Αμερικανικές, βρετανικές και γαλλικές δυνάμεις εξαπέλυσαν πλήγματα στη Συρία νωρίς το Σάββατο, σε απάντηση σε μια φερόμενη επίθεση με χημικά που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο δεκάδων ανθρώπων την προηγούμενη εβδομάδα, στη μεγαλύτερη μέχρι τώρα επέμβαση από δυτικές χώρες εναντίον του προέδρου της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την επιχείρηση από τον Λευκό Οίκο νωρίς την Παρασκευή. Καθώς μιλούσε, εκρήξεις συγκλόνιζαν τη Δαμασκό. Ο Τραμπ είπε πως ήταν προετοιμασμένος να συνεχίσει τη δράση μέχρι η κυβέρνηση Άσαντ να σταματήσει τη χρήση χημικών όπλων.
Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσαν πως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία συμμετείχαν στην επίθεση.
Με πάνω από 100 πυραύλους να εκτοξεύονται από πλοία και αεροσκάφη, οι σύμμαχοι έπληξαν τρεις από τις κύριες εγκαταστάσεις χημικών όπλων της Συρίας, δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάτις και επικεφαλής του αμερικανικού γενικού επιτελείου, στρατηγός Τζόζεφ Ντάνφορντ.
Ο Μάτις χαρακτήρισε τα πλήγματα «μεμονωμένη περίπτωση», αλλά ο Τραμπ υπογράμμισε το ενδεχόμενο περαιτέρω πληγμάτων εάν η κυβέρνηση Άσαντ χρησιμοποιήσει ξανά χημικά όπλα.
«Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε αυτή την αντίδραση μέχρι το συριακό καθεστώς να σταματήσει τη χρήση απαγορευμένων χημικών παραγόντων» είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, σε τηλεοπτικό του διάγγελμα.
Σε δήλωσή της, η Βρετανίδα πρωθυπουργός, Τερέζα Μέι, δήλωσε πως το πλήγμα ήταν σχεδιασμένο να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες μεταξύ αμάχων και να αποτρέψει την περαιτέρω χρήση χημικών όπλων και δεν αποτελούσε προσπάθεια να ανατρέψει τη συριακή κυβέρνηση.
«Δεν έχει να κάνει με παρέμβαση σε έναν εμφύλιο πόλεμο. Δεν έχει να κάνει με αλλαγή καθεστώτος» τόνισε, συμπληρώνοντας ότι η ενέργεια αυτή θα στείλει «ξεκάθαρο σήμα» σε οποιονδήποτε άλλον νομίζει πως μπορεί να χρησιμοποιεί χημικά όπλα ατιμωρητί. Επίσης, ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Γκάβιν Γουίλιαμσον, δήλωσε πως τα πλήγματα έχουν σημαντικές επιπτώσεις όσον αφορά στο τι θα μπορεί να κάνει στο μέλλον η κυβέρνηση Άσαντ.
Σε δήλωσή του ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε πως η κόκκινη γραμμή που είχε θέσει η Γαλλία τον Μάιο του 2017 είχε παραβιαστεί και πως τα γεγονότα και η ευθύνη της συριακής κυβέρνησης είναι πέρα από κάθε αμφιβολία.
«Η ενέργεια αυτή ήταν αναλογικά κατάλληλη και στοχευμένη, δεν είχε στόχο τους συμμάχους του Άσαντ ούτε τον άμαχο πληθυσμό» είπε σε δημοσιογράφους ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν Υβ λε Ντριάν. «Ήταν περιορισμένη σε συγκεκριμένους αντικειμενικούς σκοπούς: Την καταστροφή των χημικών δυνατοτήτων του συριακού καθεστώτος για να εμποδιστεί να διαπράξει νέες σφαγές με χημικά».
Η υπουργός Άμυνας, Φλορένς Παρλί, είπε πως «δεν επιζητούμε σύγκρουση και αρνούμαστε κάθε λογική κλιμάκωσης».
Αντιδράσεις από τη Δαμασκό και τους συμμάχους της
Τα πλήγματα είχαν τον κίνδυνο αύξησης εντάσεων σε μια ήδη «εύφλεκτη» περιοχή, αλλά φάνηκαν σχεδιασμένο να μην προκαλέσουν στρατιωτική αντίδραση από τη Ρωσία και το Ιράν.
Παρόλα αυτά, τόσο η κυβέρνηση Άσαντ όσο και η Ρωσία αντέδρασαν οργισμένα. Ο πρόεδρος Πούτιν έκανε λόγο για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και για επιθετική ενέργεια σε βάρος χώρας που είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της τρομοκρατίας.
«Ξανά, απειλούμαστε. Προειδοποιήσαμε ότι αυτές οι ενέργειες δεν θα έμεναν χωρίς συνέπειες» δήλωσε ο Ανατόλι Αντόνοφ, Ρώσος πρέσβης στις ΗΠΑ, στο Twitter.
Η Συρία δέχθηκε επίθεση ακριβώς την ώρα που είχε μια ευκαιρία για ειρήνη, ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών. «Ο συριακός λαός δοκιμάστηκε πρώτα από την ‘Αραβική άνοιξη’, μετά από το Ισλαμικό Κράτος, τώρα από έξυπνους αμερικανικούς πυραύλους. Η πρωτεύουσα μιας κυρίαρχης κυβέρνησης, που προσπαθεί επί χρόνια να επιβιώσει υφιστάμενη μια τρομοκρατική επιδρομή, δέχθηκε επίθεση», έγραψε στο Facebook η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα.
«Αυτοί που βρίσκονται πίσω από αυτό ισχυρίζονται πως έχουν την ηθική ”ηγεσία” στον κόσμο και διακηρύττουν πως είναι ξεχωριστοί. Πρέπει να είσαι πολύ ξεχωριστός για να επιτεθείς στην πρωτεύουσα της Συρίας ακριβώς τη στιγμή που είχε μια ευκαιρία για ένα ειρηνικό μέλλον», πρόσθεσε.
Το καθεστώς της Δαμασκού καταδίκασε τη στρατιωτική επιχείρηση, τονίζοντας ότι είναι «καταδικασμένη να αποτύχει», ενώ τη χαρακτήρισε μια ”κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου”, όπως ανέφερε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων SANA.
Το Ιράν προειδοποίησε για τις «περιφερειακές συνέπειες» των πληγμάτων και τα καταδίκασε «σθεναρά». Επίσης, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ κατήγγειλε τα δυτικά πλήγματα χαρακτηρίζοντας «εγκληματίες» τον Aμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, τον Γάλλο ομόλογό του Εμανουέλ Μακρόν και τη Bρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους, χωρίς καμιά απόδειξη και πριν ακόμη πάρει θέση ο Οργανισμός για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων, πραγματοποίησαν αυτή τη στρατιωτική δράση (...) εναντίον της Συρίας και είναι υπεύθυνοι για τις περιφερειακές συνέπειες αυτής της τυχοδιωκτικής ενέργειας», αναφέρει το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών.
«Η επίθεση αυτή έχει στόχο να αντισταθμίσει την αποτυχία των τρομοκρατών» στην Ανατολική Γούτα που μόλις ανακατελήφθη από τον συριακό στρατό και τους συμμάχους του, προστίθεται στο κείμενο, στο οποίο καταγγέλλεται μια «ξεκάθαρη παραβίαση των διεθνών κανόνων και νόμων».
Οι στόχοι που επλήγησαν
Τουλάχιστον έξι ισχυρές εκρήξεις ακούστηκαν στη Δαμασκό και καπνοί εθεάθησαν να υψώνονται πάνω από την πόλη, είπε μάρτυρας στο Reuters. Ένας δεύτερος μάρτυρας είπε ότι η περιοχή Μπαρζάχ της Δαμασκού είχε πληγεί από τις επιθέσεις. Στη Μπαρζάχ βρίσκεται ένα μεγάλο συριακό κέντρο επιστημονικών ερευνών.
Ανώτερος αξιωματούχος της συμμαχίας που στηρίζει τη Δαμασκό (Ρωσία, Ιράν, Χεζμπολάχ) είπε στο Reuters πως η συριακή κυβέρνηση και οι σύμμαχοί της «απορρόφησαν» την επίθεση, και ότι τα σημεία που στοχεύτηκαν είχαν εκκενωθεί ημέρες πριν, χάρη σε προειδοποίηση από τη Ρωσία.
Η συριακή κρατική τηλεόραση ανακοίνωσε νωρίτερα πως οι συριακές αεράμυνες κατέρριψαν 13 πυραύλους. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε πως κανένας από τους πυραύλους που εκτοξεύτηκαν δεν εισήλθε σε ζώνες όπου ρωσικά συστήματα αεράμυνας προστάτευαν εγκαταστάσεις στην Ταρτούς και τη Χμαϊμίμ.
Σημειώνεται πως, σε ανακοίνωσή του αργότερα, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας υποστήριξε πως η συριακή αντιαεροπορική άμυνα κατάφερε να αναχαιτίσει 71 από τους 103 πυραύλους cruise που εκτοξεύτηκαν.
«Αυτό καταδεικνύει τη μεγάλη αποτελεσματικότητα αυτών των (αντιαεροπορικών) συστημάτων και την εξαιρετική εκπαίδευση του συριακού στρατιωτικού προσωπικού από τους ειδικούς μας», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ο Ρώσος στρατηγός Σεργκέι Ρουντσκόι, που δήλωσε ακόμη πως η Ρωσία μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο να προμηθεύσει με πυραυλικά συστήματα S-300 τη Συρία και άλλες χώρες. Στο μεταξύ, αξιωματούχοι του γαλλικού υπουργείου Άμυνας ανακοίνωσαν πως οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις εκτόξευσαν 12 πυραύλους, και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτοί αναχαιτίστηκαν.
Οι στόχοι περιελάμβαναν ένα συριακό κέντρο στην ευρύτερη περιοχή της Δαμασκού για την έρευνα, ανάπτυξη, παραγωγή και δοκιμή χημικών και βιολογικών όπλων, καθώς και μια εγκατάσταση αποθήκευσης χημικών όπλων κοντά στη Χομς. Ένας τρίτος στόχος, επίσης κοντά στη Χομς, περιελάμβανε τόσο εξοπλισμό αποθήκευσης χημικών όπλων όσο και έναν σταθμό διοικήσεως.
Σε συνέντευξη Τύπου του Πενταγώνου ο Ντάνφορντ είπε πως τα πλήγματα του Σαββάτου είχαν σχεδιαστεί έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος απωλειών μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων στη Συρία.
(με πληροφορίες από Reuters)