Ένας νεοεκλεγείς ριζοσπαστικός Αριστερός τα βάζει με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Θέλει να αλλάξει στον τρόπο με τον οποίο γίνονται τα πράγματα. Γνωρίζει πόσο σημαντικά είναι ο εθνικισμός και η υπερηφάνεια ιστορικά στην Ελλάδα. Κάνει έκκληση σε όσους έχουν νιώσει κατατρεγμένοι. Έχει αμφιβολίες για τη Δύση γενικότερα, τη φιλελεύθερη οικονομία ειδικότερα και θέλει ο κόσμος να πιστεύει ότι μπορεί να στραφεί αλλού -στη Μόσχα κάποιες φορές. Έχει διαβάσει Τρότσκι και ο Γκράμσι. Του αρέσει να προβάλει την αντισυμβατικότητά του με τον τρόπο που ντύνεται.
Σας θυμίσει κάποιον; Ναι, θα μπορούσε να είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Αλλά θα μπορούσε να είναι και το προφίλ του Ανδρέα Παπανδρέου. Το 1981, ο αρχηγός του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ) ανέλαβε την εξουσία στην Ελλάδα, άνοιξε ένα απροσδόκητο κεφάλαιο στην πολιτική ζωή της χώρας, αλλά και στην εξέλιξη της Ευρώπης.
Έτσι ξεκινά το άρθρο της στον Guardian η Natalie Nougayrede, στο άρθρο της με τίτλο «Ο Τσίπρας μπορεί να φύγει ή να βοηθήσει την Ευρώπη να επανεφεύρει τον εαυτό της», όπου αναλύει τις ομοιότητες, τις διαφορές αλλά και τα μαθήματα που πρέπει να πάρει από τον Ανδρέα ο νυν πρωθυπουργός.
Οι δύο ηγέτες, συνέγειραν τα πλήθη και κλήθηκαν να διαχειριστούν δύσκολες καταστάσεις.
Μιλώντας για τον αντικομφορμισμό τους, γράφει: Όπως και στον Τσίπρα, έτσι και στον Παπανδρέου δεν άρεσαν οι γραβάτες (προτιμούσε τα ζιβάγκο κάτω από σακάκια). Και όπως ο Τσίπρας, ήρθε στην εξουσία θέλοντας να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο είχε διαπραγματευτεί ο δεξιός προκάτοχός του στις Βρυξέλλες. Το 1981 η Ελλάδα μόλις είχε μπει στην ΕΕ. Ο Παπανδρέου κατακεραύνωνε την τότε ΕΟΚ ως μια απειλή για την ανεξαρτησία της Ελλάδας και ως μια οικονομική ολιγαρχία αποικιακού ύφους. Στην πραγματικότητα, όμως, έγινε ο απόλυτος μάστορας της τέχνης να παίρνει το μέγιστο της οικονομικής βοήθειας από τους ευρωπαϊκούς πόρους.
Η εποχή του Ανδρέα
Από την άλλη, ο Ανδρέας Παπανδρέου έπρεπε να αντιμετωπίζει δύο καίριας σημασίας ζητήματα: την ενδυνάμωση της δημοκρατίας στο εσωτερικό και την γεωπολιτική αστάθεια στο εξωτερικό. Και στις δύο περιπτώσεις αντέδρασε άμεσα. Επί της εποχής του, η Ελλάδα δεν είχε καταφέρει ακόμη να κλείσει όλες τις πληγές της χούντας, ενώ το πελατειακό κράτος ήταν ανεπτυγμένο αναπτυγμένο. Αυτό που βοήθησε την ελληνική οικονομία, εκείνα τα χρόνια, ήταν η ραγδαία άνοδος της αγροτικής παραγωγής σε σημείο που κατάφερε να ξεπεράσει την Ισπανία και την Πορτογαλία. Παράλληλα, ο Παπανδρέου τόνωσε τη θέση της Ελλάδας στα Βαλκάνια και είδε ως ευκαιρία το γεγονός ότι η Ελλάδα ήταν η μόνη χώρα της Χερσονήσου που ήταν μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας. Κάτι που στις μέρες μας τίθεται, πλέον, εν αμφιβόλλω.
O Καντάφι, ο Μιλόσεβιτς και ο Πούτιν
Οι ομοιότητες εξακολουθούν να υπάρχουν: ο Αλέξης Τσίπρας φλέρταρε με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, όπως ο Ανδρέας είχε στενές σχέσεις με τον Μουαμάρ Καντάφι, ενώ στη συνέχεια επέδειξε μιας μορφής συμπάθεια προς τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.
Το άρθρο αναφέρει πως η ελληνική κρίση δεν πρέπει να αναλυθεί μόνο κάτω από το οικονομικό πρίσμα: λιτότητα, χρέος και συντάξεις. Η βασική ερώτηση είναι: Μπορεί η Ευρώπη να ιδωθεί στην Ελλάδα σαν άγκυρα για τη νεαρή δημοκρατία; Ενόψει του δημοψηφίσματος της Κυριακής, κάποιοι από τους διαδηλωτές του «ναι» στην Αθήνα φαίνεται να το πιστεύουν. Και θα μπορούσε η Ελλάδα, που βρίσκεται μέσα σε ένα ασταθές, εκτεθειμένο περιβάλλον, να εξακολουθήσει να συνεισφέρει στη δημιουργία ενός «αναζωογονητικού ευρωπαϊκού σχεδίου, και όχι εκείνου που στο τέλος τους αποδυναμώνει όλους;
Ο Παπανδρέου, γράφει, ήταν ένας χαρισματικός ρήτορας, έβαλε στην άκρη τη ριζοσπαστική ιδεολογία και τη συγκρουσιακή τακτική. Μετρίασε τα εθνικά αντανακλαστικά της θυματοποίησης, με εποικοδομητικές πολιτικές. Έτσι βοήθησε να μικρύνει το τραύμα του Εμφύλιου Πολέμου στην Ελλάδα – ένα τραύμα που ο Τσίπρας έχει χρησιμοποιήσει με τις αναφορές του στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντί να γίνει ο εκδικητής της ελληνικής Αριστεράς, ο Παπανδρέου επέλεξε τον πραγματισμό. Αντί για ριζοσπαστική ρητορική, πάντρεψε τη σύνεση και βοήθησε τη χώρα να βγει από το ταραγμένο παρελθόν της. «Θα μπορούσε να αφορά μια ιστορία μιας ξεχασμένης εποχή. Ή μήπως όχι;», καταλήγει.
Πηγή: Guardian