Ο Διονύσιος Σολωμός είχε γράψει: «Κλείσε μέσα στην ψυχή σου την Ελλάδα και θα αισθανθείς κάθε είδους μεγαλείο».
Το αξέχαστο καλοκαίρι του 2015, στα πλαίσια ενός ρεπορτάζ της HuffPost Greece -όπου πέντε Δυτικοευρωπαίοι φίλτραραν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, την ελληνική κατάσταση- ο Ολλανδός Γιαν Ντε Μπρόικ, εξέφρασε πάνω κάτω το ίδιο συναίσθημα, μόνο λίγο πιο ροκ: “Greece goes under your skin” (η Ελλάδα μπαίνει στο πετσί σου) μου είχε πει τότε. Μια φράση σαν στίχος- από τότε κόλλησε στο μυαλό μου.
Τέσσερα χρόνια μετά, είναι ακόμη εδώ, μετρώντας πλέον 8 συναπτά έτη ελληνικού, αθηναϊκού για να ακριβολογούμε, βίου. «Οι Έλληνες φίλοι μου με ρωτάνε συχνά- ”Είσαι ακόμη εδώ; Μετά από 8 χρόνια;”», λέει ο ίδιος γελώντας. «Η απάντησή μου είναι πάντα σχετικά απλή- ”θα πεθάνω εδώ, μην ανησυχείτε”».
Πλέον προσπαθεί να μάθει ελληνικά, που του αρέσουν πολύ- «όταν ακούς καλά, σωστά ελληνικά, καταλαβαίνεις αμέσως από τον ήχο και μόνο ότι είναι μια αρχαία γλώσσα», λέει ο ίδιος.
Στην Ολλανδία ο Γιαν είχε εργαστεί αρκετά χρόνια στον τομέα της ψυχικής υγείας, κυρίως με πρώην εγκληματίες και τοξικομανείς. «Αν τσεκάρεις το βιογραφικό μου θα δεις ότι έχω κάνει καμιά εκατοστή δουλειές- ψυχοθεραπευτής, μπάρμαν, κομμωτής, υπάλληλος στον ολλανδικό ΟΑΕΔ και πολλές άλλες. Είμαι εργατικός, έχω καλβινιστική ψυχή... Αλλά βαριέμαι εύκολα».
«Πως κατέληξες στην Αθήνα», τον ρωτάω;
«Το καλοκαίρι του 2011 βρέθηκα στη Σαντορίνη για διακοπές με Έλληνες φίλους μου- γυρίζοντας στην Αθήνα το πλάνο ήταν να μείνω λίγες μέρες σε έναν φίλο στα Εξάρχεια και μετά να επιστρέψω στην Ολλανδία. Είχα βγάλει μάλιστα και τα εισιτήρια του γυρισμού- μου άρεσε, όμως, η Αθήνα, δεν είχα ξαναδεί τέτοια πόλη. Και θέλησα να μείνω για λίγο καιρό, να δοκιμάσω να ζήσω εδώ. Βρήκα το σπίτι που ακόμα μένω, ένα όμορφο Bauhaus της δεκαετίας του ’30 στα Εξάρχεια και το ερωτεύτηκα αμέσως. Επέστρεψα στην Ολλανδία, μάζεψα λίγα πράγματά μου, παραιτήθηκα από τη δουλειά μου και με κάποια χρήματα από την ασφάλειά μου, ξεκίνησα να φτιάχνω τη ζωή μου στην Αθήνα. Μετά από ένα χρόνο έκανα ένα δεύτερο ταξίδι στην Ολλανδία, πούλησα τα πάντα και επέστρεψα οριστικά, μόνο με μια μεγάλη βαλίτσα πλέον».
-Ήσουν τόσο σίγουρος για την απόφασή σου;
-Κάποιες φορές, στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων, είχα και τις αμφιταλαντεύσεις μου. Ναι, έχω αναρωτηθεί, ‘θέλω ακόμα να ζω εδώ;’. Αλλά αυτή η πόλη μπήκε στην ψυχή μου. Χρειάζομαι την τραχύτητα, την ωμότητα αυτής της πόλης- γιατί αντανακλά την πραγματικότητα της ζωής. Εδώ πρέπει και μπορείς να βλέπεις, να ακούς, να αισθάνεσαι τα πάντα. Πλέον αποφάσισα πως θα γεράσω εδώ- και είναι μια απόφαση που δεν πήρα με την λογική, αλλά με τις αισθήσεις μου. Τα μάτια και τα αυτιά μου το αποφάσισαν, όχι το μυαλό μου».
-Προσαρμόστηκες εύκολα;
-Χρειάστηκα στο χρόνο μου- η Αθήνα είναι μια μεγάλη, χαωτική πόλη. Αλλά αφότου άρχισα να περπατώ το κέντρο της, την αγάπησα. Είναι μια όμορφη- άσχημη πόλη. It goes under your skin, όμως... Και μετά δεν βγαίνει.
-Γιατί το λες;
-Είναι μια περιπετειώδης πόλη, δεν βαριέσαι ποτέ: συμβαίνουν αναπάντεχα γεγονότα, γνωρίζεις και συναντάς ανθρώπους χωρίς να το περιμένεις. Και οι αισθήσεις σου είναι μονίμως οξυμένες- μην υποτιμάς τη δύναμη του ήλιου. Η ζωή στην Αθήνα έχει άπλετο φως- όταν επιστρέφω από την Ολλανδία συνειδητοποιώ ότι είμαι εθισμένος στον ήλιο. Εδώ, σε μισή ώρα είσαι στη θάλασσα, κάτω από ένα φοινικόδεντρο- υπό μία έννοια η ζωή εδώ μοιάζει με μόνιμες διακοπές.
-Η καθημερινότητά σου εδώ;
-Εργάζομαι σε δύο εταιρείες με ποδήλατα- κάνουμε βόλτα στην πόλη με τουρίστες, κυρίως Ολλανδούς. Συνήθως μένουν στην Αθήνα 2- 3 μέρες, πριν ή μετά την επίσκεψή τους σε κάποιο νησί. Προσπαθώ λοιπόν να τους δείξω την πόλη, όπως ο ίδιος την έχω γνωρίσει, και τα μέρη που αγαπώ.
-Ποιες είναι οι εντυπώσεις των συμπατριωτών σου;
-Πολλοί τουρίστες νομίζουν ότι η σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα είναι κάπως γραφική, όπως στα νησιά- γιατί μόνο εκεί έχουν βρεθεί. Οι περισσότεροι είναι επίσης αρνητικά προκατειλημμένοι με την Αθήνα, που ήταν όντως μια βρώμικη πόλη τις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Όμως η πόλη άλλαξε μετά το 2004- οι πελάτες μου εντυπωσιάζονται με αρκετά πράγματα, πόσο σύγχρονα και οργανωμένα είναι.
-Όπως;
-Όπως τα μέσα μαζικής μεταφοράς και ειδικά το εκπληκτικό, υπερσύγχρονο μετρό.
-Αγαπάς τη δουλειά σου φαντάζομαι...
-Την λατρεύω- είναι καταπληκτικό το ότι μπορώ να μοιράζομαι τις γνώσεις και την αγάπη μου γι’ αυτή την πόλη με τους συμπατριώτες μου. Μέσω της δουλειάς μου, είμαι ακόμα συνδεδεμένος με την Ολλανδία, αφού μιλάω σχεδόν κάθε μέρα ολλανδικά. Αλλά η Ολλανδία είναι μακρινή πια για μένα- είμαι ευτυχισμένος εδώ, ζω καλά. Είναι δυσκολα καμιά φορά αλλά δεν θα το άλλαζα με τίποτα στον κόσμο.
-Η κρίση πως νομίζεις ότι επέδρασε στην ζωή της Αθήνας, τους ανθρώπους της, το αστικό της τοπίο;
-Ήρθα στη μέση της κρίσης, που ήταν επίπονη και ακόμα δεν έχει τελειώσει, αλλά νομίζω έκανε την Αθήνα πιο ενδιαφέρουσα πόλη. Οι Αθηναίοι όλα αυτά τα χρόνια έχουν ένα κοινό στοιχείο: την ανάγκη να επιβιώσουν, να τα βγάλουν πέρα, μαζί. Και αυτό τους κάνει «αλληλέγγυους» μεταξύ τους- και ενδιαφέροντες, φιλικούς σαν ανθρώπους. Οι Έλληνες γενικά σου λένε πως αισθάνονται- μιλάνε από την καρδιά τους, αυθόρμητα.
«Οι περισσότεροι Ολλανδοί επισκέπτες μου το λένε αυτό: ‘οι Αθηναίοι είναι πολύ φιλικοί’. Και τους εκπλήσσει αυτό, δεν το γνώριζαν», συνεχίζει ο ίδιος.
-Αλλάζει προς το καλύτερο λοιπόν αυτή η πόλη;
-Νομίζω πως ναι, αυτά τα δύσκολα χρόνια η Αθήνα βελτιώνεται συνεχώς. Γνωρίζω αρκετούς, από διάφορες χώρες του κόσμου, που έχουν διαλέξει την Αθήνα για να ζήσουν. Ειδικά στα Εξάρχεια τα τελευταία χρόνια ζούνε μόνιμα όλο και περισσότεροι άνθρωποι από το εξωτερικό- στο δρόμο ακούω συνέχεια γερμανικά, σουηδικά, νορβηγικά, ή γλώσσες της Ασίας. Έχω μεγαλώσει σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον, μαζί με ανθρώπους από το Σουρινάμ, την Τουρκία, το Μαρόκο και αυτή είναι μια πραγματικά γοητευτική καθημερινότητα για μένα. Η Αθήνα γίνεται σταδιακά ένα ευρωπαϊκό ’hot spot’ για ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο, ειδικά καλλιτέχνες και άτομα με δημιουργικές δουλειές. Υπάρχει ένα ωραίο vibe στην Αθήνα και αυτό φαίνεται- ακόμα και οι τουρίστες έχουν διπλασιαστεί. Γιατί η Αθήνα δεν είναι μια ‘καλογυαλισμένη’, όμως αποστειρωμένη πόλη. Είναι μια αυθεντική πόλη. Και ελπίζω να κρατήσει τον χαρακτήρα της.
-Είναι πασιφανές πόσο αγαπάς την Αθήνα. Αλλά, τι αγαπάς περισσότερο σε αυτήν;
-Διαμορφώνεται στην Αθήνα μια νέα γενιά που πραγματικά με ενθουσιάζει. Δεν ενδιαφέρονται για την παλιά κατάσταση πραγμάτων, είναι εξοικειωμένοι με τον σύγχρονο κόσμο και έχουν μια φρέσκια άποψη για το πως πρέπει να είναι η κοινωνία. Δεν άλλαξε ακόμα ριζικά η ελληνική κοινωνία, αλλά οι νέοι το θέλουν και το προσπαθούν. Αυτοί δίνουν μια εντελώς νέα όψη σε αυτή την πόλη.