Καθώς ο αγώνας για το εμβόλιο κατά του νέου κορονοϊού εντείνεται, οι πλούσιες χώρες σπεύδουν εκ των προτέρων να κάνουν τις πρώτες παραγγελίες ώστε να διασφαλίσουν πως οι πολίτες τους θα εμβολιαστούν πρώτοι. Η κατάσταση ωστόσο είναι τελείως διαφορετική για τα αναπτυσσόμενα κράτη που δυστυχώς, σχεδόν αδυνατούν, να λάβουν οποιοδήποτε εμβόλιο πριν την λήξη της πανδημίας.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα, τα Ηνωμένα Έθνη, ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, η Ερυθρά Ημισέληνος και άλλες οργανώσεις είπαν ότι είναι επιτακτική ανάγκη και «ηθική επιταγή» όλοι να έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο. Ωστόσο, όλοι γνωρίζουμε καλά πως τέτοιες μεγάλες δηλώσεις συνήθως δεν έχουν αντίκρισμα και πίσω τους δεν βρίσκεται καμία σοβαρή στρατηγική.
«Έχουμε όλοι μια όμορφη εικόνα στο μυαλό μας για το εμβόλιο, σπάνια όμως σκεφτόμαστε πως δεν υπάρχει ένας οδικός χάρτης για τον τρόπο που όλες οι χώρες θα έχουν πρόσβαση στο εμβόλιο», δήλωσε ο Γιαν Κιονγκ Χου, ανώτερος νομικός και σύμβουλος πολιτικής στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα στην Γενεύη.
Το θέμα της δίκαιης διανομής έθεσε ανοιχτά την εβδομάδα που πέρασε και ο πρόεδρος της Γκάνα, Νάνα Ακούφο-Αντό, κατά την διάρκεια μιας συνόδου που διεξήχθη για τα εμβόλια.
«Η παγκόσμια εξάπλωση του Covid-19 μας έχει διαβεβαιώσει πολλάκις πως η ασθένεια δεν γνωρίζει όρια και πως καμία χώρα δεν μπορεί να τα καταφέρει μόνη της. Μόνο η ισότητα και η αλληλεγγύη μπορούν να διασφαλίσουν το μέλλον μας», είπε χαρακτηριστικά.
Σε ολόκληρο τον κόσμο, περίπου δώδεκα εμβόλια ενάντια στον κορονοϊό βρίσκονται στα αρχικά στάδια δοκιμών. Αν και ορισμένοι έχουν δεσμευτεί πως θα προχωρήσουν στην επόμενη φάση μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, αν όλα πάνε καλά, είναι πιθανό κάποιος να λάβει άδεια να προχωρήσει και νωρίτερα. Παρόλα αυτά, πολλές εύπορες χώρες έχουν ήδη παραγγείλει μερικές από τις πειραματικές λήψεις και αναμένουν παράδοση ακόμα και πριν τους δοθεί η σχετική έγκριση.
Η Βρετανία και οι ΗΠΑ έχουν επενδύσει εκατομμύρια δολάρια σε διάφορες εταιρείες για την παραγωγή εμβολίων, συμπεριλαμβανομένου και ενός που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και κατασκευάστηκε από την AstraZeneca. Σε αντάλλαγμα και οι δύο χώρες βρίσκονται σε προτεραιότητα για να τα λάβουν.
Η βρετανική κυβέρνηση δήλωσε ότι αν το εμβόλιο αποδειχθεί αποτελεσματικό, οι πρώτες 30 εκατομμύρια δόσεις θα διατεθούν για τους Βρετανούς. Ξεχωριστά η AstraZeneca υπέγραψε συμφωνία για την διάθεση τουλάχιστον 300 εκατομμυρίων δόσεων για τις ΗΠΑ, με τις πρώτες παρτίδες να παραδίδονται τον Οκτώβριο.
Την περασμένη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Ένωση κινήθηκε ώστε να εξασφαλίσει τον εφοδιασμό της. Το Σάββατο, η εταιρεία συμφώνησε για την παράδοση συγκεκριμένου αριθμού εμβολίων στην Γερμανία, την Γαλλία, την Ιταλία και την Ολλανδία, εξασφαλίζοντας τους 400 εκατομμύρια δόσεις μέχρι το τέλος του έτους.
Ανάμεσα στις δεκάδες προσπάθειες που διεξάγονται παγκοσμίως ώστε να διασφαλιστεί πως όλες οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν θα μείνουν πίσω όσον αφορά την διάθεση των εμβολίων συγκαταλέγεται και αυτή της εταιρείας GAVI που στοχεύει να πείσει τους κατασκευαστές να κάνουν τα πάντα τόσο για τις πλούσιες όσο και για τις φτωχές χώρες.
Να σημειωθεί ότι ο επικεφαλής επιστημονικός διευθυντής της Johnson & Johnson, Δρ. Πολ Στόφελς, δήλωσε ότι η εταιρεία σκοπεύει να παρέχει το εμβόλιο στις φτωχές χώρες σε μια προνομιακή τιμή κι αυτό λόγω της πολυπλοκότητας και της τεχνογνωσίας που απαιτείται. Ομοίως, ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca, Πασκάλ Σοριότ, δεσμεύτηκε να διαθέσει το εμβόλιο χωρίς κέρδος κατά την διάρκεια της πανδημίας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στο μεταξύ ζήτησε την δημιουργία μιας «ομάδας διπλωματών ευρεσιτεχνίας» για τον Covid-19, στην οποία θα παραδοθούν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, έτσι ώστε τα φαρμακευτικά προϊόντα να μοιράζονται ελεύθερα.
Πολλές χώρες, όπως η Αυστραλία, η Βραζιλία, ο Καναδάς και η Γερμανία έχουν ήδη αρχίσει να αναθεωρούν τους νόμους περί αδειών ώστε να τους επιτρέψουν να αναστείλουν τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, εάν οι Αρχές κρίνουν πως υπάρχει ανάγκη λόγω της πανδημίας.
(Με πληροφορίες από Associated Press)