Πώς θα σας φαινόταν το σενάριο κάποια στιγμή στο μέλλον όλες οι συναλλαγές να γινόταν με πλαστικό χρήμα και όχι με μετρητά; Ίσως σε κάποιους ακούγεται ως σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας και όμως. Μία ομάδα γερμανών επιφανών οικονομολόγων όμως προχώρησε σε αυτήν ακριβώς την πρόταση. Να καταργηθούν δηλαδή τα μετρητά και όλες οι συναλλαγές στο μέλλον να γίνονται με πλαστικό χρήμα.
Όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, ο καθηγητής Αλόις Πριντς μίλησε σχετικά στη γερμανική ραδιοφωνία. Σύμφωνα με τον ίδιο, μια τέτοιου είδους απόφαση δεν είναι εύκολη, επειδή τα συναλλακτικά ήθη στα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης είναι ενιαία.
«Υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες και αυτές δεν έχουν να κάνουν απαραίτητα με το ύψος των συναλλαγών. Βέβαια, η αλήθεια είναι ότι σε πολλές χώρες, και στη Γερμανία, οι εννέα στους δέκα πληρώνουν μικρότερα ποσά με μετρητά. Αλλά είναι και θέμα ηλικίας: οι μετρήσεις δείχνουν ότι οι άνω των 60-65 ετών αποφεύγουν τις ηλεκτρονικές πληρωμές και επιπλέον κάνουν πολύ λιγότερες αγορές μέσω ίντερνετ», τόνισε ο γερμανός καθηγητής.
Ο Πριντς εκτιμά ότι με την πάροδο του χρόνου η χρήση μετρητών θα αρχίσει να αντικαθίσταται από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές όχι όμως ολοκληρωτικά.
«Το ζήτημα είναι αν απλώς θα περιμένουμε την πάροδο του χρόνου ή θα δώσουμε και κίνητρα γι αυτό. Εδώ το κράτος θα μπορούσε να κάνει πολλά, για παράδειγμα να προσφέρει φορολογικά κίνητρα για το πλαστικό χρήμα - κάτι που θα έχει πλεονεκτήματα, αλλά σίγουρα και κάποια μειονεκτήματα», ανέφερε.
Από την πλευρά του ο διακεκριμένος οικονομολόγος και μέλος της «Επιτροπής Σοφών» για τη γερμανική οικονομία, Πέτερ Μπόφινγκερ, υποστηρίζει ότι τα μετρητά είναι αναχρονισμός σε μία εποχή που υπάρχουν πολύ πιο σύγχρονες τεχνολογικές λύσεις για τη διεκπεραίωση συναλλαγών.
Διχάζει το ζήτημα
Η αλήθεια είναι ότι το σενάριο της κατάργησης των μετρητών διχάζει τους ειδικούς. Ο Λαρς Φελντ που είναι επίσης μέλος της «Επιτροπής Σοφών», αντιτείνει ότι κάτι τόσο χειροπιαστό όσο τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα είναι και ένας είδος «οικονομικής ελευθερίας σε έντυπη μορφή».
«Σε τελική ανάλυση πρόκειται για ένα εικονικό μέγεθος. Σε μία επιφανειακή ανάγνωση φαίνεται μάλλον γελοίο το ότι δίνουμε τόση αξία σε αυτά τα χρωματιστά χαρτάκια, τα οποία από μόνα τους στερούνται αξίας. Αποκτούν όμως αξία, όταν κερδίζουν την εμπιστοσύνη μας ότι με αυτά μπορούμε να πραγματοποιήσουμε συγκεκριμένες συναλλαγές, κατά τις οποίες όλοι μας θα τηρούν συγκεκριμένους κανόνες», τονίζει ο καθηγητής Πριντς.
Σε κάθε περίπτωση, στο υποθετικό σενάριο της κατάργησης των μετρητών, άμεσα ωφελημένος θα ήταν το ίδιο το κράτος. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Πριντς το κράτος θα μπορούσε να «παρακολουθεί συστηματικά την πορεία της κάθε συναλλαγής και να διασφαλίζει τη φορολόγησή της». Η κοπή νομισμάτων θεωρείται πολύ ακριβή για το κράτος,οι επιχειρήσεις όμως το βλέπουν θετικά επειδή «εάν κάνουν όλες τις συναλλαγές τους με πλαστικό χρήμα, θεωρητικά εκπίπτουν τα έξοδά τους για την αποθήκευση του πραγματικού χρήματος» καταλήγει.
Η πρόταση βέβαια για την κατάργηση του χρήματος κρύβει και πολλούς κινδύνους. Σύμφωνα με τον Πριντς, «ένα σύστημα ηλεκτρονικών συναλλαγών θα είχε και αυτό “κρυφά κόστη” και, δεύτερον, κίνδυνος κλοπής υπάρχει και στην ηλεκτρονική συναλλαγή».
Προς κατάργηση στη Δανία
Μέχρι στιγμής η πρόταση για την κατάργηση του χρήματος και την αντικατάσταση του με πλαστικό έχει κερδίσει έδαφος στην Δανία. Οι πολίτες της Δανίας αντιμετωπίζουν θετικά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, καθώς δείχνουν να είναι πιο εξοικειωμένοι με την ιδέα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν το ένα τρίτο των Δανών χρησιμοποιεί αντί για μετρητά το MobilePay για τις πληρωμές τους. Μια εφαρμογή για smart phones με την οποία μεταφέρονται χρήματα σε άλλα τηλέφωνα και καταστήματα.
Πρόσφατα η κυβέρνηση της Δανίας πρότεινε να καταργηθεί η υποχρέωση που έχει επιβληθεί σε επιλεγμένα καταστήματα λιανικής να δέχονται πληρωμές σε μετρητά. Ωστόσο για να γίνει κάτι τέτοιο θα πρέπει πρώτα να περάσει από το κοινοβούλιο.
Πρόσφορο έδαφος βρίσκει όμως η ιδέα και σε άλλες δύο χώρες, τη Σουηδία και τη Φινλανδία, όπου οι πληρωμές με πιστωτικές κάρτες γίνονται κατά κόρον.