Οι αστρονόμοι θέλουν να τοποθετήσουν στο φεγγάρι το «απόλυτο» τηλεσκόπιο

Για να μελετήσουν τα πρώτα αστέρια του σύμπαντος από την ώρα που δημιουργήθηκαν, ακόμη και πριν σχηματιστούν οι γαλαξίες.
Elen11 via Getty Images

Το «απόλυτο τηλεσκόπιο», το μεγαλύτερο που κατασκευάστηκε ποτέ, θέλουν να τοποθετήσουν οι αστρονόμοι στο φεγγάρι.

Ο εξοπλισμός θα επιτρέπει στους επιστήμονες να δουν σε βάθος το σύμπαν με τρόπο που κανένα άλλο τηλεσκόπιο δεν μπορεί, δίνοντας τους την δυνατότητα να μελετήσουν τα πρώτα αστέρια του σύμπαντος από την ώρα που δημιουργήθηκαν, ακόμη και πριν σχηματιστούν οι γαλαξίες.

Ένας τέτοιος χρόνος υπάρχει στην θεωρία αλλά δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί, καθώς δεν έχουμε τον εξοπλισμό εκείνο για να παρακολουθήσουμε σε τόσο πρώιμο στάδιο τον κοσμικό χρόνο.

Μία νέα έρευνα έρχεται στο φως και δείχνει ότι κατασκευάζοντας και τοποθετώντας ένα τεράστιο τηλεσκόπιο στην Σελήνη θα επέτρεπε στους επιστήμονες να μελετήσουν αστέρια από την δημιουργία τους. Η έρευνα θα δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό, The Astrophysical Journal.

Το συγκεκριμένο τηλεσκόπιο, θα κατασκευαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί να μεταφερθεί στην σελήνη και να τοποθετησθεί σε κρατήρα, έχοντας την δυνατότητα να περιστρέφεται, συλλέγοντας έτσι στοιχεία από τα πρώιμο χρόνια του σύμπαντος.

«Καθ ’όλη την ιστορία της αστρονομίας, τα τηλεσκόπια έχουν γίνει πιο ισχυρά, επιτρέποντάς μας να διερευνήσουμε πηγές από διαδοχικά νωρίτερα κοσμικούς χρόνους - πιο κοντά από ποτέ στο Big Bang», δήλωσε ο καθηγητής Φόλκερ Μπρομ, θεωρητικός, που μελετά τα πρώτα αστέρια εδώ και δεκαετίες.

«Το Διαστημικό τηλεσκόπιο Τζέιμς Γουέμπ (JWST) που κατασκευάστηκε, έχει στόχο την παρατήρηση μερικών από τα πιο μακρινά συμβάντα και αντικείμενα στο σύμπαν όπως ο σχηματισμός των πρώτων γαλαξιών, κάτι που τα παλαιότερα επίγεια και διαστημικά όργανα μέτρησης δεν έχουν τη δυνατότητα. Ένας άλλος στόχος είναι η κατανόηση του σχηματισμού αστεριών και των πλανητών, κάτι που συμπεριλαμβάνει και απευθείας απεικόνιση εξωπλανητών».

«Αυτή η στιγμή του ”πρώτου φωτός” είναι πέρα από τις δυνατότητες του ισχυρού JWST, και αντ ’αυτού χρειάζεται το ”απόλυτο” τηλεσκόπιο».

Τα πρώτα αστέρια που δημιουργήθηκαν είναι μοναδικά. Ίσως έως και 100 φορές μεγαλύτερα από τον Ήλιο που δημιουργήθηκαν από ένα μείγμα αερίων υδρογόνου και ηλίου.

Μια εικόνα από την αρχική πρόταση , του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, για ένα τηλεσκόπιο στην Σελήνη με υγρά κάτοπτρα. Αντί για τα 20 μέτρα που ήταν η αρχική πρόταση, το τηλεσκόπιο «Ultimate» θα μπορούσε να έχει μέγεθος 100 μέτρα
Μια εικόνα από την αρχική πρόταση , του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, για ένα τηλεσκόπιο στην Σελήνη με υγρά κάτοπτρα. Αντί για τα 20 μέτρα που ήταν η αρχική πρόταση, το τηλεσκόπιο «Ultimate» θα μπορούσε να έχει μέγεθος 100 μέτρα

Σύμφωνα με την έρευνα, η κατασκευή και τοποθέτηση στην επιφάνεια της Σελήνης ενός τηλεσκόπιου με υγρά κάτοπτρα, θα μπορούσε να δει αστέρια, που δημιουργήθηκαν πριν από 13 δισεκατομμύρια χρόνια. Οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα είχαν προτείνει μια παρόμοια κατασκευή το 2008 - με την ονομασία Lunar Liquid-Mirror - αλλά η Nasa δεν προχώρησε το έργο, εν μέσω έλλειψης ολοκληρωμένης βιβλιογραφίας για τα πρώτα αστέρια και για το τι μπορεί να δει το τηλεσκόπιο.

Για να μπορεί το τηλεσκόπιο να μεταφερθεί πιο εύκολα, θα είναι κατασκευασμένο από υγρό και όχι από γυαλί. Ο καθρέφτης του θα ήταν κατασκευασμένος από μεταλλικό, ανακλαστικό υγρό, τοποθετημένος στην κορυφή ενός περιστρεφόμενου δοχείου, διατηρώντας το σε σωστή θέση έτσι ώστε να λειτουργεί ως καθρέφτης.

Οι ερευνητές θέλουν το τηλεσκόπιο να τοποθετηθεί στην επιφάνεια της Σελήνης, μέσα σε έναν κρατήρα στο βόρειο ή νότιο πόλο, στραμμένο προς τον ουρανό, συλλέγοντας όσο το δυνατόν περισσότερο φως.

«Ζούμε σε ένα σύμπαν αστεριών», είπε ο Φόλκερ Μπρομ. «Είναι ένα βασικό ερώτημα πώς ξεκίνησε ο σχηματισμός αστεριών στην κοσμική ιστορία. Η εμφάνιση των πρώτων αστεριών σηματοδοτεί μια κρίσιμη μετάβαση στην ιστορία του σύμπαντος, όταν οι αρχέγονες συνθήκες που έθεσε το Big Bang έδωσαν τη θέση τους σε μια ολοένα αυξανόμενη κοσμική πολυπλοκότητα, που τελικά έδωσε την ζωή σε πλανήτες, ζωή και ευφυή όντα σαν εμάς».

«Αυτή η στιγμή του πρώτου φωτός βρίσκεται πέρα από τις δυνατότητες των σημερινών ή σχεδόν μελλοντικών τηλεσκοπίων. Είναι επομένως σημαντικό να σκεφτούμε το «απόλυτο» τηλεσκόπιο, ένα που μπορεί να παρατηρήσει άμεσα αυτά τα αόριστα πρώτα αστέρια στην άκρη του χρόνου».

Δημοφιλή