Όταν ακούει κανείς για «ισχυρές γυναίκες», το μυαλό συνήθως πάει σε φιγούρες όπως η Άνγκελα Μέρκελ, η Χίλαρι Κλίντον, η Όπρα Γουΐνφρεϊ κ.α. - ενώ, αν ανατρέξει κανείς ακόμα πιο πίσω, μπορεί να σκεφτεί την Ιωάννα της Λωρραίνης, τη Θεοδώρα, τη Βοαδίκεια των Ικένων και άλλες. Ωστόσο, υπάρχει μια γυναικεία φιγούρα που τις επισκιάζει όλες: Αυτήν της Θεοτόκου, η οποία μπορεί να μιλά ελάχιστα στην Καινή Διαθήκη, αλλά η εικόνα και η «κληρονομιά» της τιμώνται σε όλο τον κόσμο.
Η φιγούρα της Παρθένου Μαρίας βρίσκεται στο επίκεντρο εκτενούς δημοσιεύματος του National Geographic. Ανά τον κόσμο, κατά καιρούς έχουν αναφερθεί οράματα με εμφανίσεις της Παναγίας- συνοδευόμενα από θαύματα ή προφητείες, από το χωριό του Μετζουγκόρτζε στη Βοσνία Ερζεγοβίνη μέχρι τις «προφητείες της Φάτιμα» στην Ισπανία, αλλά και τις θαυματουργές εικόνες της Παναγίας που συναντώνται στην Ελλάδα, από την Τήνο μέχρι το Άγιο Όρος και σε άλλες περιοχές της χώρας μας- όπου, μεταξύ άλλων, είναι και προστάτιδα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Οι προσευχές για την επέμβαση/ μεσολάβηση της Παναγίας αποτελούν παγκόσμιο φαινόμενο: Η «ιδιότητά» της ως «μεσολαβήτριας» αρχίζει από τον Γάμο της Κανά, όπου λέει στον Ιησού ότι «τελείωσε το κρασί», με αποτέλεσμα το πρώτο θαύμα. «Ως ένα παγκόσμιο σύμβολο μητρικής αγάπης, καθώς και πόνου και θυσίας, η Μαρία είναι συχνά η λυδία λίθος της αναζήτησής μας για νόημα, μία πιο “κοντινή σε εμάς” οδός πρόσβασης στο Υπερφυσικό από τις επίσημες διδαχές της Εκκλησίας. Παρέχει ασφάλεια και προστασία» αναφέρεται σχετικά.
Τα οράματα- εμφανίσεις της, συχνά σε φτωχά παιδιά σε απομακρυσμένες περιοχές ή περιοχές που έχουν υποφέρει από πολέμους, εντείνουν το μυστήριο και την αύρα της. Το όνομά της βρίσκεται παντού: Από τις αμέτρητες Ελληνίδες Μαρίες ή τις Mary/ Marie του εξωτερικού, μέχρι τις «Hail Mary» πάσες στο ποδόσφαιρο, λουλούδια (Mary's Flowers), έργα καλών τεχνών (πίνακες, αγάλματα κλπ) διεθνούς φήμης κλπ, αποτελεί πνευματική «σύμβουλο» αμέτρητων ανθρώπων ανά τον κόσμο. Τόσο οι μουσουλμάνοι όσο και οι Χριστιανοί την θεωρούν την πιο Αγία μεταξύ των γυναικών, με το όνομά της (Μαριάμ) να αναφέρεται συχνά στο Κοράνι.
Ωστόσο, στην Καινή Διαθήκη μιλά μόλις τέσσερις φορές- και τα στοιχεία για τη ζωή της είναι λίγα. Οι μελετητές τα αντλούν κυρίως από τις Εβραϊκές Γραφές, από κείμενα του 1ου αιώνα μ.Χ από την περιοχή της Μεσογείου, από την Καινή Διαθήκη και από αρχαιολογικές ανασκαφές.
Ποια ήταν η Μαρία
Σύμφωνα με τη Βίβλο, ζούσε στη Ναζαρέτ όταν ήταν υπό τον έλεγχο των Ρωμαίων. Μετά την εγκυμοσύνη της, ο ξυλουργός Ιωσήφ σκεφτόταν να την χωρίσει, μέχρι που άγγελος εμφανίστηκε σε όνειρο και του είπε να μην το κάνει. Η γέννηση του Ιησού αναφέρεται σε μόνο δύο Ευαγγέλια, του Λουκά και του Ματθαίου, ενώ ο Μάρκος και ο Ιωάννης αναφέρονται σε αυτήν αρκετές φορές.
Κάποιοι μελετητές την βλέπουν υπό το πρίσμα της Εβραίας μητέρας. Η Μαρία Ενρικέτα Γκαρσία, σε μελέτη της για το Marian Institute, εξηγεί ότι η Μαρία μας φέρνει στον Ιησού, ο οποίος είναι «το φως του κόσμου», όπως οι Εβραίες μητέρες ανάβουν τα κεριά του Σαμπάτ. Η σχέση δεν είναι «απλή»- είναι ιερή. Κατά την πρώτη χιλιετία μ.Χ, καθώς ο Χριστιανισμός εξελίχθηκε σε επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, περνώντας στην Ευρώπη, η Μαρία απεικονίζεται ως μια αυτοκρατορική φυσιογνωμία, ίση αυτοκρατόρων, ενδεδυμένη την πορφύρα και το χρυσάφι. Αυτό άλλαξε τη δεύτερη χιλιετία, αρχίζοντας τον 12ο αιώνα, με τη φιγούρα της να αλλάζει και να γίνεται μια πιο προσβάσιμη, ευγενική και φιλική μητρική φιγούρα, να αναλαμβάνει τον ρόλο «μητέρας» σε μοναστήρια, όπου τα κορίτσια κλείνονταν σε μικρή ηλικία. «Η μητρική αγάπη έφτασε να εκφράζει τον πυρήνα της θρησκευτικής ιστορίας» σχολιάζει η Μίρι Ρούμπιν, ιστορικός του Queen Mary University. Κατά την Έιμι Τζιλ Λεβίν (Μελέτες Καινής Διαθήκης/ Εβραϊκές Σπουδές, Vanderbilt University), είναι μια φιγούρα η οποία προσφέρεται για την προβολή κάθε είδους πολιτιστικών αξιών. «Μπορεί να είναι η μητέρα που θρηνεί, η νεαρή παρθένα, η θεϊκή φιγούρα. Ακριβώς όπως ο Ιησούς είναι ο ιδανικός άνδρας, έτσι και η Μαρία είναι η ιδανική γυναίκα». Κατά τον 16ο με 17ο αιώνα, έγινε λιγότερο δημοφιλής, λόγω των απόψεων των Προτεσταντών, που υποστήριζαν ότι πρέπει να προσεύχεται κάποιος απευθείας στον Θεό. Ωστόσο, κέρδισε εκατομμύρια Καθολικών πιστών με τις ισπανικές κατακτήσεις στον Νέο Κόσμο, και αργότερα στην Αφρική, με την εξάπλωση του Χριστιανισμού στην ήπειρο.
Θαύματα, οράματα και εθνικές ταυτότητες
Οι εμφανίσεις και τα θαύματα που αποδίδονται στην Παναγία αποτελούν το αντικείμενο μελέτης big data στο MiracleHunter.com του Μάικλ Ο Νηλ, ο οποίος έχει καταγράψει κάθε εμφάνιση/ όραμα από το 40 μ.Χ. Στο βιβλίο του, Exploring the Miraculous, περιγράφει τις μακρές διαδικασίες του Βατικανού όσον αφορά στο να χαρακτηριστεί μια εμφάνιση ως θαύμα. Πρωταρχικής σημασίας είναι η ψυχική υγεία αυτού που ισχυρίζεται ότι είδε το όραμα. Και είναι πολλά τα μέρη τα οποία είναι σε διαδικασία αναμονής για την έγκριση του Βατικανού.
Κάποιες ιστορίες και εικόνες της Παναγίας είναι τόσο «ισχυρές» που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στην εικόνα χωρών: Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Παναγία της Γουαδελούπης, που οδήγησε στην ανάδειξη της μεξικανικής εθνικής ταυτότητας. Ήταν η εικόνα της Παναγίας που αποτέλεσε λάβαρο των Μεξικανών στον πόλεμό τους εναντίον της Ισπανίας για ανεξαρτησία και την επανάσταση του 1910. Είναι το σύμβολο της la raza, του ορισμού του να είναι κανείς Μεξικανός. Επίσης, στο Κοράνι, η Μαρία είναι η μόνη γυναίκα που έχει τη δική της «σούρα» (ή κεφάλαιο): Επελέγη από τον Θεό «πάνω από όλες τις γυναίκες του κόσμου». Ωστόσο, εν αντιθέσει με τη Βίβλο, δεν υπάρχει η φιγούρα του Ιωσήφ.
Καταλήγοντας, στο δημοσίευμα γίνεται αναφορά στην Παναγία της Λούρδης: «Η Λούρδη είναι το "εργοστάσιο θαυμάτων" της Παρθένου, με πάνω από 7.000 θαυματουργές θεραπείες να έχουν αναφερθεί από τα μέσα του 19ου αιώνα. Μόνο 69 έχουν αναγνωριστεί από τις εκκλησιαστικές αρχές».
Στη Λούρδη, λίγο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, Γάλλοι και Γερμανοί στρατιωτικοί συναντήθηκαν εκεί για να επουλώσουν τα τραύματα του πολέμου- πλέον κάθε άνοιξη βετεράνοι συναντώνται μεταξύ των προσκυνητών. Κατά την Ντόροθι Πέρκινς, συνταγματάρχη εν αποστρατεία του αμερικανικού Στρατού, με θητεία στο Αφγανιστάν, η Λούρδη «στην πραγματικότητα αναγκάζει κάθε άνθρωπο να δει τον εαυτό του πνευματικά. Τα πάντα κυλούν τόσο γρήγορα. Μας κατακλύζουν τα ΜΜΕ...οι άνθρωποι δεν αναγκάζουν τους εαυτούς τους να δουν τι είναι σημαντικότερο- την ακεραιότητα της ψυχής».