«Η Τουρκία είναι μια γεωπολιτική πραγματικότητα. Υπάρχουν πολλά πράγματα που η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει. Αλλά ένα πράγμα που η Ελλάδα δεν μπορεί να αλλάξει είναι η γεωγραφία. Άρα ο σημαντικότερος γείτονας σας θα είναι πάντα η Τουρκία» δήλωσε ο Αμερικανός πρέσβης, Τζέφρι Πάιατ, το βράδυ της Τρίτης, στο πλαίσιο συνέντευξής του στον ΣΚΑΙ.
«Αυτοί είναι οι σύμμαχοι σας στο ΝΑΤΟ...η ανησυχία μας, ο φόβος μου είναι το ατύχημα. Γιατί όσο έχετε αυτά τα φονικά περίπλοκα στρατιωτικά συστήματα, λειτουργώντας τα το ένα δίπλα στο άλλο, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός φοβερού ατυχήματος, το οποίο φυσικά θα προκαλέσει μεγάλες επιπλοκές στη σχέση σας» πρόσθεσε, μιλώντας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις γενικότερα.
Ερωτηθείς για το αν η επίσκεψη Ερντογάν επιδείνωσε τις σχέσεις με τη γείτονα, ο κ. Πάιατ απάντησε αρνητικά: «Αισιοδοξώ μετά από αυτή την συνάντηση, αισιοδοξώ με την ενέργεια που ο πρωθυπουργός και η ομάδα του επένδυσαν σε αυτή την επίσκεψη».
Ο Αμερικανός πρέσβης δήλωσε πως η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστηρίζει τις προσπάθειες που έκανε η ελληνική κυβέρνηση, σε συνέχεια της επίσκεψης του Ερντογάν, ώστε να επανεκκινήσει και να εντατικοποιήσει το διάλογο επάνω στη στρατιωτική εμπιστοσύνη, χτίζοντας κανάλια επικοινωνίας.
«Το μήνυμά μας, έχει υπάρξει σαφές: Πιστεύουμε ότι οι δυο ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοι, πρέπει είναι σε θέση να βρουν μια λύση σε αυτά τα θέματα, που δεν θα περιλαμβάνει τα F-16 να “σκίζουν τους αιθέρες”... κάθε μέρα» πρόσθεσε- ωστόσο συμπλήρωσε πως η στρατιωτική και στρατηγική ασυμμετρία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας είναι ζήτημα μεγέθους, ή γεωγραφίας κι αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. «Αυτό από το οποίο επωφελείται η Ελλάδα, είναι η ισχυρή της συμμαχία με τις ΗΠΑ, η απόλυτη αφοσίωσή μας στην στήριξη των Ελλήνων συμμάχων μας και όπως προείπα, η “ήπια” ισχύς της, που απορρέει από τη δημοκρατία της».
Ιντσιρλίκ και Σούδα
Ερωτηθείς για το Ιντσιρλίκ και τη φημολογία περί «αντικατάστασής» του από τη Σούδα, τόνισε ότι «σε αυτή τη σύγκριση ανάμεσα στο Ινσιρλίκ και τη Σούδα, είναι δύο πράγματα που δε μπορούν να συγκριθούν. Και δεν αντικαθιστά το ένα το άλλο ούτε αποτελούν εναλλακτικές. Αλλά, αυτό που θα έλεγα είναι ότι πρώτον, είμαστε υπερβολικά ευγνώμονες για την υποστήριξη που η ελληνική κυβέρνηση μας παρέχει μέσα από τον κόλπο της Σούδας...Με την εκστρατεία ενάντια στον ISIS στη Βόρεια Αφρική, με την εκστρατεία για την καταστροφή του Χαλιφάτου στη Συρία, η Σούδα είναι περισσότερο δραστήρια από όσο έχει υπάρξει εδώ και πολύ καιρό».
Ωστόσο, ο κ. Πάιατ διευκρίνισε πως «δεν υπάρχει καμία σκέψη να δημιουργηθούν εγκαταστάσεις κάπου αλλού, είτε στο Ιντσιρλίκ στην Τουρκία, είτε στη αεροπορική βάση του Ράμσταιν στη Γερμανία είτε εδώ στην Ελλάδα».
Το ζήτημα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών
«Και οι δύο χώρες, τόσο η Ελλάδα όσο και η Αμερική, έχουν μία πολύ ισχυρή παράδοση ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και αυτό είναι κάτι που δεν είναι κατανοητό από κάποιους συμμάχους μας. Όμως, πιστεύω ότι σε αυτήν την περίπτωση –ξέρετε- έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη ότι το ελληνικό δικαστικό σύστημα, τα ελληνικά δικαστήρια, θα ασχοληθούν με το ζήτημα με τον κατάλληλο και συνταγματικό τρόπο» δήλωσε ο κ. Πάιατ, ερωτηθείς σχετικά με το θέμα των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που κατέφυγαν στη χώρα μας μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Τουρκία.
«Στηρίζουμε τον Νίμιτς»
Σχετικά με το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, ο κ. Πάιατ δήλωσε πως «στηρίζουμε τον Μάθιου Νίμιτς και τις προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών», προσθέτοντας πως είναι αισιόδοξος. «Ως Αμερική, θα κάνουμε τα πάντα για να υποστηρίξουμε τις προσπάθειες του Νίμιτς, στις μέρες και τις εβδομάδες που είναι μπροστά μας».
Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρθηκε στα Βαλκάνια γενικότερα, χαρακτηρίζοντας την Ελλάδα πυλώνας σταθερότητας σε μια πολύπλοκη περιοχή.
«Και οι δυο κυβερνήσεις μας πιστεύουν ότι οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων πρέπει να συνεχίσουν την πορεία τους για ένταξη στους ευρωατλαντικούς θεσμούς. Και οι δυο πιστεύουμε ότι όλες αυτές οι χώρες πρέπει να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ότι όλες αυτές οι χώρες, αν το επιλέξουν, μπορούν να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ» σημείωσε, ενώ έκανε ειδική αναφορά στη Θεσσαλονίκη, ως πόλη που ήταν μεγάλο κοσμοπολίτικο κέντρο- ρόλο στον οποίο επανέρχεται με τη στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης, που δημιουργεί γέφυρες με τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων.
Ρωσικές επενδύσεις και Θεσσαλονίκη
«Πιστεύουμε ότι η ελληνική οικονομική ανάπτυξη ωφελείται από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την ισχυρή ρυθμιστική επιτροπεία και τον υψηλό βαθμός διαφάνειας. Κάποιες ρωσικές επενδύσεις δεν πληρούν αυτά τα χαρακτηριστικά» δήλωσε ο κ. Πάιατ, ερωτηθείς για τη ρωσική οικονομική επιρροή και το θέμα της ιδιωτικοποίησης του λιμανιού της Θεσσαλονίκης.
«Έκανα αυτή την επισήμανση για τη Θεσσαλονίκη, ότι ο κόσμος αναρωτιέται ποιοι είναι πίσω από τις επενδύσεις. Υπάρχει μια ρωσική τράπεζα. Έχω ακούσει ιστορίες ότι υπάρχει δυσκολία στο να αποκτήσει πίστωση από ευρωπαϊκή τράπεζα. Δεν είναι ξεκάθαρο ποιοι είναι οι συνεργάτες και ειδικά η γερμανική εταιρεία και αυτό το φέρνω σε αντιπαράθεση με την Fraport. Για παράδειγμα, αν κοιτάξεις το ρόλο της Fraport στην Ελλάδα σήμερα, είναι πολύ θετικός. Έβλεπα στη Θεσσαλονίκη τα έργα αναβάθμισης κι εκσυγχρονισμού του διαδρόμου στο αεροδρόμιο, που θα επιτρέψει στη Θεσσαλονίκη να φιλοξενεί μεγαλύτερα αεροσκάφη, που θα είναι καλό για την οικονομία, καλό για την ανάπτυξη. Κανείς δεν μπορεί να δώσει απάντηση στην ερώτηση που έθεσα στο τραπέζι ή σε αυτό που είχα στο μυαλό μου, για το πώς αυτή η ιδιωτικοποίηση θα λειτουργήσει στη Θεσσαλονίκη» είπε, προσθέτοντας ότι το αμερικανικό ενδιαφέρον για τη βόρεια Ελλάδα δεν είναι εμπορική, μα στρατηγική επιλογή.
«Οι αγορές θα είναι πιο σκληρές από την τρόικα»
Ερωτηθείς για την ελληνική οικονομία και την πορεία της, σημείωσε πως η Ελλάδα είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήταν, από τότε που πρωτοήρθε στη χώρα, το καλοκαίρι του 2016. Οι επενδυτές πλέον ενδιαφέρονται και επιστρέφουν, πρόσθεσε. «Πιστεύω ότι υπάρχει πλέον ευρεία αισιοδοξία ότι το 2018 θα είναι η χρονιά όπου οι Έλληνες θα δουν το τέλος του μνημονίου, θα υπάρξει ένα νέο περιβάλλον».
«Έχουμε ήδη μιλήσει για τον αγωγό φυσικού αερίου ΤΑΡ, ένα πολύ σημαντικό παράδειγμα, αλλά υπάρχουν πολλά άλλα. Το Ελληνικό έχει τραβήξει την προσοχή. Δρομολογούνται και κάποιες άλλες ιδιωτικοποιήσεις στον τομέα της ενέργειας, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Όσο προχωράει η υπόθεση της ΔΕΣΦΑ, έχω πολλές ελπίδες ότι θα δείτε μεγάλες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις ενέργειας να εμπλέκονται. Υπάρχουν Αμερικανοί που ενδιαφέρονται για την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης» πρόσθεσε ο κ. Πάιατ, συμπληρώνοντας πως «θεωρώ ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες, όμως αυτοί που θα σας κρίνουν είναι εκεί έξω. Και σε πολλές περιπτώσεις νομίζω ότι οι αγορές θα είναι πολύ πιο σκληρές από την Τρόικα, διότι δεν έχουν αισθήματα...με τις αγορές όλα είναι άσπρο μαύρο».
Ερωτηθείς για το ΔΝΤ, είπε πως «προφανώς υπάρχουν μερικά μεγάλα θέματα που θα πρέπει να επιλυθούν τους επόμενους μήνες, σε σχέση με τα ζητήματα της βιωσιμότητας του χρέους και της ελάφρυνσης. Και σε σχέση με αυτό, ακούσατε τον Οκτώβρη από τον πρόεδρο κ. Τραμπ μία ξεκάθαρη περιγραφή της άποψης των ΗΠΑ, η οποία δεν έχει αλλάξει, όσον αφορά τη σημασία της ελάφρυνσης του χρέους, για να γίνει το ελληνικό χρέος βιώσιμο μακροπρόθεσμα. Παρόλα αυτά, αυτή είναι μια συζήτηση μεταξύ του Ταμείου και των Ευρωπαίων, εμείς είμαστε παρατηρητές, οι οποίοι έχουν ξεκαθαρίσει τις θέσεις τους».
«Προσβλητική στη μνήμη των θυμάτων» η άδεια στον Κουφοντίνα
«Θεωρήσαμε ότι η άδεια που δόθηκε στον κ. Κουφοντίνα ήταν βαθύτατα προσβλητική στη μνήμη των θυμάτων. Σεβόμαστε την ανεξαρτησία και την ακεραιότητα της Δικαιοσύνης, αλλά ελπίζουμε ότι αυτοί που αποφασίζουν γι’ αυτά τα θέματα, θα λάβουν υπόψη τα συναισθήματα των θυμάτων αυτών των εγκλημάτων» είπε ο κ. Πάιατ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση. «Η απόφαση ήταν νόμιμη αλλά αυτός είναι ένας άνθρωπος που πέρασε από δίκη, που καταδικάστηκε με αυστηρές ποινές για τα εγκλήματα που διέπραξε...είναι σημαντικό, ελπίζουμε, πως όταν οι δικαστικές αρχές θα παίρνουν τις αποφάσεις τους, θα λαμβάνουν υπόψιν τους ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που δεν έχει επιδείξει μεταμέλεια, έναν άνθρωπο που δεν προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από τις πράξεις του».
Παράλληλα, ερωτηθείς για το πώς βλέπει το ότι ο Αλέξης Τσίπρας ήταν κάποτε ένας από τους διαδηλωτές, για πολλά χρόνια, έξω από την πρεσβεία των ΗΠΑ, είπε πως «λοιπόν, ξέρετε, οι άνθρωποι αλλάζουν προς το καλύτερο και πιστεύω ότι και οι δυο χώρες μας, επωφελούνται από το γεγονός ότι οι κυβερνήτες είναι αφοσιωμένοι όπως είναι σήμερα στη σχέση μας».