Περί Πολεμικών Επανορθώσεων και Αναγκαστικού Κατοχικού Δανείου Ελλάδος

Περί Πολεμικών Επανορθώσεων και Αναγκαστικού Κατοχικού Δανείου Ελλάδος
Hermann Josef Abs signing the London Agreement on German External Debts on February 27, 1953.
Hermann Josef Abs signing the London Agreement on German External Debts on February 27, 1953.
wikimedia commons

Στις 09 Μαΐου έκλεισαν 74 χρόνια από τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την μεγάλη νίκη κατά του φασισμού, οι οφειλές όμως της Γερμανίας προς την Ελλάδα παραμένουν.

Επιστρέφοντας πίσω στον χρόνο και συγκεκριμένα στις αρχές του 1944, Η.Π.Α. και Ε.Σ.Σ.Δ. ξεκίνησαν να διαμορφώνουν μια κοινή προσέγγιση για το μέλλον της Γερμανίας που συνίστατο σε μετατροπή της σε αγροτική χώρα, απομάκρυνση της βαριάς βιομηχανίας της και επανεγκατάστασή της στην εδαφική επικράτεια των Νικητριών Χωρών. Τα παραπάνω περιγράφηκαν στο Σχέδιο Μόργκενταου - τότε Υπουργού Οικονομικών των Η.Π.Α. - που διατυπώθη τον Σεπτέμβριο 1944. Το Σχέδιο Μόργκενταου έγινε δεκτό και από τον Ουίνστον Τσώρτσιλ για λογαριασμό της Μ. Βρετανίας.

Στις 11 Φεβρουαρίου 1945 πραγματοποιήθη συμφωνία μεταξύ των 3 Μεγάλων Δυνάμεων Η.Π.Α., Ε.Σ.Σ.Δ. και Μ. Βρετανίας και υπεγράφη από Ρούσβελτ, Στάλιν και Τσώρτσιλ αντιστοίχως, Ειδικό Πρωτόκολλο για τις Επανορθώσεις οι οποίες θα κατευθύνονταν προς τα Κράτη που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος του πολέμου και σημείωσαν τις μεγαλύτερες απώλειες.

Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Γιάλτας, οι Γερμανικές Επανορθώσεις θα καταβάλλονταν ως:

· Αφαίρεση εθνικού γερμανικού πλούτου, π.χ. βιομηχανίες, πλοία

· Παράδοση ποσότητας αγαθών ετησίως

· Χρήση γερμανικού εργατικού δυναμικού.

Συνεπώς, συγκροτήθηκε η Συμμαχική Επιτροπή Επανορθώσεων.

Στο χρονικό διάστημα μεταξύ 17 Ιουλίου και 02 Αυγούστου 1945, έλαβε χώρα η Διάσκεψη του Πότσνταμ με τη συμμετοχή των Τρούμαν (διάδοχος του αποθανόντος Ρούσβελτ), Στάλιν και Τσώρτσιλ. Σκοπός της Διάσκεψης ήταν η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Γιάλτας που συνοψιζόταν στον δραστικό περιορισμό της βιομηχανίας της Γερμανίας ώστε να μην αποτελέσει ξανά κίνδυνο για την ανθρωπότητα. Επίσης αποφασίστηκε ότι κάθε μία εκ των μεγάλων δυνάμεων θα ικανοποιούσε τις απαιτήσεις της για επανορθώσεις από τη δική της ζώνη κατοχής.

Επομένως, οι Δυτικές Δυνάμεις θα φρόντιζαν να καλύψουν τις αξιώσεις των χωρών επιρροής τους συμπεριλαμβανομένου και της Ελλάδος.

Στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων για τις Πολεμικές Επανορθώσεις που διήρκεσε από 09 Νοεμβρίου μέχρι 21 Δεκεμβρίου 1945, έγινε δεκτό το Αίτημα της Ελλάδος για Πολεμικές Επανορθώσεις ύψους 7,181 δισεκατομμυρίων δολαρίων (ισοτιμίας 1938).

Η τελευταία αν και φάνταζε απίθανη κατά τον καιρό εκείνο, πραγματοποιήθηκε ως γνωστό στις 03 Οκτωβρίου 1990, εφόσον όμως προηγήθηκε η “Συνθήκη για την Τελική Ρύθμιση σχετικά με την Γερμανία” ή Συνθήκη 2+4, όπως είναι ευρέως γνωστή. Η Συνθήκη 2+4 υπεγράφη μεταξύ της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και των τεσσάρων συμμαχικών δυνάμεων που κατέλαβαν τη Γερμανία κατά το τέλος του Β′ Παγκοσμίου Πολέμου, δηλαδή των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Ε.Σ.Σ.Δ. Με τη συνθήκη αυτή που υπεγράφη στις 12 Σεπτεμβρίου του 1990, οι τέσσερις συμμαχικές δυνάμεις παραιτήθηκαν από τα δικαιώματα που διατηρούσαν στη Γερμανία, επιτρέποντας σε μια ενωμένη Γερμανία να γίνει πλήρως κυρίαρχη (βλ. Άρθρο 7 της Συνθήκης).

Πέραν των Πολεμικών Επανορθώσεων, η Γερμανία οφείλει και το Αναγκαστικό Κατοχικό Δάνειο εφόσον στις 14 Μαρτίου 1942 η Ελλάδα εξαναγκάστηκε να δανειοδοτήσει την Γερμανία.

Αναφορικά με το ζήτημα αυτό το οποίο είναι διαφορετικό από το ζήτημα των αποζημιώσεων λόγω απώλειας ανθρώπινων ζωών και καταστροφής υποδομών, η Γερμανία μέσω του (τότε) Καγκελάριου της Έρχαρτ έχει δεσμευτεί για την αποπληρωμή του δανείου. Συγκεκριμένα, ακολουθώντας τον υπερσύνδεσμο της Ιστοσελίδας της Βουλής των Ελλήνων και επιλέγοντας την ημερομηνία της 26ης Απριλίου 1991 ευρίσκονται τα Πρακτικά της εν λόγω Ολομέλειας. Χαρακτηριστικό το κάτωθι χωρίο της σελ.52 του αρχείου:

″...ότι η κυβέρνηση τότε με εξουσιοδότησε να επισκεφθώ τον Καγκελάριο Έρχαρτ και να ζητήσω την τακτοποίηση μόνο του δανείου το οποίο με τόκους σήμερα είναι ένα τεράστιο ποσόν το οποίο έχει εκτιμήσει ο κ. Αγγελόπουλος. Και μπορείτε να απευθυνθείτε σ` αυτόν για τις λεπτομέρειες. Δεν είναι θέμα επανορθώσεως. Ήταν τυπική πράξη μεταξύ Τραπέζης της Ελλάδος και της Γερμανίας. Αυτό το έφερα στον Καγκελάριο Έρχαρτ, ο οποίος μου απήντησε ότι όταν κλείσει το θέμα του πολέμου -το οποίο ουσιαστικά με την ενοποίηση των δύο Γερμανιών έχει κλείσει- τότε αυτά τα δάνεια θα πληρωθούν. Αυτό το θέτω ως ένα θέμα που πρέπει να απασχολήσει την Κυβέρνηση.

Για τον λόγο αυτό, η Ελληνική Κυβέρνηση επέδωσε στις 14 Νοεμβρίου 1995 στον υφυπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας, Χάρτμαν, σχετική ρηματική διακοίνωση με την οποία ζητούσε να αρχίσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών για το ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και ειδικότερα για το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο.

Τη ρηματική αυτή διακοίνωση απέρριψε με δήλωση του κ. Χάρτμαν η γερμανική κυβέρνηση.

Η Ερώτηση των € 371.400.000.000 είναι αν η Συνθήκη 2+4 με την οποία οι τέσσερις συμμαχικές δυνάμεις παραιτήθηκαν από τα δικαιώματα που διατηρούσαν στη Γερμανία δεσμεύει και την Ελλάδα εφόσον σύμφωνα με την Διάσκεψη του Πότσνταμ οι Δυτικές Δυνάμεις θα φρόντιζαν να καλύψουν τις αξιώσεις των χωρών επιρροής τους.

Πιθανότατα όχι εφόσον η Συνθήκη 2+4 προβλέπει στο Άρθρο 7 αυτής ότι:

“...As a result, the corresponding, related, quadripartite agreements, decisions and practices are terminated and all related Four Power Institutions are dissolved. ”

Δημοφιλή