Οι άνθρωποι στην εφηβεία και οι χιμπατζήδες μοιράζονται παρόμοια «προβλήματα»

Οι ερευνητές εργάστηκαν με 40 χιμπατζήδες που γεννήθηκαν στη φύση, ενώ βρίσκονταν σε ένα καταφύγιο του Κονγκό.
Avalon via Getty Images

Οι έφηβοι χιμπατζήδες μπορεί να μην είναι τελικά τόσο διαφορετικοί από τους ανθρώπους που βρίσκονται επίσης στην ηλικία της εφηβείας σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Οι ερευνητές εργάστηκαν με 40 χιμπατζήδες που γεννήθηκαν στη φύση, ενώ βρίσκονταν σε ένα καταφύγιο του Κονγκό, αναφέρει το CNN.

Τους εξέταζαν παίζοντας παιχνίδια προσανατολισμού και παρορμητικότητας, σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 23 Ιανουαρίου στο «Journal of Experimental Psychology: General» από την Αμερικανική Ψυχολογική Ένωση.

«Οι έφηβοι άνθρωποι παλεύουν με την αλλαγή του σώματος και του εγκεφάλου και τείνουν να είναι πιο παρορμητικοί, να αναζητούν τον κίνδυνο και να είναι λιγότερο ικανοί να ρυθμίζουν τα συναισθήματα από ό,τι οι ενήλικες», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Αλεξάνδρα Ροζάτι, αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας και ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν. «Οι χιμπατζήδες αντιμετωπίζουν πολλά από τα ίδια είδη προκλήσεων με τους ανθρώπους καθώς μεγαλώνουν», πρόσθεσε.

Η μελέτη τοποθέτησε την εφηβεία των χιμπατζήδων σε μια περίοδο από την ηλικία των 8 έως 15 ετών με μέση ζωή τα 50 έτη. Όπως και οι νεαροί άνθρωποι, οι έφηβοι χιμπατζήδες βιώνουν ραγδαίες ορμονικές αλλαγές, νέους κοινωνικούς δεσμούς, αυξημένη επιθετικότητα και ανταγωνισμό για θέση στον κοινωνικό τους περίγυρο.

Οι έφηβοι χιμπατζήδες παραβλέπονται συνήθως στις μελέτες σε σύγκριση με τα βρέφη και τους ενήλικες του είδους, δήλωσε ο Άαρον Σάντελ, επίκουρος καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν, ο οποίος δεν συμμετείχε στην εν λόγω μελέτη.

«Για ένα διάστημα υπήρχε ένα αρκετά μεγάλο κενό στη βιβλιογραφία σχετικά με τους εφήβους (χιμπατζήδες)», δήλωσε ο Σάντελ, σημειώνοντας ότι οι ερευνητές συχνά δεν εστιάζουν σε αυτή την περίοδο. Οι επιστήμονες μπορεί να αποφεύγουν να μελετούν τους έφηβους χιμπατζήδες επειδή οι δικές τους ανθρώπινες εμπειρίες με την εφηβεία είναι περίπλοκες, πρόσθεσε.

Η νέα μελέτη διαπίστωσε ότι οι έφηβοι χιμπατζήδες ήταν πιο πιθανό να αναλάβουν κινδύνους στα παιχνίδια τους σε σχέση με τους ενήλικες ανθρώπους.

Πως σκέφτονται οι χιμπατζήδες

Οι χιμπατζήδες υποβλήθηκαν σε δύο τεστ με ανταμοιβές τροφής. Αυτά τα ζώα έχουν την τάση να αντιπαθούν τα αγγούρια, ενώ τους αρέσουν τα φιστίκια και οι μπανάνες.

Η πρώτη δοκιμή περιελάμβανε λίγο «τζόγο». Τόσο οι ενήλικες όσο και οι έφηβοι χιμπατζήδες κλήθηκαν να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο δοχεία: ένα που είχε πάντα φιστίκια και ένα άλλο που είχε είτε το επίφοβο αγγούρι είτε την πολύτιμη μπανάνα, είπε η μελέτη.

Οι έφηβοι χιμπατζήδες ήταν πιο πιθανό να ρισκάρουν και να επιλέξουν το δοχείο με το αγγούρι ή την μπανάνα από ότι οι ενήλικες, έδειξε η μελέτη. Και οι δύο ομάδες παρουσίασαν παρόμοιες αρνητικές αντιδράσεις - όπως γκρίνια, κλαψούρισμα, κραυγές - όταν έβλεπαν το αγγούρι.

Στο δεύτερο τεστ οι χιμπατζήδες είχαν την επιλογή να έχουν μια φέτα μπανάνας αμέσως ή να περιμένουν για ένα λεπτό και μετά να πάρουν τρεις φέτες.

Τόσο οι ενήλικες όσο και οι έφηβοι περίμεναν για τις τρεις φέτες με παρόμοιο ρυθμό.

«Προηγούμενες εργασίες δείχνουν ότι οι χιμπατζήδες είναι αρκετά υπομονετικοί σε σύγκριση με άλλα ζώα και αυτή η μελέτη δείχνει ότι η ικανότητά τους να καθυστερούν την ικανοποίηση τους είναι ήδη ώριμη σε αρκετά νεαρή ηλικία, σε αντίθεση με τους ανθρώπους», είπε η Ροσάτι.

Ο Σάντελ σημείωσε ότι είναι σημαντικό να είμαστε προσεκτικοί στη σύγκριση της εμπειρίας των ανθρώπων με άλλα ζώα. Ενώ τα πρωτεύοντα είναι οι πιο στενοί συγγενείς μας, είμαστε διαφορετικά είδη, επεσήμανε.

Πώς σκέφτονται οι έφηβοι

Πώς μπορεί λοιπόν ένας γονιός να χειριστεί έναν έφηβο που έχει επικίνδυνη συμπεριφορά και μισεί να περιμένει μια ανταμοιβή;

Το πρώτο βήμα είναι να κατανοήσουν τι συμβαίνει στον εγκέφαλό τους, είπε η Δρ Χίνα Ταλίμπ, ειδικός στην εφηβική ιατρική και αναπληρωτής καθηγητής παιδιατρικής στο Albert Einstein College of Medicine στη Νέα Υόρκη.

«Νομίζω ότι τους έφηβους τους κατηγορούμε άδικα», είπε και πρόσθεσε: «Συχνά τους σκεφτόμαστε ως ριψοκίνδυνους μικρούς διαβόλους».

Τα ανθρώπινα εφηβικά χρόνια είναι μια περίοδος εκρηκτικής ανάπτυξης, πρόσθεσε.

Οι εγκέφαλοί τους είναι «καλωδιωμένοι» για να αναζητούν νέες εμπειρίες και πληροφορίες, κάτι που συχνά σημαίνει ότι παίρνουν ρίσκα, είπε η Ταλίμπ και πρόσθεσε: «Μαθαίνουν από τις εμπειρίες που αποκτούν, οι οποίες μπορούν να τους βοηθήσουν να διαχειριστούν καλύτερα τη συμπεριφορά τους»

Οι οικογένειες μπορούν να τους ενθαρρύνουν να δοκιμάσουν νέα πράγματα, είπε, παρέχοντας παράλληλα βασικούς κανόνες και υποστήριξη που θα τους βοηθήσουν να διατηρηθούν ασφαλείς.

Δημοφιλή