Ο αγωγός Nord Stream 2 έχει ολοκληρωθεί και είναι έτοιμος να αντλήσει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, όχι όμως ακόμη, επειδή αναμένει την έγκριση από τη ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Γερμανίας.
Το πιο αμφιλεγόμενο ενεργειακό έργο της Ευρώπης, στο οποίο ηγείται ο ρωσικός κολοσσός φυσικού αερίου Gazprom, αντιμετώπισε μεταξύ άλλων αντίσταση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ουκρανία.
Η κίνηση της γερμανικής ρυθμιστικής αρχής την περασμένη εβδομάδα να ζητήσει από τον φορέα εκμετάλλευσης του αγωγού, την ελβετική Nord Stream 2 AG, διαβεβαιώσεις ότι δεν θα παραβεί τους κανόνες του ανταγωνισμού, υποδηλώνει ότι θα χρειαστούν αρκετοί μήνες ακόμη για να πάρει το πράσινο φως ο αγωγός μήκους 1.200 χλμ.
Γιατί η καθυστέρηση;
Ο Ομοσπονδιακός Οργανισμός Δικτύου της Γερμανίας - ο οποίος ρυθμίζει τους τομείς της ηλεκτρικής ενέργειας, του φυσικού αερίου, των τηλεπικοινωνιών, των ταχυδρομείων και των σιδηροδρόμων της χώρας - έχει περιθώριο μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου να εκδώσει μια σύσταση για το εάν θα πιστοποιήσει ή όχι τον αγωγό που τρέχει από τη Ρωσία στη Γερμανία κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα.
Ενώ έχουν εκπληρωθεί οι τεχνικές απαιτήσεις, το ακανθώδες ζήτημα είναι αν η Gazprom θα συμμορφωθεί με τους ευρωπαϊκούς κανόνες βάσει των οποιών απαιτείται οι ιδιοκτήτες αγωγών να είναι διαφορετικοί από τους προμηθευτές φυσικού αερίου που εισρέουν σε αυτούς ώστε να διασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός.
Ο φορέας εκμετάλλευσης του Nord Stream 2 ισχυρίζεται ότι οι κανόνες στοχεύουν στον τορπιλισμό του αγωγού. Την περασμένη εβδομάδα πέτυχε μια ”μικρή” νίκη καθώς σύμβουλος του ανώτατου δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέοτεινε πως η Gazprom θα μπορούσε να αμφισβητήσει τους κανόνες της ΕΕ.
Ο ίδιος μεγέθους ”αδελφός” αγωγός του έργου, o Nord Stream 1, έχει απαλλαγεί από το ίδιους κανόνες ασυμβίβαστου, από το άνοιγμα του το 2011 επειδή αντιμετωπίστηκε ως διασύνδεση και όχι ως άμεσος προμηθευτής.
Τι θα γίνει μετά την σύσταση;
Μόλις η τριμελής ανεξάρτητη κυβερνητική επιτροπή του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Δικτύου της Γερμανίας κάνει τη σύστασή της, αυτή θα σταλθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει στη διάθεσή της άλλους δύο μήνες για να απαντήσει.
Εάν και οι δύο φορείς συμφωνήσουν ότι ο αγωγός πληροί όλες τις κανονιστικές απαιτήσεις, τότε η πιστοποίηση μπορεί να εκδοθεί σχετικά γρήγορα, αν όμως όχι, η διαδικασία θα μπορούσε να καθυστερήσει περαιτέρω.
Η πιστοποίηση μπορεί να δοθεί μόνο εάν και οι δύο φορείς έχουν επιλύσει τυχόν διαφορές που μπορεί να προκύψουν. Οπερ σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση μέχρι την άνοιξη του 2022 προτού πιστοποιηθεί ο αγωγός και στην συνέχεια, να ξεκινήσει επίσημα η λειτουργία του.
Μπορεί όντως η επιτροπή δικτύου να μπλοκάρει τον αγωγό;
Ουσιαστικά, όχι. Παρόλο που η πιστοποίηση είναι απαραίτητη, η υπηρεσία δικτύου είναι αρκετά περιορισμένη ως προς το πώς μπορεί να αποτρέψει την Gazprom από το να αρχίσει να αντλεί αέριο αμέσως.
Το πιο αυστηρό μέτρο που μπορεί να επιβάλει είναι ένα εφάπαξ πρόστιμο 1 εκατομμυρίου ευρώ για τον χειριστή εάν ξεκινήσει τη λειτουργία του χωρίς πιστοποίηση.
Ως ρυθμιστική αρχή μπορεί επίσης να ξεκινήσει έρευνα, αλλά οποιαδήποτε νομική διαδικασία αναμένεται να είναι μακρά και δεν θα επιφέρει βραχυπρόθεσμα παρεμπόδιση των ροών φυσικού αερίου.
Εν τω μεταξύ, η Gazprom δήλωσε τον Αύγουστο ότι αναμένει ο Nord Stream 2 να παραδώσει 5,6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα bcm, περίπου το ένα δέκατο της ετήσιας χωρητικότητας του αγωγού, εντός του 2021, εάν ξεκινήσουν οι εφοδιασμοί τον Οκτώβριο.
Τι συμβαίνει παρασκηνιακά;
Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, τους τελευταίους μήνες, κατέστησε σαφές στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η συμμόρφωση με τους κανόνες είναι ζωτικής σημασίας προς την εξασφάλιση της συνεχούς πολιτική υποστήριξης του αγωγού, ανέφεραν στο Reuters δύο κυβερνητικές πηγές εξοικειωμένες με το θέμα.
Η Μέρκελ είπε ανοιχτά ότι η πολιτική βάση για τη λειτουργία του Nord Stream 2 ήταν η δέσμευση της Ρωσίας να συνεχίσει να χρησιμοποιεί την Ουκρανία ως χώρα διέλευσης του αερίου και μελλοντικά.
″Ο Πούτιν είναι αρκετά έξυπνος ώστε να γνωρίζει ότι το debate μεταξύ των Γερμανών πολιτικών σχετικά με το έργο θα γίνει μάλλον προβληματικό, οπότε δεν πρέπει να δώσει καμία αφορμή για να θέσει σε κίνδυνο τις επιχειρήσεις”, τόνισε μία από τις πηγές στο Reuters.
Eίναι η υπηρεσία δικτύου πολιτικά ανεξάρτητη;
Όχι. Για δική της σύσταση, ο οργανισμός χρειάζεται μια δεσμευτική αξιολόγηση της ασφάλειας του εφοδιασμού από το υπουργείο Οικονομίας και Ενέργειας της Γερμανίας, του οποίου αποτελεί μέρος.
″Η πιστοποίηση μπορεί να χορηγηθεί μόνο εάν το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών και Ενέργειας αποφασίσει ότι η χορήγηση πιστοποίησης δεν θα θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης”, δήλωσε εκπρόσωπος της υπηρεσίας.
Το υπουργείο Οικονομίας δήλωσε ότι εργάζεται επί του παρόντος σε αυτήν την αξιολόγηση, αλλά δεν έχει δώσει χρονοδιάγραμμα για το πότε θα ολοκληρωθεί. Εάν διαπιστώσει ότι η λειτουργία του Nord Stream 2 θέτει σε κίνδυνο την παροχή φυσικού αερίου, η υπηρεσία δεν θα τον πιστοποιήσει.
Τι επίπτωση θα έχουν οι εκλογές στη Γερμανία;
Μέχρι τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, το υπουργείο Οικονομίας της Γερμανίας καθοδηγείται από τον Peter Altmaier, μέλος του συντηρητικού κόμματος της Μέρκελ, το οποίο υποστηρίζει τον αγωγό.
Υπό την ηγεσία της Μέρκελ η οποία θα παραμείνει επικεφαλής έως ότου σχηματιστεί ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός, η Γερμανία κατέληξε πρόσφατα σε συμφωνία με την Ουάσινγκτον για να προχωρήσει ο αμφιλεγόμενος αγωγός.
Ως εκ τούτου, το περιθώριο για την επόμενη κυβέρνηση να ανατρέψει ενδεχομένως την συμφωνία είναι πολύ μικρό, ακόμη και στην πιθανή περίπτωση που οι Πράσινοι - οι οποίοι αντιτίθενται σθεναρά στο σχέδιο - αποτελέσουν μέρος του επόμενου κυβερνητικού συνασπισμού, ανέφεραν τα δύο άτομα εξοικειωμένα με το θέμα.
Εξάλλου, ο Όλαφ Σολτς, ο οποίος οδήγησε τους Σοσιαλδημοκράτες στη νίκη στις εκλογές του περασμένου μήνα και είναι πολύ πιθανόν να διαδεχθεί τη Μέρκελ ως καγκελάριος, τάχθηκε υπέρ του αγωγού.
Πηγή: Reuters