Με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα συναντώνται αύριο οι ηγέτες των χωρών της Μεσογείου. Δεν τους ενώνουν ούτε η κοινή πολιτική καταγωγή ούτε η γεωγραφία. Τους ενώνουν τα κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σε λιγότερο ή περισσότερο βαθμό από την κεντρική επιλογή της Ε.Ε. να επιβάλλεται λιτότητα δια πάσαν νόσον.
Στην Αθήνα θα βρίσκονται οι ηγέτες της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Κύπρου, της Μάλτας, καθώς και εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Ισπανίας προκειμένου να συμμετάσχουν στη Σύνοδο των Μεσογειακών Χωρών της Ε.Ε.
Πρόκειται για μία πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού, ο οποίος φαίνεται ότι αξιοποιεί κάτι που στη χώρα μας είχαμε ξεχάσει: το πλεονάκτημα της στρατηγικής θέσης της Ελλάδας. Και δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα στη Ρόδο βρίσκονται με πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά οι υπουργοί Εξωτερικών της Ανατολικής Μεσογείου, όπως και ότι το Σάββατο στην Αθήνα με πρωοτοβυλ΄λια του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Νίκου Ξυδάκη θα συναντηθούν οι υπουργοί Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και κορυφαία στελέχη του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Τρία «χτυπήματα» μέσα σε τρεις μέρες και λίγο πριν την άτυπη σύνοδο κορυφής των 27 (δηλαδή χωρίς την συμμετοχή της Βρετανίας) στην Μπρατισλάβα στις 16 Σεπτεμβρίου…
Η ευρωπαϊκή πραγματικότητα έτσι όπως την αναγνώσκει η ελληνική κυβέρνηση είναι πως «μετά το βρετανικό δημοψήφισμα και την επιλογή των Βρετανών για Brexit, η Ε.Ε. βρίσκεται μπροστά σε κρίσιμες αποφάσεις και εξελίξεις σχετικά με το πώς θα συνεχίσει, πώς θα ανταποκριθεί στις ανάγκες και τις ανησυχίες των πολιτών της και θα διαμορφώσει ένα νέο όραμα που θα εμπνεύσει εκ νέου τους πολίτες της». Στην Μπρατισλάβα οι ηγέτες της Ε.Ε. θα επιχειρήσουν να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα.
Τι δεν είναι η Σύνοδος
Και εκεί παρεμβαίνει η ελληνική κυβέρνηση με την Σύνοδο των Μεσογειακών Χωρών της Ε.Ε. Η Αθήνα ξεκαθαρίζει ότι «η σύνοδος αυτή δεν στοχεύει στη διαμόρφωση ενός «μετώπου του Νότου» ή της ευρωπαϊκής περιφέρειας σε αντιπαράθεση με τον Βορρά και τον «πυρήνα» της Ε.Ε. Αντιθέτως, συμπεριλαμβάνει ιδρυτικά κράτη-μέλη, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, που ταυτοχρόνως ανήκουν και στο Νότο και στον Βορρά, συμμετέχουν στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε. ενισχύοντας έτσι την επιρροή της Συνόδου αυτής. Ομοίως, δεν αποτελεί ένα κλειστό πολιτικό κλαμπ σοσιαλιστικών ή αριστερών κυβερνήσεων αλλά συμπεριλαμβάνει δυνάμεις από την Αριστερά ως την Κεντροδεξιά.
Στόχος της Συνόδου, λένε κυβερνητικές πηγές, είναι να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός νέου οράματος για την Ε.Ε. προκειμένου αυτή να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις κοινές προκλήσεις, ιδιαίτερα στους τομείς της οικονομίας, την μετανάστευσης και της ασφάλειας. Αυτές είναι οι κύριες «παράλληλες κρίσεις» στις οποίες έχει αναφερθεί πολλάκις ο Αλ. Τσίπρας.
Το ζητούμενο είναι «να συνεργαστούν προκειμένου να προωθήσουν κοινές πρωτοβουλίες και προτεραιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο».
Οι ελληνικές προτάσεις
Η ελληνική πρόταση περιλαμβάνει:
Στον τομέα της Οικονομίας:
-περισσότερες επενδύσεις και ανάπτυξη για την οριστική υπέρβαση της οικονομική κρίσης, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, και προστασία του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.
-βέλτιστη χρήση της ευελιξίας εντός των ευρωπαϊκών κανόνων.
-να διασφαλιστεί το κοινωνικό κεκτημένο της Ευρώπης, οι ελάχιστοι μισθοί και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις.
-να ενισχυθούν τα επενδυτικά πακέτα (Γιούνκερ) με περισσότερους πόρους που θα κατευθυνθούν εκεί που υπάρχουν πραγματικές ανάγκες και προτεραιότητες.
Στον τομέα της Μετανάστευσης:
-αποτελεσματική φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε. και αποτελεσματική διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, με δυνατότητα κοινωνικής ένταξης απέναντι στην άνοδο ακραίων και ξενοφοβικών τάσεων.
-να αντικατασταθούν οι παράτυπες οδοί μετανάστευσης με νόμιμες και ασφαλείς οδούς μετανάστευσης και επανεγκατάστασης, και εφαρμογή των συμφωνιών επανεισδοχής.
-υποστήριξη της Συμφωνίας Ε.Ε.-Τουρκίας η οποία έχει πετύχει τη ραγδαία μείωση των θανάτων στο Αιγαίο, η ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου και των υπηρεσιών των κρατών-μελών πρώτης γραμμής
-ταχεία εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την μετεγκατάσταση και τη δίκαιη κατανομή των βαρών.
-μεταρρύθμιση του «συστήματος του Δουβλίνου»
Στον τομέα της Ασφάλειας:
-η Ε.Ε. να διασφαλίσει την ασφάλεια των πολιτών της με αλληλεγγύη και συνεργασία των κρατών-μελών και των αρχών τους
-η Ε.Ε. να προωθήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο με ενίσχυση της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας και άμυνας της.
-να αποτελέσει προτεραιότητα της Ε.Ε. ο τερματισμός της κατοχής στην Κύπρο και η υποστήριξη των διαπραγματεύσεων για μια δίκαιη, βιώσιμη και συνολική λύση βάσει των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτος-μέλος της Ε.Ε.
-ενίσχυση της αντι-τρομοκρατικής συνεργασίας με τρίτες χώρες και αντιμετώπιση της ρίζας της τρομοκρατίας.
Τέλος, στόχος είναι η συνεργασία των Μεσογειακών Χωρών της Ε.Ε. να αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά.
Την αποσαφήνιση των προτεραιοτήτων και το συντονισμό των χωρών του Νότου ώστε να συμμετέχουν με κοινή φωνή στη
συνάντηση κορυφής στην Μπρατισλάβα, θα επιδιώξει ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, κατά την αυριανή Σύνοδο των ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου στην Αθήνα.
Οι επιδιώξεις Ολάντ για τη Σύνοδο της Αθήνας
Σύμφωνα με κύκλους της γαλλικής προεδρίας, απώτερος στόχος του προέδρου είναι να υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία ώστε κατά την επέτειο των 60 χρόνων της Συνθήκης της Ρώμης (17 Μαρτίου 2017) να είναι σε θέση να ορίσουν έναν οδικό χάρτη, μια ατζέντα και να δοθούν εντολές.
Η γαλλική προεδρία απορρίπτει κάθε ιδέα δημιουργίας ενός «λόμπυ» του Νότου κατά του άξονα των χωρών του Βορρά, όπως συχνά έχει αναφερθεί σε σχόλια.
«Δεν είναι αυτό το πνεύμα» εξήγησε διπλωμάτης που συμμετείχε στην προετοιμασία του ταξιδιού του προέδρου. «Στόχος είναι το πνεύμα αμοιβαιότητας και αλληλεγγύης, ώστε να καταγραφούν οι προτεραιότητες για το σύνολο των χωρών» πρόσθεσε.
Τη σημερινή εποχή, η ασφάλεια και η άμυνα, θεωρούνται οι πρώτες βασικές προτεραιότητες για το Γάλλο πρόεδρο.
Σχετικά με την ασφάλεια, οι Γάλλοι μιλούν τόσο για την ασφάλεια των ευρωπαίων πολιτών στο εσωτερικό των χωρών τους, όσο και για την ασφάλεια των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Αναμένεται ότι ο Φρανσουά Ολάντ θα ζητήσει από τους ομολόγους του, του νότου, μεγαλύτερη συνεργασία σε αστυνομία, δικαιοσύνη, μυστικές υπηρεσίες.
Ο πρόεδρος πιστεύει ότι η Ευρώπη, θα πρέπει επίσης να αναλάβει πλέον στα σοβαρά την άμυνά της, με δεδομένο ότι η Αμερική, από την οποία εξαρτιόταν, έχει αποσυρθεί, με δε το Brexit θα μειωθούν οι αντιστάσεις στο εσωτερικό της Ευρώπης.
Σαφής στόχος του Γάλλου προέδρου είναι να αναλάβει πλέον η Ευρώπη τις ευθύνες της, ενισχύοντας μεταξύ άλλων την έρευνα στον τομέα των εξοπλισμών και στη βιομηχανία. Θέση του προέδρου είναι, ότι όλα τα κράτη-μέλη της Ένωσης θα πρέπει να συμβάλλουν από κοινού στα έξοδα για την άμυνα της Ευρώπης.
Η δημιουργία ενός Ταμείου Αμοιβαιότητας για την Ευρωπαϊκή 'Αμυνα είναι μια ιδέα που προωθεί τελευταία ο πρώην υπουργός οικονομίας Τιερί Μπρετόν, και η οποία φαίνεται να ενδιαφέρει ιδιαίτερα τον πρόεδρο.
Το θέμα της χαλάρωσης του Συμφώνου Σταθερότητας ώστε να αφαιρούνται από τον προϋπολογισμό τα έξοδα μιας χώρας που κάνει για λογαριασμό της άμυνας της Ευρώπης, παραμένει μια επιδίωξη του Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος συνεχίζει να δυσκολεύεται για την επίτευξη του 3% στο έλλειμμα.
Παρά τα προβλήματα λιτότητας που συνεχίζει να αντιμετωπίζει μια χώρα σαν την Ελλάδα, το προεδρικό περιβάλλον υποστηρίζει ότι «το δόγμα της λιτότητας» που ακολουθείτο το 2012, δεν ισχύει πλέον και ότι σήμερα οι πάντες πιστεύουν στις επενδύσεις και στην ανάπτυξη. Έτσι σήμερα οι Γάλλοι μιλούν για επενδύσεις και ανάπτυξη. Ο Γάλλος πρόεδρος υποστηρίζει το διπλασιασμό του προγράμματος Γιούνκερ για τις επενδύσεις, με στόχο μάλιστα την επέκτασή του στις αφρικάνικες χώρες.