Για το ενδεχόμενο νέας πυρηνικής «κόντρας» μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, λόγω του ολοένα και αυξανόμενου χάσματος μεταξύ της Μόσχας και της Ουάσιγκτον όσον αφορά σε ζητήματα που έχουν να κάνουν με πυραύλους cruise και όλο και πιο «τολμηρές» περιπόλους από ρωσικά υποβρύχια, εξοπλισμένα με πυρηνικές κεφαλές, κάνει λόγο δημοσίευμα του Guardian.
Το εν λόγω χάσμα «απειλεί να φέρει τέλος σε μια εποχή ελέγχου εξοπλισμών και να φέρει πίσω μία επικίνδυνη αντιπαλότητα μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πυρηνικών οπλοστασίων στον κόσμο».
Οι εντάσεις αυξάνονται λόγω των αμερικανικών απειλών για αντίποινα στην ανάπτυξη ενός νέου πυραύλου cruise από πλευράς της Ρωσίας. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι είναι κατά παράβαση μίας εκ των σημαντικότερων συνθηκών ελέγχου όπλων του Ψυχρού Πολέμου και εξετάζει το ενδεχόμενο εκ νέου ανάπτυξης πυραύλων cruise στην Ευρώπη μετά από απουσία 23 ετών.
«Η άνοδος της έντασης έρχεται εν μέσω μιας περιόδου κατά την οποία οι προσπάθειες ελέγχου όπλων της μεταψυχροπολεμικής εποχής χάνουν τη δύναμή τους. Ο αριθμός των στρατηγικών πυρηνικών κεφαλών που έχουν αναπτυχθεί από τις ΗΠΑ και τη Ρωσία στην πραγματικότητα αυξήθηκε τον περασμένο χρόνο, με τις δύο χώρες να δαπανούν πολλά δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο εκσυγχρονίζοντας τα οπλοστάσιά τους. Με φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία και μία παραπαίουσα οικονομία, ο Βλάντιμιρ Πούτιν δίνει όλο και μεγαλύτερη έμφαση στα πυρηνικά όπλα ως εγγυητές και σύμβολα της ρωσικής επιρροής» σημειώνεται σχετικά, ενώ υπογραμμίζεται ότι ο ρωσικός Τύπος δείχνει να ακολουθεί την «επιθετική» ρητορική του Ρώσου προέδρου.
Ένα μέρος της ρητορικής, σύμφωνα με τον αρθρογράφο του Guardian, φαίνεται να είναι περισσότερο κομπασμοί: η νέα έκδοση του ρωσικού στρατιωτικού δόγματος δημοσιεύθηκε στις 25 Δεκεμβρίου και αφήνει την πολιτική όσον αφορά στα πυρηνικά όπλα αμετάβλητη σε σχέση με πριν τέσσερα χρόνια: θα χρησιμοποιηθούν μόνο σε περίπτωση επίθεσης με όπλα μαζικής καταστροφής ή σε περίπτωση μιας συμβατικής επίθεσης τόσο συντριπτικής που θα θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη του κράτους- δεν υφίσταται η προοπτική προληπτικού πλήγματος, όπως είχε προταθεί από κάποια στελέχη των ενόπλων δυνάμεων.
Ωστόσο, «ο νέος επιθετικός τόνος συμπίπτει με ένα εκτενές πρόγραμμα αναβάθμισης των ρωσικών πυρηνικών όπλων, αντικατοπτρίζοντας την ανανεωμένη αποφασιστικότητα της Μόσχας να συμβαδίσει με το αμερικανικό πυρηνικό οπλοστάσιο. Αυτό θα περιλαμβάνει μια σημαντική αύξηση του αριθμού των κεφαλών που είναι φορτωμένες σε υποβρύχια, ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης του πολλαπλών κεφαλών βαλλιστικού πυραύλου Bulava, o ο οποίος εκτοξεύεται από τη θάλασσα. Ο εκσυγχρονισμός επίσης περιλαμβάνει νέα ή ανανεωμένα συστήματα παράδοσης. Τον προηγούμενο μήνα η Ρωσία ανακοίνωσε την επανέναρξη της χρήσης των τρένων πυρηνικών πυραύλων, επιτρέποντας τη μετακίνηση διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων ανά τη χώρα μέσω σιδηροδρόμων, έτσι ώστε να είναι δυσκολότερη η στόχευσή τους. Επίσης, υπάρχει αυξανόμενος προβληματισμός γύρω από την προώθηση από τη Ρωσία στο εξωτερικό ενός πυραύλου cruise, του Club-K, που θα μπορεί να αποκρύπτεται, μαζί με τον εκτοξευτή του, μέσα σε φαινομενικά “αθώα” κοντέινερ, μέχρι την εκτόξευσή του».
Η εξέλιξη που φαίνεται να έχει ανησυχήσει περισσότερο την Ουάσιγκτον είναι οι ρωσικές δοκιμές ενός πυραύλου cruise μέσης εμβέλειας, ο οποίος, σύμφωνα με την κυβέρνηση Ομπάμα, αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση της συνθήκης INF (intermediate range nuclear forces) του 1987, που, όπως σημειώνεται, σήμανε τη λήξη μιας επικίνδυνης ισορροπίας μεταξύ των αμερικανικών και των ρωσικών πυραύλων cruise στην Ευρώπη. Σημειώνεται ότι οι πύραυλοι cruise μπορούν να «ξεγλιστρούν» από τα ραντάρ, αξιοποιώντας το ανάγλυφο της Γης, και να πλήττουν στρατηγικούς στόχους χωρίς προειδοποίηση.
Από πλευράς των ΗΠΑ εξετάζεται το ενδεχόμενο ανάπτυξης όπλων αντίστοιχων στον φημολογούμενο Iskander-K (εμβέλειας 500-5.500 χιλιομέτρων- η ρωσική πλευρά έχει αρνηθεί την ύπαρξή του, καθώς είναι κατά παράβαση συνθήκης, και απαντούν με αντίστοιχες κατηγορίες προς τις ΗΠΑ). Επίσης, οι Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο πιέζουν για απάντηση σκληρότερη από ό,τι μια ανάπτυξη ξανά πυραύλων στην Ευρώπη, η οποία ούτως ή άλλως θα προκαλούσε πολιτικά ζητήματα.
Προβληματισμούς στις ΗΠΑ έχει προκαλέσει επίσης η ενίσχυση του ρωσικού υποβρύχιου στόλου, καθώς η Μόσχα αναπτύσσει νέες γενιές μεγάλων υποβρυχίων βαλλιστικών πυραύλων (boomers) και επιθετικών υποβρυχίων, αντίστοιχων ή και ανώτερων των αμερικανικών σκαφών. Σποραδικές αναφορές κάνουν λόγο για ρωσικά υποβρύχια στις ανατολικές ακτές των ΗΠΑ, τις οποίες οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις έχουν διαψεύσει.
Επίσης, το γνωστό Akula ακολουθείται από ένα ακόμη πιο «αόρατο» υποβρύχιο, το Yasen. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για υποβρύχια- «κυνηγούς» (hunter-killers), σχεδιασμένα να καταστρέφουν εχθρικά υποβρύχια και ομάδες μάχης αεροπλανοφόρων, ενώ παράλληλα είναι εξοπλισμένα με βλήματα cruise (Granat) ικανά να φέρουν πυρηνικές κεφαλές.
«Η ρωσική έμφαση στους πυραύλους cruise φαίνεται να συμβαδίζει με την στρατηγική αποκλιμάκωσης του Πούτιν, η οποία περιλαμβάνει την αντιμετώπιση της συντριπτικής συμβατικής υπεροχής του ΝΑΤΟ με την απειλή ενός περιορισμένης έκτασης πυρηνικού πλήγματος, το οποίο θα επέφερε “υπολογισμένη” ζημιά σε έναν αντίπαλο» σημειώνεται σχετικά.
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, η ανησυχία φαίνεται να εντείνεται. Σύμφωνα με τον Χανς Κρίστενσεν, διευθυντή του Nuclear Information Project της Federation of American Scientists, βρισκόμαστε μπροστά σε μια περίοδο «εντεινόμενου στρατιωτικού ανταγωνισμού».
«Θα φέρει πολύ λίγη επιπρόσθετη ασφάλεια, αλλά πολύ περισσότερους ανήσυχους ανθρώπους και στις δύο πλευρές» εκτιμά.