Παρά τις αμφιβολίες που έχουν διατυπωθεί δημόσια σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα στην εβδομάδα θα προωθήσει ένα σχέδιο για τη χορήγηση στους Τούρκους πολίτες καθεστώτος διακίνησης ελεύθερου βίζας, σύμφωνα με τηλεγράφημα του πρακτορείου Reuters. Η εξέλιξη αυτή, έχει χαρακτήρα επιβράβευσης της Τουρκίας από την ΕΕ, για την προσπάθεια μείωσης της ροής των παράνομων μεταναστών και προσφύγων προς την Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται ν' ανακοινώσει την Τετάρτη ότι η Τουρκία έχει με την ευρεία έννοια εκπληρώσει τα κριτήρια για την απελευθέρωση της βίζας, καθώς ολοκληρώνονται οι τελευταίες νομικές λεπτομέρειες. Παράλληλα, θα ζητήσει από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εγκρίνουν την απόφαση αυτή, μέχρι το τέλος Ιουνίου, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.
“Δεν έχουμε μειώσει τις απαιτήσεις μας. Η Τουρκία έχει αναβαθμίσει το ρόλο της,” δήλωσε υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος που έχει γνώση των διαπραγματεύσεων.
Η πολιτική πραγματικότητα είναι ότι οι Βρυξέλλες δε μπορούν να πουν “όχι” και να θέσουν σε κίνδυνο την εφαρμογή της συμφωνίας του Μαρτίου μεταξύ 18 ευρωπαϊκών χωρών και της Τουρκίας, η οποία άλλαξε τα δεδομένα στη μεταναστευτική κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, τόνισε ο ίδιος αξιωματούχος.
Έτσι σε εύλογο χρόνο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει ένα πακέτο που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, συμπλήρωσε ο ίδιος.
Τα προβλήματα στην υλοποιήση της συμφωνίας
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες του «Der Spiegel», μέσα στις επόμενες ημέρες, η Τουρκία καλείται να εκπληρώσει όσο το δυνατόν περισσότερες από τις 72 αναγκαίες προϋποθέσεις. Κατά το γερμανικό περιοδικό, έχει υλοποιήσει περίπου 50 και, πηγές από την Κομισιόν ξεκαθαρίζουν ότι προϋπόθεση για μια θετική εισήγηση στο θέμα της βίζας είναι ο αριθμός των ανοιχτών σημείων να είναι μονοψήφιος. Όπως επισημαίνεται, είναι σαφές ότι η Κομισιόν δεν θέλει να στερήσει τη θετική εισήγηση υπέρ της Τουρκίας εξαιτίας «τεχνικών εμποδίων», όπως, για παράδειγμα, του γεγονότος ότι η Άγκυρα δεν είναι αυτή τη στιγμή σε θέση να εκδώσει βιομετρικά διαβατήρια.
Χαρακτηρίζοντας το ζήτημα «τεστ αξιοπιστίας για τους Ευρωπαίους», το δημοσίευμα σημειώνει πως «ο επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, θέλει να κάνει τα πάντα προκειμένου να μην αποτύχει η συμφωνία με την Τουρκία για το προσφυγικό», όμως, «δεν πρέπει να φανεί σαν να επιτρέπει η Κομισιόν να άγεται να και να φέρεται από την Τουρκία».
Αν προχωρήσει η κατάργηση της βίζας, θα είναι η πρώτη φορά που η Ε.Ε. έχει κάνει τέτοια πρόταση χωρίς να απαιτεί να έχουν εκπληρωθεί πρώτα όλοι οι όροι. «Στην πραγματικότητα παρέχεται ανοχή στην Τουρκία, παρά τους ισχυρισμούς περί του αντιθέτου», επισημαίνει το «Spiegel», προσθέτοντας πως για τον Ταγίπ Ερντογάν τα ταξίδια δίχως βίζα είναι το μεγάλο λάφυρο, το οποίο φρόντισε να διασφαλίσει ακόμα και απειλώντας να «τινάξει» τη συμφωνία για το προσφυγικό στον αέρα.
«Το ερώτημα είναι πόσο μακριά είναι πρόθυμη να προχωρήσει η Ευρώπη την απάρνηση του εαυτού της. Είναι πιθανόν η Κομισιόν να δώσει απάντηση σε αυτό την επόμενη εβδομάδα», γράφει το γερμανικό περιοδικό. «Δεν είναι δυνατό η Τουρκία να εκπληρώσει τα κριτήρια 100%. Το ξέρουμε αυτό», είπε Γερμανός αξιωματούχος με γνώση των διαπραγματεύσεων, ενώ άλλος ανέφερε: «η κατάσταση δεν θα είναι άσπρο - μαύρο. Θα είναι γκρι. Είναι όπως όταν λες στα παιδιά σου ότι θα τα πας διακοπές αν πάρουν σε όλα ''Α''. Θα ακυρώσεις τις διακοπές αν πάρουν ένα ''Β'';», είπε άλλος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Υπάρχουν και χειρότεροι «βαθμοί» από το «Β» όμως στον έλεγχο της Τουρκίας. Ένα από τα ζητήματα τριβής είναι ο αντιτρομοκρατικός νόμος της, ο οποίος επιτρέπει στον Ερντογάν να κυνηγήσει όποιον αποφασίσει ο ίδιος να χαρακτηρίσει τρομοκράτη, ακόμη και τους δημοσιογράφους που του ασκούν κριτική. Κάποιοι εντός της Κομισιόν πιστεύουν ότι αυτός ο νόμος δίνει λευκή επιταγή στις τουρκικές αρχές ασφαλείας, να κάνουν ότι θέλουν. Επίσης, στοιχεία του τουρκικού δικαίου δεν είναι συμβατά με την Ευρωπαϊκή Συνθήκη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Μέσα σε όλα αυτά, αξιωματούχοι του υπουργείου Εσωτερικών του Βερολίνου φοβούνται ότι η απελευθέρωση της βίζας θα οδηγήσει σε τεράστια αύξηση των Κούρδων που κάνουν αίτηση για άσυλο στη Γερμανία. Η νέα κατάσταση θα τους επιτρέπει να μπουν σε μία πτήση για τη χώρα, ως τουρίστες και μετά να ζητήσουν για άσυλο, με πολλούς από αυτούς να έχουν πολλές ελπίδες για να το εξασφαλίσουν. Ήδη υπάρχουν 11.000 Τούρκοι που ζουν στη Γερμανία με άσυλο, εξαιτίας των διώξεων που υπόκεινται στην πατρίδα τους. Αν ο Ερντογάν συνεχίσει να κλιμακώνει την ένταση με τους Κούρδους στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας, αυτός ο αριθμός θα ανέβει ακόμη περισσότερο.