Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα έχει έρθει πολλές φορές στο επίκεντρο μέσα από τις αλλαγές που έχουν γίνει κατά καιρούς ώστε να βελτιωθεί. Τι συμβαίνει , όμως, σε άλλες χώρες του κόσμου που ακολουθούν ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό σύστημα; Θα μπορούσε ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα να ωφελήσει τους μαθητές;
Μία ματιά στο σύστημα που ακολουθεί ένα ξενόγλωσσο σχολείο, όπως το ISA (Ιnternational school of Athens), που βρίσκεται στην Ελλάδα θα μας λύσει όλες τις σχετικές απορίες.
Όπως είναι γνωστό, τα ξενόγλωσσα σχολεία εξυπηρετούν διττό σκοπό. Αρχικά, εξυπηρετούν τις ανάγκες παιδιών πληθυσμιακών ομάδων που δεν έχουν την γλωσσική ευχέρεια να παρακολουθήσουν το ελληνικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, όπως παιδιά διπλωματικών υπαλλήλων, ξένων αντιπροσωπειών, παιδιά στελεχών διεθνών οργανισμών ή παιδιά οικογενειών του λεγόμενου μετακινούμενου πληθυσμού, όπως υπαλλήλων ξένων και πολυεθνικών εταιριών. Επιπλέον, τα σχολεία αυτά είναι κατάλληλα για διαπολιτισμικές οικογένειες, καθώς επίσης και για παιδιά οικογένειες στις οποίες ο ένας γονιός είναι Έλληνας ή ελληνικής καταγωγής και ο άλλος δεν μιλά ελληνικά, με αποτέλεσμα στο σπίτι το παιδί να μην εκτίθεται αρκετά στην ελληνική γλώσσα μια που στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιείται μια ενδιάμεση γλώσσα, συνήθως τα αγγλικά ή τα γαλλικά.
Και στις δύο περιπτώσεις στα αγγλόφωνα σχολεία η γλώσσα διδασκαλίας είναι η αγγλική και τα εκπαιδευτικά προγράμματα, η ύλη των μαθημάτων, ο τρόπος διεξαγωγής των εξετάσεων και γενικότερα οι ποικίλες εκπαιδευτικές παράμετροι λειτουργίας βασίζονται κατά κύριο λόγο στο βρετανικό, το αμερικανικό εκπαιδευτικό σύστημα ή, ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια στο International Baccalaureate.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα δημόσιο σχολικό περιβάλλον στην Ελλάδα προσαρμοσμένο στις σχολικές ανάγκες τέτοιων οικογενειών. Οι μόνες δομές ικανές να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις αυτές, είτε το θέλουμε είτε όχι, είναι τα ξένα σχολεία που λειτουργούν στη χώρα μας. Χρειάζονται στήριξη από την πολιτεία και την κοινωνία για να συνεχίσουν να προσφέρουν το ακαδημαϊκό και πολιτιστικό τους έργο που τόσο έχει ανάγκη ο τόπος.
Τα τελευταία χρόνια,όπως ήδη αναφέραμε πιο πάνω, τα διεθνή σχολεία στις περισσότερες χώρες του κόσμου βασίζουν το εκπαιδευτικό τους πρόγραμμα και την ύλη των μαθημάτων σε ολοένα και πιο πολλές βαθμίδες εκπαίδευσης, στη φιλοσοφία του International Baccalaureate. Το πρόγραμμα αυτό είναι γνωστό στη χώρα μας, κυρίως, τα τελευταία 20 χρόνια, ως ένα διαβατήριο εισαγωγής των μαθητών/τριών των δυο τελευταίων τάξεων του Λυκείου ορισμένων ιδιωτικών σχολείων, σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Εκτός όμως από την ηλικιακή αυτή ομάδα σήμερα καλύπτει όλες τις τάξεις ενός σχολείου από το Νηπιαγωγείο μέχρι την 3η Λυκείου. Το PYP (Primary Years Programme) για τα παιδιά στις ηλικίες 5-12 ετών και το MYP (Middle Years Programme) για τις ηλικίες από 13-16 ετών, αποτελούν την ολοκληρωμένη πρόταση του Διεθνούς αυτού Οργανισμού (IBO), για μια ολιστική παιδεία προσαρμοσμένη στις σύγχρονες ανάγκες της διεθνούς πραγματικότητας και των απαιτήσεων των μεγαλύτερων Πανεπιστημίων Διεθνώς.
Το εκπαιδευτικό σύστημα μιας χώρας αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό τις αδυναμίες, τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά της ίδιας της κοινωνίας ή καλύτερα, της καθεστηκυίας τάξης, τις αρχές και τις αξίες της οποίας είναι προορισμένο να αναπαράγει και να συντηρεί. Κάποιες από τις «πληγές» του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος αποτελούν η παπαγαλία, η τυποποίηση, η ανυπαρξία επιλογών στη διαμόρφωση της διδακτέας ύλης ανάλογα με τις διάφορες πληθυσμιακές, γεωγραφικές κοινωνικοοικονομικές ενότητες της χώρας, η τάση των εκάστοτε υπουργών Παιδείας να προσπαθούν να βάλουν το αποτύπωμά τους στο εκπαιδευτικό σύστημα φέρνοντας κάθε φορά τα πάνω κάτω, χωρίς να δίνουν χρόνο στις όποιες αλλαγές να ωριμάσουν.
Αντίθετα, το πρόγραμμα του Διεθνούς Απολυτηρίου (ΙΒΟ), βασίζεται περισσότερο στην κριτική σκέψη και την έρευνα, δύο δεξιότητες που καλλιεργούνται μέσα από τις εργασίες που κάνουν οι μαθητές και όχι την απλή ανάγνωση ή αποστήθιση του μαθήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα επιτυχημένης εφαρμογής αυτού του προγράμματος αποτελεί το ISA, όπου όλα τα μαθήματα γίνονται σε μικρά ολιγομελή τμήματα με εντελώς διαφορετικό τρόπο διδασκαλίας που δεν απαιτεί αποστήθιση ή φροντιστήρια. Επιπλέον, η επιτυχία των μαθητών/τριών χτίζεται βήμα-βήμα, τάξη-τάξη από τη συνολική τους πορεία σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Οι μαθητές προετοιμάζονται από νωρίς για το μέλλον με την υποστήριξη και την καθοδήγηση του έμπειρου και εξαιρετικά καταρτισμένου εκπαιδευτικού προσωπικού. Ο πολυπολιτισμικός δε χαρακτήρας του σχολείου που εντείνει την επαφή όλων των μαθητών/τριών με πολλές διαφορετικές κουλτούρες, εθνικότητες και νοοτροπίες, χωρίς προκαταλήψεις και ιδεολογικούς αποκλεισμούς συμβάλλει καθοριστικά προς αυτήν την κατεύθυνση. Παράλληλα, παρέχει επαγγελματικό προσανατολισμό, συμβουλές και καθοδήγηση για εισαγωγή σε ελληνικά, ευρωπαϊκά και αμερικάνικα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλά και συμβουλευτική υποστήριξη. Στο ISA, διδάσκεται υποχρεωτικά η ελληνική γλώσσα και ιστορία. Με τον τρόπο αυτό και ανάλογα με τα χρόνια παραμονής ενός μαθητή/τριας στην Ελλάδα, δίνεται η δυνατότητα σε ξένα παιδιά να εκτεθούν στην ελληνική γλώσσα και πολιτισμό, να μάθουν αρκετά πράγματα για την ελληνική ιστορία και να αγαπήσουν τη χώρα μας μέσα από την παραμονή τους σε αυτήν, χρησιμοποιώντας την ελληνική γλώσσα ως εργαλείο προσέγγισης. Tο απολυτήριο είναι αντίστοιχο και ισότιμο με τα ελληνικά σχολεία.
Σε ένα σχολείο όπως το ISA, ενισχύεται η έννοια της πολυπολιτισμικότητας, μέσα από την επαφή όλων των μαθητών/τριών με πολλές διαφορετικές κουλτούρες, εθνικότητες και νοοτροπίες. χωρίς προκαταλήψεις και ιδεολογικούς αποκλεισμούς.
To ISA, αποτελεί σήμερα το μοναδικό Διεθνές σχολείο στη χώρα μας που ακολουθεί το πρόγραμμα του IB από το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό (ΡΥΡ), περνώντας στο Γυμνάσιο (ΜΥΡ), μέχρι την ολοκλήρωση της φοίτησης των παιδιών από την δευτεροβάθμια εκπαίδευση (DP) Ακριβώς γι αυτόν τον λόγο έχει τον τίτλο του “ΙΒ continuum school.”
Οι διεθνείς εκπαιδευτικές έρευνες και στατιστικές έχουν πρόσφατα αποδείξει ότι τα παιδιά που τελειώνουν το IB έχοντας περάσει μέσα από το PYP και το ΜYP στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο έχουν κατά μέσον όρο 20% υψηλότερη βαθμολογία στο Δίπλωμα του IB από άλλα παιδιά που φοίτησαν σε εθνικά συστήματα.