Μετά από μια διαδικασία που χρειάστηκε δύο Συνόδους Κορυφής για να ολοκληρωθεί με νικητές, χαμένους και συμβιβασμούς, αλλά και αποκάλυψε τον βαθύ διχασμό που υπάρχει στο ευρωπαϊκό μπλοκ, οι ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν στα ονόματα που προτείνει το Συμβούλιο για τις ηγεσίες των ευρωπαϊκών θεσμών. Δίνοντας μάλιστα δύο σημαντικές θέσεις σε γυναίκες.
Η μια είναι γνωστή σε όλους: η επικεφαλής του ΔΝΤ και πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, Κριστίν Λαγκάρντ, θα είναι υποψήφια για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στη θέση του Μάριο Ντράγκι.
Για τη θέση του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην προεδρία της Κομισιόν, που τόσο μελάνι χύθηκε τις προηγούμενες μέρες λόγω των διαφωνιών της αρχικής υποψηφιότητας του προέδρου του ΕΛΚ, Μάνφρεντ Βέμπερ, η πρόταση του Συμβουλίου ακούει στο όνομα Ούρσουλα φον ντερ Λάινεν. Είναι η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας και εκλεκτή της Άνγκελας Μέρκελ, με πλούσιο βιογραφικό, επιτυχίες αλλά και κάποιες σκιές.
Επίσης για πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στη θέση του Τουσκ, προτείνεται ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ, ενώ για επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, ο πρώην υπουργό εξωτερικών της Ισπανίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωβουλής, Ζοζέπ Μπόρελ.
Πως φτάσαμε εκεί
Χρειάστηκε μια Σύνοδος η οποία διήρκεσε τρεις μέρες, με έντονες διαπραγματεύσεις που έφτασαν πολλές φορές στο σημείο της κατάρρευσης, μέχρι να γράψει ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Σαβιέ Μπετέλ «Τέλος!» στο twitter, ανακοινώνοντας πρώτος την επίτευξη συμφωνίας.
Όμως δεν τελειώνει εκεί. Η απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών να στηρίξουν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεν κλείνει οριστικά το ζήτημα της διαδοχής του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, καθώς, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές συνθήκες, την τελική απόφαση για νέο πρόεδρο της Κομισιόν λαμβάνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Οι ηγέτες ελπίζουν ότι η απόφαση να διοριστούν για πρώτη φορά δύο γυναίκες στην κορυφή της διαδικασίας λήψης αποφάσεων της ΕΕ, θα στείλει ένα θετικό μήνυμα και θα αποκαταστήσει τη ζημιά που προκλήθηκε από μια τέτοια Σύνοδο Κορυφής, λένε διπλωματικές πηγές στο Reuters.
Η αντιπαράθεση αποκάλυψε μια ευρύτερη διάλυση του πολιτικού κέντρου της ΕΕ, που ήταν εμφανής και στις Ευρωεκλογές του Μαΐου, αφού προέκυψε μια ακόμη πιο κατακερματισμένη σύνθεση, στην οποία καμία πολιτική ομάδα δεν κερδίζει πλειοψηφία.
«Έτσι και αλλιώς, η Ευρώπη είναι γυναίκα» είπε ο Ντόναλντ Τουσκ.
Η Λαγκάρντ, ενώ έχει πάρει πολύ σημαντικές θέσεις, δεν έχει άμεση ενεργή εμπειρία στη νομισματική πολιτική. Η πιο σημαντική δουλειά της Λαγκάρντ, που στο παρελθόν είχε αρνηθεί μια ευρωπαϊκή θέση, θα είναι η τόνωση της οικονομίας της ευρωζώνης.
Η φον ντερ Λάιεν από την άλλη, εάν εγκριθεί η υποψήφιά της από το ΕΚ, θα ηγηθεί την ισχυρή Κομισιόν, η οποία εποπτεύει τους προϋπολογισμούς των κρατών μελών, ενεργεί ως παρατηρητής ανταγωνισμού και διεξάγει εμπορικές διαπραγματεύσεις με τρίτες χώρες.
Κάποτε είχε τη φήμη μια άψογης πολιτικού, αλλά τώρα σκιές έχουν καλύψει το όνομά της για τα πεπραγμένα της στο γερμανικό υπουργείο Άμυνας, με κατηγορίες για δεξιό εξτρεμισμό στις ένοπλες δυνάμεις, κενά στη στρατιωτική ετοιμότητα και τις συμβάσεις όπλων.
Διαιρέσεις
Η μεγάλη νικήτρια ωστόσο αυτής της Συνόδου, ήταν διαίρεση.
Με μια αποδυναμωμένη Μέρκελ και αντιμέτωπη με μια εξέγερση από το κεντροδεξιό ΕΛΚ κατά την έναρξη της Συνόδου, η συμφωνίας με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν στην G20 να δώσει τη θέση στον Τίμερμανς, βρέθηκε μπροστά στη σθεναρή αντίσταση της Ιταλίας, της Πολωνίας και άλλων χωρών.
Αυτό, σύμφωνα με το Reuters, ήταν μια ξεκάθαρη υπενθύμιση των κινδύνων που αντιμετωπίζει η ΕΕ από τον λαϊκισμό, με αξιωματούχους να κατηγορούνται ότι προσπαθούν να αποδυναμώσουν τα δημοκρατικά θεμέλια του μπλοκ, τη στιγμή που αγωνίζεται με το Brexit και τις προκλήσεις που θέτουν η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν και οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Τίμερμανς, ο οποίος ηγήθηκε της εκλογικής εκστρατείας των Σοσιαλιστών στις Ευρωεκλογές, και ενώ θεωρείτο βέβαιος για τη θέση μετά τη συμφωνία Μέρκελ – Μακρόν στους G20 την περασμένη εβδομάδα, ήταν ένας από τους μεγάλους χαμένους των διαπραγματεύσεων που κράτησαν 30 ώρες. Προτάθηκε γι’ αυτόν ωστόσο η θέση του αναπληρωτή, υπό την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην επόμενη Επιτροπή που αναλάβει καθήκοντα την 1η Νοεμβρίου.
Πάντως ο Μακρόν και ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, που είχαν πιέσει ιδιαίτερα για τον Τίμερμανς, εξασφάλισαν την εκλογή του φιλελεύθερου πρωθυπουργού του Βελγίου, Σαρλ Μισέλ, για να αντικαταστήσει τον Τουσκ στη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
(Με πληροφορίες από Reuters)