Πώς το αίσθημα ενοχής οδηγεί στην κατάθλιψη

Πώς το αίσθημα ενοχής οδηγεί στην κατάθλιψη
nito100 via Getty Images

Οι περισσότεροι άνθρωποι με κατάθλιψη έχουν πολύ κακή σχέση με τον εαυτό τους και φυσικά η κατάθλιψη επιδεινώνει τα πράγματα. Η κακή σχέση με τον εαυτό μπορεί να προϋπάρχει και να αναπτύσσεται μέσα από την κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη αρχίζει να εμφανίζεται όταν η αυτοκριτική αποκτά εχθρικό χαρακτήρα προς τον εαυτό μας και ενεργοποιεί βασικές πεποιθήσεις και αρνητικούς αυτοχαρακτηρισμούς.

Όταν έχουμε κατάθλιψη θεωρούμε ότι οι χαρακτηρισμοί που αποκαλούμε τον εαυτό μας (π.χ. κακός, ανάξιος, άσχημος, ενοχλητικός, άχρηστος, ανάξιος αγάπης, αποτυχημένος) είναι αντιπροσωπευτικοί. Ταυτίζεται η ύπαρξη μας με αυτούς. Για να αμφισβητήσουμε τέτοιους γενικούς χαρακτηρισμούς πρέπει καταρχάς να συνειδητοποιήσουμε ότι περιγράφουμε τον εαυτό μας με μια μόνο λέξη. Στην ουσία αυτό που κάνουμε είναι να περιγράφουμε μόνο ένα μέρος του εαυτού μας.

Πότε νιώθουμε ενοχή;

Ενοχή είναι το συναίσθημα που νιώθουμε όταν κάνουμε τις εξής σκέψεις:

1.Έκανα κάτι που δε θα έπρεπε να κάνω (ή δεν κατάφερα να κάνω κάτι που θα έπρεπε να κάνω), γιατί οι πράξεις μου δε συμβάδισαν με τα ηθικά μου κριτήρια και παραβίασαν την άποψη μου περί αδικίας.

2.Αυτή «η άσχημη συμπεριφορά» δείχνει ότι έχω άσχημο χαρακτήρα.

Η αντίληψη περί «κακής πλευράς» του εαυτού κατέχει κυρίαρχη θέση στο συναίσθημα της ενοχής.

Πίσω από αυτές τις σκέψεις κρύβεται το : Νιώθω ένοχος και μου αξίζει να τιμωρηθώ. Αυτό σημαίνει ότι υπήρξα κακός.

Εφόσον είμαι κακός πρέπει να υποφέρω.

Έτσι η ενοχή μας, μας πείθει για την κακία μας, και μας οδηγεί σε ακόμη μεγαλύτερη ενοχή. Ακριβώς επειδή αυτό που σκεφτόμαστε πιστεύουμε και ότι είμαστε μας παγιδεύει στο λεγόμενο «κύκλο της ενοχής».

Η αλήθεια είναι ότι η ενοχή μας αντανακλά απλά το γεγονός ότι πιστεύουμε πως συμπεριφερθήκαμε άσχημα. Με το να αυτοτιμωρούμαστε επιτείνουμε τον κύκλο της ενοχής. Αν πράγματι έχουμε κάνει κάτι ανάρμοστο ή οδυνηρό για τους άλλους, συνεπάγεται ότι πρέπει να υποφέρουμε; Αν η απάντηση είναι θετική, πόσο καιρό χρειάζεται να υποφέρουμε; Μια μέρα; Ένα χρόνο; Για την υπόλοιπη ζωή μας; Ποια καταδίκη θα αποφασίσουμε να επιβάλουμε στον εαυτό μας; Έχουμε τη διάθεση να σταματήσουμε να υποφέρουμε και να είμαστε δυστυχισμένοι μόλις τελειώσει η ποινή μας;

Οι άλλοι δε θα μας αγαπήσουν ούτε θα μας σεβαστούν περισσότερο επειδή νιώθουμε ένοχοι και απορρίπτουμε έτσι τον εαυτό μας.

Αν δεν μπορούμε μόνοι μας να αντιμετωπίσουμε όσα μας δυσκολεύουν μπορούμε να ζητήσουμε την βοήθεια ενός κατάλληλα καταρτισμένου ειδικού Ψυχικής υγείας.

Ας σταματήσουμε να σκεφτόμαστε τον κόπο της διαδικασίας και ας συνειδητοποιήσουμε ότι:

Αξίζουμε και εμείς να είμαστε καλά!