Σκέψεις εν σχέσει με την ελληνική γλώσσα

Σκέψεις εν σχέσει με την ελληνική γλώσσα
Olivier Le Moal via Getty Images

Οι Έλληνες είναι και πρέπει να είναι υπερήφανοι για την σπουδαία, αρχαία, πολιτιστική τους κληρονομιά. Αλλά μόνο για την αρχαία πολιτιστική τους κληρονομιά πρέπει οι Έλληνες να είναι υπερήφανοι; Οι νεοέλληνες λανθασμένα πιστεύουν πως μόνο η αρχαία πολιτιστική κληρονομιά είναι αξιόλογη. Αγνοούν πως και στο σήμερα – εννοώ στην διάρκεια υπάρξεως του νεοελληνικού κράτους – υπάρχει μια τεράστια σε όγκο και με ποιότητα λογοτεχνική παραγωγή, που συνεισφέρει όχι μόνο στον πλούτο της ελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και στον πλούτο της ευρωπαϊκής λογοτεχνικής παράδοσης. Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε και τους βυζαντινούς λογίους, όπως ο Μιχαήλ Ψελλός και ο Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων και πολλούς άλλους, που το έργο τους και η προσφορά τους αναγνωρίζεται και πάλι στο σήμερα· όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, όπως συνέβαινε και στην εποχή τους.

Το θέμα που εφιστά την προσοχή μας, στο παρόν άρθρο, είναι αυτό της γλώσσας. Λανθασμένα γίνεται η αναφορά πως υπάρχει η αρχαία και η νέα ελληνική γλώσσα. Ναι είναι φυσικό, πως μετά από δυο και πλέον χιλιετίες υπάρχουν διαφορές στην γλώσσα που μιλούσαν τότε, σε σχέση με αυτήν του σήμερα, αλλά ας μην ξεχνάμε πως μέχρι πρότινος η καθαρεύουσα – η γλώσσα των εγγράμματων – έστω και αν ήταν μια τεχνητή γλώσσα, ήταν μία γλώσσα που έβγαινε μέσα από τα σπλάχνα των αρχαιοπρεπών ελληνικών. Θα πρέπει επίσης να επισημάνουμε, πως σε ελάχιστες περιπτώσεις, στην ιστορία των γλωσσών και μέσα σε αυτές συγκαταλέγεται και η ελληνική, η γλώσσα μας, σε ένα αρκετά ικανοποιητικό βαθμό, γίνεται κατανοητή σε όλες τις της φάσεις από έναν νεοέλληνα με μέση εκπαίδευση.

Για να μπορέσουν να κατανοήσουν οι Έλληνες και κυρίως οι νέοι την ελληνική στην ολότητα της, είναι απαραίτητη η αύξηση των ωρών της διδασκαλίας των ελληνικών της αρχαιότητας, όπως επίσης και των συγγραφέων που καταφέρνουν και γεφυρώνουν το χάσμα μεταξύ της αρχαιοπρεπούς και της μοντέρνας μορφής της ελληνικής γλώσσας, κλασικά παραδείγματα αποτελούν ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης και ο Γεώργιος Βιζυηνός. Με τον εξής τρόπο, αυτό το τόσο πολύτιμο εργαλείο – η ελληνική γλώσσα – θα καταστεί ο φορέας ενότητας του ελληνικού πολιτισμού. Μαζί και με τις διαλέκτους, που πλουτίζουν και ες αεί αναδημιουργούν την γλώσσα μας, από την αρχαιότητα έως και το σήμερα, μέχρι το μέλλον που διαμορφώνεται από την παρούσα γενιά, θα δημιουργείται μια γέφυρα που θα ενώνει μια ιστορία χιλιετιών του ελληνικού έθνους.

Επιπρόσθετα πρέπει να πριμοδοτούνται οι μαθητές που θα γράφουν στο πολυτονικό σύστημα, σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος και ιδιαίτερα στις πανελλαδικές εξετάσεις, αντί να μηδενίζονται όπως συμβαίνει σήμερα. Μάλιστα θα ήταν εύχρηστο για τους νεοέλληνες να διδάσκονται καλά το πολυτονικό σύστημα μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα και γιατί όχι και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με αυτόν τον τρόπο οι νεοέλληνες θα έχουν πρόσβαση στην πολιτιστική μας κληρονομιά, τόσο των αρχαίων χρόνων, όσο και αυτών της βυζαντινής εποχής – καθώς οι λόγιοι και οι διανοούμενοι του Βυζαντίου έγραφαν στην αρχαία αττική διάλεκτο – κάτι που θα καθιστούσε πραγματικά τους νεοέλληνες γνώστες της πολιτιστικής τους κληρονομιάς για την οποία πρέπει να είναι πράγματι υπερήφανοι. Για την ολότητα της ελληνικής γλώσσας και την πλούσια λογοτεχνική και φιλοσοφική της παραγωγή, με την παγκόσμια ακτινοβολία ανά τους αιώνες, από την αρχαιότητα μέχρι και μερικές δεκαετίες πριν από την σημερινή εποχή.

Εν κατακλείδι για να πάρουμε ένα παράδειγμα και από το πώς λειτουργούν σε ένα άλλο εκπαιδευτικό σύστημα και δη από τους γείτονες μας, στο τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα, αναγνωρίζοντας η τουρκική δημοκρατία το ρήγμα που επήλθε σε σχέση με τον πολιτισμό του παρελθόντος, μετά την εισαγωγή του λατινικού αλφαβήτου από τον Κεμάλ Ατατούρκ, πραγματοποιεί συστηματικά μαθήματα οθωμανικής γραφής στους μαθητές. Έτσι όπως θα έπρεπε να γίνονται εντατικά μαθήματα στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, πολυτονικού συστήματος. Αυτό το κενό ευτυχώς και με μεγάλη επιτυχία προσπαθούν να καλύψουν κάποιοι σύγχρονοι εκδοτικοί οίκοι και συγγραφείς που εκδίδουν τα έργα τους στο πολυτονικό σύστημα, κάτι πραγματικά εύχρηστο και αξιέπαινο για την σύγχρονη ελληνική βιβλιογραφία.

Δημοφιλή