Ποιότητα - ηγεσία - όραμα, για τη δημόσια διοίκηση του 21ου αιώνα

Μια εξάρτηση περισσότερο αναγκαία από ποτέ
Old Way New Way on Blackboard
Old Way New Way on Blackboard
phototechno via Getty Images

Η Διοικητική Επιστήμη επεκτείνεται, ενώ διευρύνεται η πολυπλοκότητα των δεδομένων και αποτυπώνεται στον τρόπο σκέψης των στελεχών του δημοσίου τομέα ένας νέος, καινοτόμος τρόπος λήψης αποφάσεων.

Η οκονομική κρίση μείωσε ριζικά πολλές δυνατότητες των στελεχών. Ο δημόσιος αλλά και ο ιδιωτικός τομέας βρέθηκαν σε έναν κυκεώνα εξελίξεων που δεν μπόρεσαν εξ’αιτίας των συγκυριών να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Τα συστημικά μοντέλα εξαφανίστηκαν και μια νέα τάξη πραγμάτων αναδύθηκε. Η ύφεση έριξε στον Καιάδα χιλιάδες εργαζόμενους, ενώ δισεκατομμύρια ευρώ δαπανήθηκαν σε ατελέσφορες επενδύσεις. Τι έχει απομείνει από την προηγούμενη δεκαετία; Μια δόμηση θολής ανάπτυξης, στρεβλής πραγματικότητας και εικονικής ευημερίας. Τι χρειάζεται για την ανάκαμψη; Κοσμοθεωρίες αναγεννησιακές και μαγικά ραβδιά έχουν πάψει να ισχύουν εδώ και αιώνες.

Οι υγιείς οικονομικές μονάδες και τα στελέχη που δεν αυτοθυσιάστηκαν στον «ιερό βωμό» και στις προσταγές της κακώς εννοούμενης «αγοράς» είδαν την ελπίδα μέσα από το πρίσμα ενός καλά δουλεμένου μοντέλου που ενσωμάτωνε την κοινωνική αλληλεγγύη και την ανθρωπιστική αντίληψη.

Μέθοδοι, τρόποι, συστήματα διοίκησης αντικαταστάθηκαν ως ξεπερασμένα και αποτυχημένα, άλλα νέα που τοποθετούσαν τον πελάτη-πολίτη στην κορυφή της προγραμματικής δράσης υιοθετήθηκαν-κι ας μην είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα, πολιτικές (και πολιτικοί) καταβαραθρώθηκαν. Αντιθέτως, στο διεθνές περιβάλλον αναδύθηκε και θεμελιώθηκε η Διοίκηση Ολικής Ποιότητας εμπλουτισμένη με μια νέα πρακτική όπου η σύγχρονη τεχνολογία και η καινοτομία στον τρόπο σκέψης συνδυάζονται, ώστε οι δύο τομείς της οικονομίας να μεγιστοποιήσουν τη χρηματική και κοινωνική τους αξία, να ελαχιστοποήσουν το κόστος και να προσεγγίσουν τον πελάτη-πολίτη με έναν τρόπο παρασάγγας απομακρυσμένο από εκείνον παλαιότερων δεκαετιών.

Διαμορφώνονται πλέον συνθήκες που απαιτούν νέες προδιαγραφές και δυνατότητες για τα αγαθά και τις υπηρεσίες, αμφίδρομη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολιτών, περισυλλογή για τις ανάγκες, τις προτιμήσεις, τις συνήθειες και ενσωμάτωση αυτών σε μια αναπροσαρμοσμένη νέα στρατηγική και πολιτική.

Η ορθολογική παροχή υπηρεσιών από τον δημόσιο τομέα απαιτεί λύσεις ασφαλείς, αξιόπιστες και ταχύτατες. Τα ποιοτικά χαραστηριστικά αυτών των υπηρεσιών πρέπει να εστιάζουν σε υψηλές προδιαγραφές. Η δυναμική παρουσία σε μια λεωφόρο επιβίωσης και ανάπτυξης έχει κλειδιά όπως η συνεχής αναζήτηση της ποιότητας ως αποτέλεσμα μιας ολοκληρωμένης διαδικασίας που θα στηρίζεται σε ένα ποιοτικό σύστημα διοίκησης με ασφαλείς, αξιόπιστες και ταχείες λύσεις, αποτελεσματικές τεχνολογίες πρόσβασης στην επικοινωνία, σεβασμό στον πολίτη και ακεραιότητα ώστε να προφυλλάσεται το όνομα του δημόσιου οργανισμού.

Οι τεχνολογικές εξελίξεις και η κοινωνική και οικονομική παγκοσμιοποίηση δημιουργούν νέα δεδομένα. Οι απαιτήσεις μιας ανταγωνιστικής εποχής επιβάλλουν συνεχή τεχνολογική και ποιοτική αναβάθμιση των αγαθών και υπηρεσιών με παράλληλη αυξημένη ευελιξία για να είναι δυνατή η προσαρμογή στο συνεχώς μεταβαλλόμενο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Οι αλλαγές που πραγματοποιούνται είναι βαθιές και χαρακτηρίζονται από αυξημένη κινητικότητα σε όλα τα επίπεδα. Η ψηφιακή τεχνολογία και τα σημερινά παγκόσμια δίκτυα τροποποιούν βασικές οικονομικές και διοικητικές δραστηριότητες επηρεάζοντας σημαντικά την καθημερινή ζωή.

Το τρίπτυχο της επιτυχίας για να μπορέσει μια σύγχρονη δημόσια διοίκηση να ανταπεξέλθει σε αυτόν τον ορυμαγδό εξελίξεων και να ενσωματώσεις τις μεταβολές εκείνες οι οποίες θα προσδώσουν τα αντίστοιχα ανταγωνιστικά και συγκριτικά πλεονεκτήματα εστιάζεται στο εξής: ποιότητα/ηγεσία/όραμα. Το τρίπτυχο αυτό είναι που καθορίζει ποιο πρέπει να είναι το μέλλον, που προσανατολίζει τα πρόσωπα προς το όραμα που τα εμπνέει για την υλοποίηση του, παρά τα εμπόδια που ενδεχομένως προκύπτουν.

Ο Robin Sharma στο βιβλίο του Ηγέτης Δίχως Τίτλο, εκδ. Διόπτρα, 2011 γράφει: «Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο σημαντικό το να είσαι αξιόπιστος. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο σημαντικό να σε σέβονται οι άλλοι. Ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο σημαντικό να τηρείς τις υποσχέσεις σου. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τόσο σημαντικό να είσαι αυθεντικός».

Ο Δημόσιος Τομέας διαθέτει στελέχη με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ηγετικής προσωπικότητας αλλά και με τις ιδιαίτερες εκείνες γνώσεις για τις συμπεριφορές, για τα μοντέλα και τους τύπους ηγεσίας, για τις σύγχρονες θεωρίες ηγεσίας, για τη πρακτική τους εφαρμογή και τέλος για την ανάκτηση και την εμπέδωση εμπιστοσύνη που αποτελεί την πεμπτουσία μιας ηγετικής προσωπικότητας.

Η σχετική στρατηγική και η συστηματική προώθηση αυτής της ενίσχυσης του Τριπτύχου μιας εξορθολογικοποιημένης και λειτουργικής δημόσιας διοίκησης επιτυγχάνεται μέσω της ενσωμάτωσης ποιοτικών μεθόδων αξιολόγησης του παρεχόμενου έργου και των υπηρεσιών σε όλα τα επίπεδα, της προαγωγής καλών πρακτικών-κυρίως του εξωτερικού-προσαρμοσμένων φυσικά στην ελληνική κουλτούρα, και της εξασφάλισης της ποιότητας των ευκαιριών μάθησης σε όλους τους εμπλεκόμενους.

Δημοφιλή