Ο Νέος δρόμος του Μεταξιού ως «δίκτυο»

Μήπως πρόκειται για ένα εγχείρημα ανανέωσης της παγκόσμιας εξισορρόπησης;
Aly Song / Reuters

Η πρωτοβουλία της Κίνας για το Νέο Δρόμο του Μεταξιού φαίνεται να είναι η πιο φιλόδοξη προσπάθεια επενδύσεων στις υποδομές στην ιστορία. Ωστόσο, αξίζει να αφιερώσουμε μια δεύτερη ανάγνωση καθώς έχει υποστηριχθεί πως πρόκειται για ένα εγχείρημα ανανέωσης της παγκόσμιας εξισορρόπησης. Ο κινέζος Πρόεδρος Xi Jinping ανακοίνωσε το 2013 την πρωτοβουλία να αναπτυχθεί το νέο εμπορικό δίκτυο το οποίο θα στηριχθεί στην ανάπτυξη υποδομών και σε νέες επενδυτικές δράσεις που θα επεκταθούν από την Ανατολική Ασία στην Ευρώπη. Το επενδυτικό σχέδιο της Κίνας το οποίο έλαβε το όνομα “Οne Βelt, One Road”, γνωστό και ως ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού είναι ένα από τα πιο μεγαλεπήβολα έργα υποδομής που σχεδιάστηκαν ποτέ. Επανέρχεται στον αρχικό δρόμο του μεταξιού, ο οποίος συνδέει την Ευρώπη με την Ασία πριν από αιώνες, εμπλουτίζοντας τους εμπόρους από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό.

Εύλογα, ένα τόσο τολμηρό σχέδιο έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον καθώς δημιουργούνται ερωτήματα και ανησυχίες εάν ο νέος δρόμος του Μεταξιού είναι ένα ακόμη εμπορικό δίκτυο το οποίο θα λειτουργήσει με τους κανόνες τους διεθνούς αθέμιτου ανταγωνισμού ή στοχεύει περισσότερο σε διπλωματικές κινήσεις εντυπωσιασμού που θα διευκολύνουν τη συγκέντρωση εξουσίας προς όφελος της Κίνας. Αναλυτές θεωρούν την πρωτοβουλία ως μια ανησυχητική επέκταση της ανερχόμενης δύναμης της Κίνας. Την ίδια ανησυχία εκφράζουν και οι ΗΠΑ, καθώς υποστηρίζουν πως το σχέδιο ενδέχεται να λειτουργήσει ως Δούρειος ίππος προκειμένου να επιτύχει η Κίνα την οικονομική, διπλωματική και στρατιωτική της επιρροή.

Η πολύ πρόσφατη διάθεση της Ιταλίας να συμμετάσχει στο εγχείρημα για το νέο Δρόμο του Μεταξιού έχει μεταφέρει το ενδιαφέρον της συζήτησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ιταλία ως η πρώτη χώρα μέλος των G7 που εκδήλωσε ενδιαφέρον για τις επενδυτικές δράσεις της Κίνας δημιούργησε ανησυχία στις Βρυξέλες. Το γεγονός πως η Ιταλία παρουσιάζει ελλείψεις στον τομέα τω υποδομών δημιούργησε το κίνητρο να συνεργαστεί με την Κίνα και να επωφεληθεί από τις επενδύσεις που υπόσχεται το σχέδιο “Οne Βelt, One Road”.

Ωστόσο, την πρόθεση της ιταλικής κυβέρνησης δεν καλωσόρισαν οι Βρυξέλες καθώς κρατούν τις επιφυλάξεις τους και βλέπουν ανησυχητικά τη βούληση της Κίνας να επωφεληθεί από την συγκυρία που έχει δημιουργήσει υπέρ της η απομάκρυνση των ΗΠΑ και επιθυμία του Προέδρου Ντόλαντ Τραμπ να επικεντρωθεί στην εσωτερική ανάπτυξη. Παράλληλα, η επενδυτική δραστηριότητα εκ μέρους της Κίνας στα Βαλκάνια έχει επιφέρει μια πρόσθετη ανησυχία στην ΕΕ, η οποία μέχρι πρόσφατα θεωρούσε ως μεγαλύτερο «ανταγωνιστή» την Ρωσία. Συγκριτικά με την ΕΕ η οποία κατέχει το 70% των ξένων επενδύσεων στις βαλκανικές χώρες για την περίοδο 207-2016, οι κινεζικές επενδύσεις βρίσκονται στο 1%. Παρόλα αυτά τα τελευταία χρόνια η Κίνα δραστηριοποιείται στην περιοχή, κυρίως μέσω χαμηλότοκων δανείων, το ύψος των οποίων τους επιτρέπει να ανταγωνίζονται την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Συνοπτικά, η πρωτοβουλία του Προέδρου Xi ενέχει τόσο γεωπολιτικά όσο και οικονομικά κίνητρα. Αντιπροσωπεύει ένα όραμα για μια πιο ισχυρή Κίνα, η θέση της οποίας θα αναβαθμιστεί και θα λειτουργήσει όχι μόνο ως μια ανταγωνιστική επενδυτική χώρα στην παγκόσμια αγορά, αλλά, ως μια κυρίαρχη. Αρκετές αναπτυσσόμενες χώρες στο ασιατικό χώρο χρειάζονται νέους δρόμους, σιδηροδρομικό δίκτυο και υποδομές, συνεπώς έχουν υποδεχθεί ένθερμα τις επενδύσεις του έργου “Οne Βelt, One Road”. Ωστόσο, η κυριαρχική κατεύθυνση της Κίνας εγείρει ανησυχίες για το αν η χρηματοδότηση που προσφέρει θα βοηθήσει ή θα καταστήσει δέσμιες τις συνεργαζόμενες χώρες.

Δημοφιλή