεπάγεται αυτόματα και αύξηση δυνάμει στόχων για τους χάκερ, ειδικά δεδομένου ότι πολλοί εργαζόμενοι δουλεύουν για πρώτη φορά από το σπίτι τους, και αυτό σημαίνει πως στοιχεία και δίκτυα εταιρειών καθίστανται πιο ευάλωτα.
Ερωτηθείς σχετικά, ο Γιάννης Κουκούρας, managing director της TwelveSec, ανέφερε στη HuffPost Greece πως «όπως οι περισσότεροι που έχουμε παραπάνω χρόνο αυτές τις ημέρες για να ασχοληθούμε με τα indoor hobbies μας και πράγματα που έχουμε αφήσει πίσω, έτσι και οι κακόβουλοι hackers μπορούν να ασχοληθούν με το να φτιάξουν/βελτιώσουν ένα ιό ή να επιτεθούν στην υποδομή μας. Από την άλλη πλευρά, οι περισσότεροι οργανισμοί αναγκάστηκαν είτε να στήσουν πολύ γρήγορα μια υποδομή τηλεργασίας είτε να υποχωρήσουν στις προδιαγραφές ασφαλείας που είχαν θέσει προκειμένου κάποιος να συνδεθεί στο δίκτυο τους. Επίσης, οι καλόβουλοι hackers - ή blue team όπως ονομάζονται συνήθως – πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους, να προστατέψουν τον οργανισμό δηλαδή, απομακρυσμένα. Όλες οι παραπάνω συγκυρίες σίγουρα ανεβάζουν το επίπεδο ρίσκου για τα δεδομένα μας αυτή τη περίοδο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Σαρώνει» ο διαδικτυακός… ιός του κορονοϊού
Από πλευράς του, ο καθηγητής Γούντγουορντ τονίζει πως «οι κυβερνοεγκληματίες δεν έχουν αρχές. Χρησιμοποιούν την κρίση όπως κάνουν πάντα, για να παραπλανήσουν ανθρώπους με διαδικασίες phishing, smishing και vishing. Πρέπει να υπάρχει επιπλέον προσοχή από τους χρήστες...η πραγματικά ανησυχητική εξέλιξη είναι πως βλέπουμε επιθέσεις στον ΠΟΥ, σε νοσοκομεία και εγκαταστάσεις εξετάσεων. Δεν υπάρχει κατάσταση που να είναι τόσο τραγική ώστε οι κυβερνοεγκληματίες να μην προσπαθήσουν να την εκμεταλλευτούν. Δυστυχώς η σύσταση για την αντιμετώπιση αυτού είναι αυτή που ήταν πάντα, μα πρέπει να αναγνωριστεί η νέα διάσταση της νέας κατάστασης που καθιερώνεται: Η εργασία σε συσκευές που μπορεί να μη συντηρούνται από εταιρικά ΙΤ, και ο COVID-19 είναι ένα θέμα για το οποίο θέλουν να γνωρίζουν όλοι».