Ο προγραμματισμός ήταν να γραφεί ιστορία και τον Μάιο του 2016 να συγκληθεί ξανά στην Κωνσταντινούπολη μετά από 1229 χρόνια η μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδος, με τη συμμετοχή των Προκαθημένων των Ορθόδοξων Αυτοκέφαλων Εκκλησιών. Η τελευταία Ζ' Οικουμενική Σύνοδος, είχε συγκληθεί πριν το σχίσμα του 1054 (μεταξύ των Εκκλησιών Ρώμης και Κωνσταντινούπολης), το 787μ. Χ, από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΣΤ΄ και τη μητέρα του, Αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία στη Νίκαια της Βιθυνίας, στο Ναό της Αγίας Σοφίας.
Συνεκλήθη, κατόπιν αιτήματος του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ταρασίου και αποφάσιστηκε την αναστύλωση των εικόνων καταδικάζοντας την Εικονομαχία και την ιδέα της σχηματοποίησης της αόρατης και άυλης Τριάδας. Εκεί εκφράσθηκε το δόγμα ότι η εικονογράφηση του Χριστού και των Αγίων εδράζεται στην ενανθρώπηση του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδας και διευκρινίστηκε ότι η τιμή προς τις εικόνες αναφέρεται στο πρόσωπο που αυτή απεικονίζει και όχι στο υλικό από το οποίο είναι αυτή φτιαγμένη.
Ο σχεδιασμός για τη νέα σύνοδο που προετοιμάζεται πυρετωδώς τα τελευταία χρόνια, είχε προγραμματισθεί για τον ερχόμενο Μάιο, στην Κωνσταντινούπολη, στο ναό της Αγίας Ειρήνης , όπου φιλοξενήθηκε η Β Οικουμενική Σύνοδος και μέχρι σήμερα αν και δεν έχει στον τρούλο Σταυρό, ουδέποτε λειτούργησε και ως τέμενος.
Όμως σήμερα παρουσιάζεται εξαιρετικά αμφίβολο έως εξαιρετικά δύσκολο η επιθυμία του Οικουμενικού Πατριάρχη, να πραγματοποιηθεί καθώς πολλές εκκλησίες, όπως το Πατριαρχείο Μόσχας και Αντιοχείας, εκφράζουν ανοικτά διαφωνίες, ενώ άλλες εκκλησίες, όπως της Ελλάδος και της Κύπρου παρουσιάζεται αποστασιοποιημένες.
Ενδεικτικό της δυσκολία είναι ότι αφού στις τελευταίες συνεδριάσεις των επιτροπών προετοιμασίας της Συνόδου, υπήρξε ναυάγιο και το ερώτημα είναι ότι αν οι κατώτεροι κληρικοί δεν μπορούν να συμφωνήσουν στο τρόπο διεξαγωγής, πως θα συμφωνήσουν οι Προκαθήμενοι.
Σύμφωνα με μητροπολίτες που συμμετείχαν στις εργασίες, από την αρχής της συζήτησης και ενώ είχαν τεθεί προς διαβούλευση τα τέσσερα άρθρα του σχεδίου Κανονισμού, από τα δεκαέξι που κατέθεσε τελικά το Οικουμενικό Πατριαρχείο,, ο εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Αντιοχείας ζήτησε να προβλεφθεί στον κανονισμός ότι στην περίπτωση απουσίας ή αποχώρησης μίας ή περισσότερων εκκλησιών να επιβάλλεται η διάλυσή της. Αυτήν την πρόταση υποστήριξαν και Τὴν πρότασή της υποστήριξαν και οι εκκλησίες της Ρωσίας, Γεωργίας, Τσεχίας.
Την Ελλαδική Εκκλησία εκπροσώπησαν οι μητροπολίτες Περιστερίου Χρυσόστομος, Ηλέίας Γερμανός και Δημητριάδος Ιγνάτιος.
Ο προεδρεύων της Eπιτροπής Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης για να ξεπεράσει το αδιέξοδο, πρότεινε να διακοπεί η συζήτηση για τον κανονισμό μέχρι να κατατεθεί νέα πρόταση. Όμως οι διαφωνίες συνεχίστηκαν και το θέμα παραπέμφθηκε για τη νέα σύναξη προετοιμασίας, που θα πραγματοποιηθεί το Γενάρη και πάλι στην Αθήνα. Όμως και αυτή η Σύναξη, δύσκολα θα καταλήξει σε συμφωνία καθώς στις σχετικές προσκλήσεις που εστάλησαν από το Φανάρι οι Πατριάρχες Αντιοχείας, Μόσχας και Γεωργίας, καθώς και οι Αρχιεπίσκοποι Αθηνών και Τσεχίας – Σλοβακίας απάντησαν ότι δεν θα παραστούν.
Για αυτό άλλωστε σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η σύναξη του Ιανουαρίου, ο μητροπολίτης Γαλλίας Εμμανουήλ, επισκέφθηκε τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο, για να τον μεταπείσει και να συμμετάσχει αλλά έλαβε αρνητική απάντηση. Σύμφωνα πάντα με διπλωματικούς κύκλους, πολιτικές πιέσεις ασκούνται τόσο στον κ. Ιερώνυμο όσο και στον Πατριάρχη Αντιοχείας κ. Ιγνάτιο, προκειμένου να είναι πιο συγκαταβατικοί και να διευκολύνουν τις πρωτοβουλίες Φαναρίου, ώστε η Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδος να πραγματοποιηθεί.
Έριδες Φαναρίου Μόσχας
Το ότι οι σχέσεις μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ρωσικής εκκλησίες δεν είναι φιλικές αλλά ανταγωνιστικές είναι γνωστό στους εκκλησιαστικούς κύκλους. Ήταν για του γνωρίζοντες αναμενόμενο και σε αυτήν την πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχη, να υπάρξουν ρωσικές αντιδράσεις. Έτσι μετά τη στήριξη του αιτήματος του Πατριαρχείου Αντιοχείας για διάλυση της Συνόδου αν μια εκκλησία αποχωρήσει, η ρωσική εκκλησία με δεδομένο την όξυνση στις ρωσοτουρκικές σχέσεις, λόγω της κατάρριψης αεροσκάφους θέτει ζήτημα ότι αδυνατεί να προσέλθει στη Σύνοδο και θα προτείνει ως τόπο διεξαγωγής την Αγία Πετρούπολη, κάτι που απορρίπτει το Φανάρι. Ως ενδιάμεση λύση η Εκκλησία της Σερβίας προτείνει ως έδρα της Συνόδου τη Θεσσαλονίκη, αλλά και αυτή η πρόταση δεν έγινε δεκτή από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
«Ο χώρος διεξαγωγής είχε καθορισθεί να είναι ο ορθόδοξος ναός της Αγίας Ειρήνης, στην Κωνσταντινούπολη το 2016. Αυτό μπορεί να αλλάξει λόγω της διαρκούς κλιμάκωσης των εντάσεων στις σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Τουρκίας», σύµφωνα µε τον Γενικό Γραµµατέα του ∆ιορθόδοξου τµήµατος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων Ιγκόρ Γιάκουμτσουκ.Ο ίδιος ο γραµµατέας της ρωσικής εκκλησίας μιλώντας στο RIA NOVOSTI τόνισε ότι η τελική
απόφαση για την ηµεροµηνία και τον τόπο διεξαγωγής της Οικουµενικής Συνόδου θα πρέπει να ληφθεί µε οµοφωνία όλων των Προκαθηµένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών.
Σημειώνεται μάλιστα ότι τον Δεκέμβριο τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο επισκέφθηκε και ο Πρόεδρος του Τμήματος των Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, εξηγώντας τις ρωσικές θέσεις.
Η ατζέντα της Συνόδου
Η θεματολογία της Συνόδου μέχρι και την Δ΄ Πανορθόδοξη Προσυνοδική Διάσκεψη (2009) απαρτιζόταν από τα εξής δέκα θέματα: α) Το ζήτημα της Ορθοδόξου Διασποράς, β) Το Αυτοκέφαλο και ο τρόπος ανακηρύξεώς του, γ) Το Αυτόνομο και ο τρόπος ανακηρύξεώς του, δ) Τα Δίπτυχα, ε) Το Ημερολογιακό ζήτημα, στ) Κωλύματα γάμου, ζ) Η σπουδαιότητα της Νηστείας και η τήρησή της σήμερα, η) Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπό χριστιανικό κόσμο, θ) Ορθόδοξος Εκκλησία και Οικουμενική Κίνηση και ι) Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο σύγχρονο κόσμο. Η συμβολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην επικράτηση της ειρήνης, της δικαιοσύνης της ελευθερίας, της αδελφοσύνης και της αγάπης μεταξύ των λαών και στην άρση των φυλετικών και άλλων διακρίσεων. Τελικά όμως τα ανωτέρω δέκα θέματα περιορίστηκαν σε εννέα, επειδή η Ειδική Διορθόδοξη Επιτροπή που συνήλθε τον Απρίλιο 2015 αποφάσισε το 9ο θέμα (Ορθόδοξος Εκκλησία και Οικουμενική Κίνηση) να συμπτυχθεί μέσα στο 8ο (Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπό χριστιανικό κόσμο), λόγω της επιμονής των Εκκλησιών της Ρωσίας, της Βουλγαρίας και της Γεωργίας, οι οποίες για ποιμαντικούς κυρίως λόγους δεν ήθελαν να υπάρχει ξεχωριστό θέμα που να αναφέρεται στις σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας με την Οικουμενική Κίνηση.