Ο Λόρδος Πάλμερστον δεν διαβάζεται αποσπασματικά

Στο πλαίσιο μιας ρεαλιστικής θέασης του διεθνούς συστήματος, είναι εύλογο «να μην έχουμε σταθερούς φίλους ή εχθρούς», αλλά δεν μπορούμε και να μεταλλάσσουμε τα συμφέροντά μας αναλόγως.
 (Photo by Murat Kula/Anadolu Agency via Getty Images)
(Photo by Murat Kula/Anadolu Agency via Getty Images)
Anadolu Agency via Getty Images

«Είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή να συναντούμε τον Τούρκο Πρόεδρο;» ή «Τι μηνύματα στέλνουμε στην απέναντι πλευρά; Την αποθρασύνουμε τελείως!» Αυτή την κριτική δεχόταν ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. ως κυβέρνηση το Φεβρουάριο του 2019, όταν επέλεγε να διατηρεί ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με την Άγκυρα, παρά τις συνεχιζόμενες προκλήσεις της. Από τα έδρανα της αντιπολίτευσης, η Ν.Δ. τότε υποστήριζε ότι η τουρκική πολιτική στο Αιγαίο και στη Δυτική Θράκη δεν αφήνει το παραμικρό πεδίο συνεννόησης και επαφής με την Τουρκία.

Το πλέον κωμικοτραγικό είναι ότι η Ν.Δ. κατηγορούσε επισήμως τον τότε Πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα ότι «φαίνεται να έχει αποδεχτεί ότι θα υπάρξει πεδίο συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο»! Το έλεγαν εκείνοι, που σήμερα τείνουν να συναινέσουν όχι σε συνεργασία, αλλά σε πλήρη παραίτηση της Ελλάδας από τα κυριαρχικά δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο, μέσω της χορήγησης μηδενικής επήρειας στο σύμπλεγμα του Καστελορίζου. Το έλεγαν εκείνοι, που επί ημερών τους λαμβάνουν χώρα υπερπτήσεις εθνικού εδάφους ακόμη και στον Έβρο, για πρώτη φορά μετά από τρεις σχεδόν δεκαετίες.

Βεβαίως και πράττει ορθά ο κ. Μητσοτάκης και συνομιλεί με τον κ. Ερντογάν και τον καλωσορίζουμε στην πραγματικότητα της διεθνούς πολιτικής. Όμως, αυτή η στρατηγική πρέπει να υλοποιείται με σχέδιο και δίχως σκιές, με αυτοπεποίθηση και δίχως φοβικότητα, με δυναμισμό και δίχως τάσεις κατευνασμού. Πώς είναι δυνατόν Έλληνας Πρωθυπουργός να συζητά με τον Τούρκο Πρόεδρο σε αυτή τη χρονική συγκυρία και να μην εκστομίζει κουβέντα για τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας, τις προκλητικές NAVTEX και την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών; Σε ποια λογική εδράζεται ένα τηλεφώνημα «περί ανέμων και υδάτων», όταν η Ανατολική Μεσόγειος και το Αιγαίο συνταράσσονται από το νεοοθωμανικό επεκτατισμό;

Εκπέμπεται η παραμικρή αξιοπιστία από την πλευρά μας όταν ο πρώην Πρόεδρος της Ν.Δ. και πρώην Πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς την επομένη της συνομιλίας διαμηνύει ότι «η Τουρκία κοντεύει να “γκριζάρει” το μισό Αιγαίο [και] διάλογο με “πειρατές” δεν κάνει κανείς»; Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Στέλιος Πέτσας απάντησε εμμέσως ότι «οι ηγέτες μπορούν να συνομιλούν χωρίς να εισέρχονται σε θέματα υψηλής πολιτικής», εννοώντας προφανώς ότι μπορούν να συνομιλούν κρύβοντας τα θέματα «κάτω από το χαλί». Είναι, όμως, αυτή εικόνα σοβαρής κυβέρνησης; Εκπέμπεται η παραμικρή αποφασιστικότητα στη χάραξη της εξωτερικής πολιτικής;

Αναφερόμαστε επί χρόνια στην ανάγκη θεσμοποίησης στο σύστημα λήψης των αποφάσεων με τη συγκρότηση ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας. Αντί ενός τέτοιου θεσμικού οργάνου με επιτελείο, οργανόγραμμα, επιστημονικές συμβουλευτικές επιτροπές και διευρυμένη δομή, προτιμήθηκε από τη Ν.Δ. ο ορισμός ενός Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας και ενός Αναπληρωτή. Η έλλειψη ενός πλαισίου ανατροφοδότησης και πληροφόρησης αναδεικνύεται μέσω των πρόσφατα δημοσιευμένων θέσεων του κ. Θάνου Ντόκου, Αναπληρωτή Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας, ότι «είχαμε επενδύσει στον Χαφτάρ αλλά είναι μετρημένες οι πολιτικές μέρες του».

Ένα κατάλληλα δομημένο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας θα είχε υποπέσει σε ένα τέτοιο «λάθος», εφόσον παραδεχθούμε ότι η υποστήριξή μας στον Χαφτάρ ήταν εσφαλμένη; Περιττεύει βέβαια να θυμίσουμε ότι ο κ. Ντόκος αποτελεί προσωπική επιλογή του κ. Μητσοτάκη και φυσικά δεσμεύει με τα λεγόμενά του τη χώρα. Όπως επίσης αξίζει να τονίσουμε ότι η εμφύλια διαμάχη στη Λιβύη είναι μέρος ενός συνολικού ανταγωνιστικού παιγνίου στη Μέση Ανατολή και στη Βόρειο Αφρική και δεν μπορούν να αγνοούνται οι αντίπαλες παρατάξεις.

Δεν είναι δυνατόν, δηλαδή, ο κατ’ εξοχήν αρμόδιος Σύμβουλος της Ελληνικής Κυβέρνησης περί ζητημάτων στρατηγικής να αγνοεί ότι ενδεχόμενη σύμπλευσή μας με τον αντίπαλο του Χαφτάρ θα μας θέσει αυτομάτως απέναντι στην Αίγυπτο, η οποία είναι ένας πολύτιμος δυνητικός σύμμαχός μας στην Ανατολική Μεσόγειο και με την οποία πασχίζουμε να οριοθετήσουμε ΑΟΖ. Στο πλαίσιο μιας ρεαλιστικής θέασης του διεθνούς συστήματος, είναι εύλογο «να μην έχουμε σταθερούς φίλους ή εχθρούς», αλλά δεν μπορούμε και να μεταλλάσσουμε τα συμφέροντά μας αναλόγως. Ο Λόρδος Πάλμερστον δε διαβάζεται αποσπασματικά!

Δημοφιλή