Πρωτόγαλα (Colostrum) και Αθλητικές Επιδόσεις

Πρωτόγαλα (Colostrum) και Αθλητικές Επιδόσεις
Todor Tsvetkov via Getty Images

Μέχρι σήμερα έχουν προσδιοριστεί περίπου 90 διαφορετικά συστατικά στο πρωτόγαλα. Δεδομένου ότι το πρωτόγαλα αποτελεί τη πρώτη τροφή που λαμβάνει το νεογνό αμέσως μετά τη γέννησή του, αποτελεί σημαντική πηγή:

  • πρωτεϊνών

  • υδατανθράκων

  • λιπιδίων

  • βιταμινών και ιχνοστοιχείων

τα οποία εξασφαλίζουν την κάλυψη των αναγκών θρέψης του κατά τη χρονική αυτή περίοδο.

Επιπλέον, το πρωτόγαλα περιέχει πλήθος βιοδραστικών συστατικών, όπως: συγκεκριμένα αμινοξέα, πρωτεΐνες και πεπτίδια, τα οποία είναι απαραίτητα:

  • για την υποστήριξη της ανάπτυξης και επιδιόρθωσης των κυττάρων και των ιστών

  • την εξασφάλιση της σωστής λειτουργίας του μεταβολισμού και

  • την ενίσχυση και υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ακόμη, το βόειο πρωτόγαλα (ΒΠ) είναι χρήσιμο στην καλύτερη επίδοση ενός αθλητή. Μπορεί να βελτιώσει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και της σύστασης του σώματος όπως επίσης αυξήσει την πρωτεΐνοσύνθεση. Μελέτη έδειξε ότι η χορήγηση 125ml βόειου πρωτογάλατος για 8 ημέρες οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων αυξητικών παραγόντων (IGFI-I) στον ορό, κάτι το οποίο θα μπορούσε να επιφέρει θετικές επιδράσεις στην ανάπτυξη των μυών και τη σύσταση του σώματος.

Η επίδραση των συμπληρωμάτων ΒΠ στην αθλητική απόδοση έχει απασχολήσει ιδιαίτερα την ερευνητική κοινότητα, κατά κύριο λόγο στηριζόμενοι στην υπόθεση ότι το βόειο πρωτόγαλα μπορεί να βελτιώσει την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών και της σύστασης του σώματος. Τα υψηλά επίπεδα αυξητικών παραγόντων που περιέχει, τα οποία ως γνωστόν διεγείρουν την πρωτεΐνοσύνθεση, σε συνδυασμό με κάποια ευρήματα που δείχνουν ότι η συμπληρωματική χορήγηση ΒΠ οδηγεί σε αυξημένες συγκεντρώσεις IGF-I, έχουν κινήσει το ενδιαφέρον των ερευνητών για διερεύνηση των πιθανών επιδράσεων του πρωτογάλατος στη σύσταση του σώματος, τη μυϊκή δύναμη και αντοχή στα ενεργά δραστήρια άτομα.

Σε άτομα µε προπονητικό υπόβαθρο στις ασκήσεις αντιστάσεων παρατηρείται ανάπτυξη της μέγιστης δύναμης και της µυϊκής αντοχής. Επίσης παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αύξηση της άλιπης μάζας του σώματος, χωρίς μεταβολή του σωματικού βάρους (λόγω μείωσης της λιπώδους μάζας του σώματος ). Η πρόταση για αναβολική επίδραση του πρωτογάλατος υποστηρίζεται και από τα ευρήματα ότι η χορήγηση 60γρ ημερησίως για 8 εβδομάδες κατά τη διάρκεια προπονήσεων µε αντιστάσεις οδηγεί σε αύξηση στη περίμετρο της περιοχής του δικεφάλου και του εμβαδού εγκάρσιας διατομής. Οι συνδυασμοί καζεΐνης /ορού γάλακτος µε κρεατίνη και πρωτογάλατος µε κρεατίνη οδήγησαν σε σημαντικές αυξήσεις της άλιπης μάζας σώματος και της µυϊκής δύναμης. Έρευνα που έγινε σε μια ομάδα ατόμων που χρησιμοποίησε συμπλήρωμα ΒΠ σημείωσε σημαντική βελτίωση στις εκρηκτικές δραστηριότητες, όπως αξιολογήθηκε από τη μέγιστη κυκλική ισχύ και το κατακόρυφο άλμα.

Το ΒΠ έχει ευεργετική επίδραση σε έναν αθλητή που κάνει προπόνηση αντοχής. Μια αύξηση των επιπέδων IGF-I στον ορό θα μπορούσε να ενισχύσει την ικανότητα άσκησης σαν αποτέλεσμα μεταβολών στη χρήση υποστρώματος ή/και της καρδιακής παροχής, καθώς έχει φανεί ότι ο IGF-I αυξάνει τον όγκο παλμού και τη καρδιακή παροχή και προκαλεί μείωση στη συγκέντρωση ινσουλίνης και αύξηση στη συγκέντρωση ελευθέρων λιπαρών οξέων, διεγείροντας τη λιπόλυση. Επίσης, μελέτη σε αθλητές ποδηλάτου, έδειξε οτι η συμπληρωματική χορήγηση ΒΠ βελτίωσε το χρόνο επίτευξης συγκεκριμένης διαδρομής 40χλ. Οι ερευνητές πρότειναν ότι η αύξηση στην απόδοση αντοχής πιθανότατα να οφείλεται σε αυξημένη πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών από το λεπτό έντερο, οφειλόμενη στους αυξητικού παράγοντες που υπάρχουν στο ΒΠ. Τα συμπληρώματα ΒΠ φαίνεται να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα σε άτομα που επιδίδονται σε αθλήματα αντοχής, ιδιαίτερα κατά τις προπονητικές περιόδους υψηλής έντασης ή υπερφόρτωσης που συνδέονται µε εμφάνιση κόπωσης και μείωσης του αναερόβιου κατωφλιού.

Τα μέχρι τώρα διαθέσιμα δεδομένα είναι περιορισμένα για να υποστηρίξουν ότι η χορήγηση ΒΠ μπορεί να ενισχύσει την αναερόβια απόδοση. Παρόλα αυτά, εφόσον το πρωτόγαλα επηρεάζει θετικά την αποκατάσταση μετά από άσκηση, θα μπορούσε να φανεί ωφέλιμο στους αθλητές κατά τη διάρκεια επαναλαμβανόμενων αναερόβιων δοκιμασιών

Είναι γνωστό ότι η μέτρια άσκηση βελτιώνει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος μειώνοντας µε αυτό τον τρόπο το κίνδυνο λοιμώξεων. Ωστόσο, η έντονη ή/και παρατεταμένη άσκηση μπορεί να προκαλέσει ανοσοκαταστολή για αρκετές ώρες. Επίσης αυξάνει ην ευαισθησία των αθλητών σε λοιμώξεις. Πράγματι , έχει φανεί ότι η χορήγηση ΒΠ οδηγεί σε μείωση των συμπτωμάτων στους αθλητές, όπως επίσης στη πρόληψη της καταστολής του ανοσοποιητικού συστήματος που προκαλείται µετά από άσκηση. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί από τους ερευνητές στους αμυντικούς μηχανισμούς του βλεννογόνου και στα επίπεδα έκκρισης της ανοσοσφαιρίνης .

Tο ΒΠ λόγω των αντιοξειδωτικών συστατικών που περιέχει θα μπορούσε να συνεισφέρει θετικά στην αντιμετώπιση του οξειδωτικού στρες που προκαλείται σε περιόδους έντονης άσκησης και κατά την ασκησιογενή μυϊκή βλάβη, περιορίζοντας με αυτό τον τρόπο τις αρνητικές επιδράσεις των ελεύθερων ριζών. Τα συμπληρώματα ΒΠ μπορούν να επιφέρουν ευεργετικές επιδράσεις στο µυϊκό ιστό, περιορίζοντας της οξειδωτικές βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες κατά τη διάρκεια άσκησης.

Τέλος, έρευνα έδειξε οτι η χορήγηση μικρής ποσότητας ΒΠ σε αθλητές ποδοσφαίρου βοηθά στην ταχύτερη αποκατάσταση και την καλύτερη διατήρηση της απόδοσής του.