Ατζέντα που μπορεί να επηρεάσει, όχι μόνο τον επικείμενο ανασχηματισμό της κυβέρνησης Τσίπρα, αλλά ακόμη και τον χρόνο των εκλογών, περιλαμβάνει η ατζέντα της επίσκεψης του πρωθυπουργού της Ελλάδας στην Τουρκία. Με αυξημένο το διεθνές του κύρος από την ψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών και με την Ελλάδα για πρώτη φορά εκτός των βαριών μνημονιακών δεσμών, ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορέσει να διαπιστώσει αν ο Ταγίπ Ερντογάν έχει όντως διάθεση να επιλυθεί το Κυπριακό και αν αντέχει να λύσει το θέμα της ΑΟΖ, των αγωγών ενέργειας και του Αιγαίου.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας θα διερευνήσει τις δυνατότητες επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό, για την μείωση της έντασης στο Αιγαίο και για τους αγωγούς ΤΑΡ και Turkish Stream.
Ο διάλογος π.χ. για το Κυπριακό σημαίνει ότι η κυβέρνηση χρειάζεται
1.πολιτικό χρόνο τουλάχιστον 6 μηνών. Πρακτικά αυτό σημαίνει εκλογές στο τέλος της κυβερνητικής θητείας, κάτι που, όπως γράφεται, έχει εκτιμήσει και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρυ Πάιατ.
2. ένα διαπραγματευτή που να γνωρίζει το θέμα. Και αν δεν είναι υπουργός Εξωτερικών ο Νίκος Κοτζιάς– κάτι που είναι πιο εύκολο σε μία κυβέρνηση χωρίς τον Πάνο Καμμένο – θα πρέπει να το γνωρίζει τόσο καλά τουλάχιστον όσο ο Νίκος Κοτζιάς… Υπενθυμίζεται ότι ο επικρατέστερος για τη θέση θεωρείται ο νυν αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος.
Παράλληλα η επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία πραγματοποιείται σε μία συγκυρία κατά την οποία οι ΗΠΑ επιχειρούν (χωρίς ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα) να ρυμουλκήσουν τον Ερντογάν στο δυτικό στρατόπεδο.
Για την Αθήνα η συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν κρίθηκε απαραίτητη προκειμένου:
-να παραμείνουν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας
-να καταστούν σαφείς οι ελληνικές θέσεις και να αποφευχθούν παρανοήσεις
-να διατηρηθεί η διάλογος όπου υπάρχει αντιπαράθεση
-να προωθηθεί η συνεργασία στους τομείς που αυτή έχει αναπτυχθεί.
Στην κλειστή (ακόμα) Θεολογική Σχολή της Χάλκης
Ωστόσο κυβερνητικές πηγές δίνουν έμφαση και στους συμβολισμούς που κρύβει η επίσκεψη Τσίπρα στην Κωνσταντινούπολη και την Θεολογική Σχολή της Θράκης που παραμένει κλειστή επί 48 έτη. Ο Αλ. Τσίπρας θα είναι ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που επισκέπτεται επισήμως τη Χάλκη και ο πρώτος πρωθυπουργός μετά τον Ελευθέριο Βενιζέλο που θα βρεθεί το νησί.
Ο Αλ. Τσίπρας θα ξεναγηθεί στην Αγία Σοφία το πρωί της Τετάρτης και στη συνέχεια θα επισκεφθεί την Χάλκη, όπου θα συναντήσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη και θα ξεναγηθεί στην Θεολογική Σχολή. Το απόγευμα της Τετάρτης θα επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη όπου θα συναντήσει εκπροσώπους της ελληνικής μειονότητας.
Έξι θέματα
Ωστόσο το πρόγραμμα του πρωθυπουργού ξεκινά σήμερα Τρίτη από την Άγκυρα με την συνάντησή του με τον Τούρκο πρόεδρο. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η συνάντηση Τσίπρα – Ερντογάν θα εστιαστεί σε 6 τομείς:
1. Μείωση της έντασης στο Αιγαίο
Θα συζητηθούν οι προοπτικές επανεκκίνησης των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και μείωσης της έντασης, στο πλαίσιο του διαύλου των Υπουργών Άμυνας και των Γενικών Γραμματέων ΥΠΕΞ των δύο χωρών.
Η Ελλάδα έχει καταστήσει σαφές σε αμυντικό και διπλωματικό επίπεδο ότι προασπίζεται και θα προασπίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ενώ διευκρινίζει ότι ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου είναι απαραίτητος για την προώθηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων σε υγιείς βάσεις. Το κριτήριο αυτό έχει τεθεί και για τις ευρωτουρκικές σχέσεις τόσο στο πλαίσιο των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Μαρτίου 2018 όσο και κατά την πρόσφατη Σύνοδο των ευρωπαϊκών χωρών του Νότου.
2. Κυπριακό
Θα συζητηθεί η προώθηση προπαρασκευαστικών επαφών σε επίπεδο Υπουργείων Εξωτερικών, για την διερεύνηση των προϋποθέσεων επανέναρξης των συνομιλιών για το Κυπριακό.
Η Ελλάδα θα δώσει το μήνυμα ότι η μόνη λύση για το Κυπριακό είναι η επανένωση της Κύπρου στη βάση των Αποφάσεων του ΟΗΕ και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Επίσης θα υπογραμμίσει ότι δίκαιη και βιώσιμη λύση μπορεί να υπάρξει μόνο με κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων π- δύο θέματα που είχε εισάγει στην προηγούμενη διαδικασία ο Ν. Κοτζιάς και η Τουρκία είχε αναγκαστεί να τα απορρίψει.
3. Οικονομία
Τα υπουργεία Οικονομίας Ελλάδος και Τουρκίας θα λάβουν οδηγίες για αναβάθμιση της συνεργασίας με έμφαση, μεταξύ άλλων, στην ολοκλήρωση της ακτοπλοϊκής σύνδεσης Θεσσαλονίκης-Σμύρνης, την προώθηση της σιδηροδρομικής διασύνδεσης Κωνσταντινούπολης-Θεσσαλονίκης, την αναβάθμιση της τελωνειακής διάβασης Κήπων-Υψάλλων και την τόνωση των επενδύσεων.
4. Ενέργεια
Θα συζητηθεί η συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο του αγωγού TAP και οι προοπτικές συνεργασίας για επέκταση του Turkish Stream. Η Ελλάδα θα επισημάνεται την σημασία που έχει η ενεργειακή συνεργασία για την ευρύτερη περιοχή και την ανάγκη για σεβασμό του διεθνούς δικαίου και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο.
5. Μεταναστευτικό/Περιφερειακές εξελίξεις/Ασφάλεια
Θα δοθούν οδηγίες για ενίσχυση του διαύλου των υπουργών Μετανάστευσης, οι οποίοι θα συναντηθούν σύντομα. Επίσης αναμένεται να υπογραμμισθεί η σημασία που έχει η συνεχιζόμενη συνεργασία των δύο χωρών στο πλαίσιο της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας για την αντιμετώπιση της προσφυγικής/μεταναστευτικής κρίσης, θα συζητηθούν οι δυνατότητες περαιτέρω μείωσης των ροών, συνεργασίας για την εξάρθρωση δικτύων διακινητών, καθώς και ο σημαντικός ρόλος της Τουρκίας στην φιλοξενία 4 εκατομμυρίων προσφύγων κυρίως από την Συρία και το Αφγανιστάν. Στην ατζέντα είναι και οι εξελίξεις στη Συρία και η συνεργασία στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Σημειώνεται ότι χθες ξεκίνησε στην Ελλάδα η δίκη των τρομοκρατών που κατηγορούνται ότι σχεδίαζαν επιθέσεις κατά την προ έτους επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα.
6. Ευρωτουρκικές σχέσεις
Θα συζητηθούν οι προοπτικές της ενταξιακής πορείας της γείτονος, της συνεργασίας της με την Ε.Ε. σε σειρά τομείς και της αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης Ε.Ε. –Τουρκίας.