Η Τουρκία υιοθέτησε έναν νέο νόμο για τα social media την Τετάρτη, οι επικριτές του οποίου υποστηρίζουν ότι λειτουργήσει κατασταλτικά για τις φωνές των αντιφρονούντων, οι οποίοι καταφεύγουν στις online πλατφόρμες καθώς η κυβέρνηση αυξάνει το επίπεδο ελέγχου της επί των mainstream ΜΜΕ.
Τον νόμο υποστήριξαν το ΑΚΡ του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και οι εθνικιστές σύμμαχοί του, προκειμένου να καθίστανται υπόλογα τα ξένα sites κοινωνικής δικτύωσης. Ο νόμος προβλέπει διορισμό ενός τοπικού αντιπροσώπου για τη διαχείριση θεμάτων που προβληματίζουν τις αρχές. Επίσης, ο νόμος αυτός επιτρέπει στις τουρκικές αρχές να απομακρύνουν περιεχόμενο από πλατφόρμες αντί να μπλοκάρουν την πρόσβαση, όπως έκαναν στο παρελθόν.
Εταιρείες που δεν συμμορφώνονται, μεταξύ των οποίων το Facebook και το YouTube, μπορεί να δουν το bandwidth τους να περικόπτεται κατά μέχρι και 90%, στην ουσία μπλοκάροντας πρόσβαση, και να έρθουν αντιμέτωπες με άλλες ποινές. Επίσης, πρέπει να αποθηκεύουν τα δεδομένα των τοπικών χρηστών στην Τουρκία, προκαλώντας ανησυχίες πως η κυβέρνηση η οποία γίνεται όλο και πιο απολυταρχική υπό τον Ερντογάν θα αποκτά εύκολα πρόσβαση σε αυτά.
Υπολογίζεται πως το 90% των μεγάλων ΜΜΕ στην Τουρκία αποτελούν ιδιοκτησία της κυβέρνησης ή είναι κοντά σε αυτήν. Η θέση της τουρκικής κυβέρνησης πάντως υποστηρίζει πως ο νόμος αυτός είναι απαραίτητος για να είναι υπόλογες τοπικά οι ξένες πλατφόρμες.
Μετά από νυχτερινή διαβούλευση, ο νόμος των εννιά άρθρων πέρασε νωρίς την Τετάρτη μόλις κλείσει το κοινοβούλιο ως τον Οκτώβριο. Ο νόμος καλύπτει τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης με πάνω από ένα εκατομμύριο ημερήσιους χρήστες στην Τουρκία, όπως το Twitter, το Facebook και το YouTube.
Ο «Νόμος για τη Ρύθμιση των Δημοσιεύσεων στο Ίντερνετ και την Αντιμετώπιση Εγκλημάτων που Διαπράττονται Μέσω Αυτών», όπως προαναφέρθηκε, απαιτεί οι πλατφόρμες να έχουν τοπικούς εκπροσώπους, οι οποίοι θα πρέπει να απαντούν εντός 48 ωρών σε παράπονα και καταγγελίες για αναρτήσεις που παραβιάζουν προσωπικά και ιδιωτικά δικαιώματα. Εάν οι εταιρείες δεν συμμορφώνονται, θα έρχονται αντιμέτωπες με πρόστιμα, μείωση bandwidth και απαγορεύσεις διαφημίσεων. Επίσης, τα δεδομένα θα πρέπει να αποθηκεύονται στην Τουρκία, κάτι που θεωρείται πως θα τα καθιστά ευάλωτα στις τουρκικές αρχές.
Το ΑΚΡ αρνείται πως ο νέος νόμος θα οδηγήσει σε λογοκρισία, και υποστηρίζει πως σκοπός του είναι η προστασία των προσωπικών δικαιωμάτων και δεδομένων. Πάντως υπενθυμίζεται πως νωρίτερα μέσα στον μήνα ο Ερντογάν, εξοργισμένος από tweets που ήταν προσβλητικά για τον γαμπρό και την κόρη του είχε πει πως οι «ανήθικες πλατφόρμες (κοινωνικής δικτύωσης» θα «απαγορευτούν ή ελεγχθούν πλήρως». Η Οζλέμ Ζενγκίν, βουλευτής του ΑΚΡ, δήλωσε πως ο νόμος έχει σκοπό την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ ελευθεριών και υποχρεώσεων: «Πρώτη μας προτεραιότητα δεν είναι το κλείσιμο των παρόχων social media. Σκοπεύουμε να τερματίσουμε τις προσβολές, την ανάρμοστη γλώσσα και την παρενόχληση στα social media» είπε σχετικά.
Δεδομένου του ελέγχου που ασκεί η κυβέρνηση στα ΜΜΕ, σε μεγάλο βαθμό οι Τούρκοι πολίτες έχουν στραφεί στα social media για να ασκήσουν κριτική στην κυβέρνηση και να μάθουν νέα από ανεξάρτητες πηγές. Ωστόσο είναι συχνές οι περιπτώσεις που χρήστες έρχονται αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη για προσβολές σε βάρος του Ερντογάν ή των υπουργών του, για αποδοκιμασία των στρατιωτικών επιχειρήσεων της Άγκυρας στο εξωτερικό ή για τη διαχείριση της πανδημίας κορονοϊού. Ο Μεχμέτ Γκιουν, ιδρυτής της «Ένωσης για Καλύτερη Δικαιοσύνη» είπε πως η Τουρκία έχει μπλοκάρει την πρόσβαση σε 408.494 ιστοσελίδες, 130.000 URL, 7.000 λογαριασμούς Twitter και 10.000 βίντεο στο YouTube, καθώς και σε άλλες μορφές περιεχομένου, μέσα στα τελευταία χρόνια. Επίσης στο παρελθόν η τουρκική κυβέρνηση είχε μπλοκάρει την πρόσβαση και στο Twitter, στο YouTube και στη Wikipedia.
(με πληροφορίες από Reuters)