Πάρτι σε ανοιχτούς χώρους, γάμοι, βαφτίσεις, δεξιώσεις και κάθε είδους εκδηλώσεις γίνονται κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες, κάθε βράδυ σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Ο ανοιξιάτικος καιρός που σταδιακά μετατρέπεται σε καλοκαιρινό, δηλαδή σε δροσερά βράδια από τις αρχές Μαϊου μέχρι τα τέλη Ιουνίου, μετατρέπει σε απόλαυση το φαγητό και το ποτό υπό το φως των αστεριών.
Για εκατοντάδες ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του catering, της διοργάνωσης εκδηλώσεων, της διακόσμησης και της ψυχαγωγίας, είναι η καλύτερη περίοδος του χρόνου. Ωστόσο, η απόφαση για επαναλειτουργία των επιχειρήσεων catering (1 Ιουνίου) και των ανοιχτών χώρων εκδηλώσεων (Κτήματα, στις 7 Ιουνίου) δεν αρκεί για να επαναφέρει την αισιοδοξία, έπειτα από ένα τρίμηνο όπου «πάγωσαν» τα πάντα.
Γιατί ο τερματισμός του καθεστώτος της αναστολής εργασίας από πλευράς Πολιτείας, για τις περισσότερες επιχειρήσεις, τους ιδιοκτήτες αλλά και τους εργαζόμενους δε σημαίνει και αυτόματη (ή εύκολη) επιστροφή στην προηγούμενη φάση.
«Οι εταιρείες στην επανεκκίνησή τους, δεν θα ξεκινήσουν από το μηδέν, αλλά από το μείον, πολλούς βαθμούς κιόλας», λέει ο chef Έκτορας Ιωάννου, ιδιοκτήτης από το 2012 της εταιρείας catering La Fourhette και γραμματέας της Ένωσης Ιδιοκτητων Κτημάτων και Catering, με περισσότερες από 100 επιχειρήσεις- μέλη.
«Και αν υπήρχαν κάποια χρήματα/ κεφάλαια ως “μαξιλάρι”, τα “εξαέρωσαν” οι υποχρεώσεις που έτρεχαν παράλληλα με το κλείσιμο».
Η πόρτα της επιχείρησης, κλειστή. Στον περίβολο παρκαρισμένα τα επαγγελματικά φορτηγάκια και μέσα στο κτίριο σιωπή- γραφεία, κουζίνες, άλλοι βοηθητικοί χώροι, όλα άδεια.
«Ψυχή ζώσα δεν υπάρχει. Άνοιξα σήμερα μόνο για να μιλήσουμε», μου λέει ο chef Ιωάννου. «Είμαστε σε αναστολή εργασίας από τις 14 Μαρτίου, από τότε έχουμε να δουλέψουμε», μου λέει. «Η ζημιά στον κλάδο μας είναι τεράστια. Αυτονόητο δεν είναι; Ξεπεράσαμε τις 75 μέρες “κλειστά”».
«Και πριν την αναστολή ακόμα, με το που άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα κρούσματα, ξεκίνησαν και οι ακυρώσεις εκδηλώσεων. Χάσαμε αρκετές δουλειές- συνέδρια, εορταστικές εκδηλώσεις το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς».
«Τον Μάρτη και τον Απρίλη, κανονικά, έρχονται οι πρώτοι τουρίστες, τα “πρώτα χελιδόνια”, όπως λέμε στη γλώσσα της δουλειάς. Γίνονται εκδηλώσεις σε μουσεία και διάφορα events όπου εμείς δουλεύουμε».
«Μετά το Πάσχα ξεκινούσαν οι γάμοι. Από την Κυριακή του Θωμά μέχρι τέλη Απρίλη είχαμε 18 προγραμματισμένες εκδηλώσεις. Προφανώς ακυρώθηκαν όλες».
«Όλος ο Μάιος ήταν λευκός, άσπρισαν τα τεφτέρια...».
«Για τον Ιούνιο όλες οι εκδηλώσεις έχουν ακυρωθεί ή μετατέθηκαν, μέχρι και για του χρόνου. Το προσωπικό θα επιστρέψει αλλά δεν υπάρχει αντικείμενο εργασίας για αυτόν τον μήνα. Και δεν υπάρχουν μόνο οι άμεσα εργαζόμενοι σε κάθε εταιρεία αλλά και άλλοι: μάγειρες, βοηθοί, μπουφετζήδες, σερβιτόροι, παρκαδόροι, άνθρωποι στον στολισμό και τα λουλούδια, φωτογράφοι, μουσικοί και djs».
Πόσοι άνθρωποι εργάζονται στην εταιρεία σας;
Δεκαεννιά. Έβγαλαν την τελευταία περίοδο με το επίδομα του κράτους, 534 ευρώ/ μήνα. Μιλούσα μαζί τους, ανυπομονούσαν να επιστρέψουν στη δουλειά. Αυτός ο εγκλεισμός δημιούργησε πολλά προβλήματα στους ανθρώπους.
Έχετε προχωρήσει σε απολύσεις;
Όχι, δεν έχω απολύσει κανέναν εργαζόμενο. Και δεν έχω τέτοια πρόθεση Ελπίζω να μην αναγκαστώ από την οικονομική πραγματικότητα. Θα πρέπει να ζήσει η επιχείρηση, για να δουλεύουν οι εργαζόμενοι.
«Πότε έχετε την πρώτη προγραμματισμένη δουλειά;», τον ρωτάω. Το γραφείο του είναι γεμάτο χαρτιά με αριθμούς και προσθαφαιρέσεις- σαν μαθηματικές «ασκήσεις» βιωσιμότητας μιας επιχείρησης εν μέσω μιας χαμένης, καμμένης χρονιάς. Σε μια κανονική περίοδο, η δουλειά τώρα θα έβαινε, μάλλον, προς το ζενίθ της.
- Πρώτη επόμενη εκδήλωση είναι στις 4 Ιουλίου. Και υπάρχουν κάποιες προγραμματισμένες εκδηλώσεις για Αύγουστο και Σεπτέμβριο. Δεν έχουμε όμως σαφή εικόνα, δεν ξέρουμε πόσες από αυτές- και πως- θα πραγματοποιηθούν τελικά. Περιμένουμε και προχωρούμε μέρα τη μέρα.
«Παίρνουν τηλέφωνο ζευγάρια που είχαν προγραμματίσει τον γάμο τους, ρωτάνε το πιο απλό: “πόσους ανθρώπους μπορούμε να καλέσουμε;”. Δεν έχω απάντηση. Νομίζω, όμως, πως τον “γάμο αλά ελληνικά” για κάποιο χρονικό διάστημα θα πρέπει να τον ξεχάσουμε...».
«Από την προηγούμενη οικονομική κρίση, ήδη, είχαν αλλάξει πολλά πράγματα, πόσω μάλλον με αυτή τη δεύτερη, που είναι οικονομική και υγειονομική μαζί. Τίποτα πλέον δεν θα είναι το ίδιο».
Πως περιμένετε να εξελιχθεί η κατάσταση μετά το άνοιγμα; Και τι λένε οι άνθρωποι του χώρου σας;
«Κάθε σπίτι κι ένας πόνος», απαντά με ένα μειδίαμα εγκαρτέρησης. «Θα δούμε πως θα εξελιχθεί η κατάσταση. Αν κρίνουμε πάντως από την εστίαση, οι καφετέριες κάπως δούλεψαν, ενώ τα εστιατόρια και οι ταβέρνες κινήθηκαν αισθητά λιγότερο- αρκετά τέτοια καταστήματα δεν άνοιξαν καν. Με το άνοιγμα του δικού μας κλάδου, μακάρι να ανοίξουν όλοι, να δουλέψουμε όλοι οι συνάδελφοι όπως πριν τον κορονοϊό. Φοβάμαι, όμως, ότι κάποιοι δεν θα τα καταφέρουν».
Πόσο μεγάλη ύφεση υπολογίζετε για το 2020;
Νομίζω ότι η πραγματική ύφεση στο χώρο μας θα είναι μεγαλύτερη από τις μέχρι τώρα, γενικές προβλέψεις. Θα πρέπει, όμως, να περάσει ένα χρονικό διάστημα από το άνοιγμα των επιχειρήσεων για να φανούν κάποιες κρίσιμες παράμετροι. Ποιά θα είναι η ψυχολογία του κόσμου; Θα υπάρχει προσέλευση σε μεγάλες εκδηλώσεις ή πολλοί άνθρωποι θα φοβούνται; Ναι, τα καταφέραμε σαν χώρα , πήγαμε καλά υγειονομικά, αλλά πολύς κόσμος ακόμη φοβάται, δε βγαίνει από το σπίτι του όπως πριν. Και μέχρι να βρεθεί εμβόλιο και φάρμακο αυτό σε κάποιο βαθμό θα συνεχιστεί. Η κρίση αυτή κατέρριψε το στερεότυπο του Έλληνα που ότι κι αν συμβαίνει είναι τύπος του «έξω», ή ξεχνιέται εύκολα.
«Σαν εταιρείες θα λάβουμε όλα τα μέτρα προστασίας που προβλέπουν οι οδηγίες των αρχών και τα υγειονομικά πρωτόκολλα: μάσκες όλο το προσωπικό, αποστάσεις ανάμεσα στα τραπέζια, διαθέσιμα αντισηπτικά. Και για τους επόμενους μήνες, όλες οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται σε εξωτερικούς χώρους».
Δεν θα δώσει μια ώθηση και η όποια τουριστική κίνηση; Όσο μειωμένη κι αν αυτή μπορεί να είναι.
Σίγουρα. Η δουλειά μας είναι στενά συνδεδεμένη με το πεδίο του τουρισμού και περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί το άνοιγμα των πτήσεων και των ξενοδοχείων- η εταιρεία μας έχει προγραμματισμένες εκδηλώσεις με τουριστικά γραφεία για Ιούλιο και Αύγουστο.
«Ως επιχειρηματίας στο χώρο του catering λοιπόν, θέλω να ανοίξει ο τουρισμός γιατί ως δραστηριότητες έχουμε άμεση, θετική αλληλεπίδραση. Φοβάμαι, όμως, τα υγειονομικά φορτία που μπορεί να φέρει στη χώρα. Το λέω αυτό και σαν άνθρωπος και σαν επιχειρηματίας. Γιατί, σε οικονομικό επίπεδο, ένα δεύτερο κύμα επιδημίας, με δεύτερο lockdown μέσα στην ίδια χρονιά, τις επιχειρήσεις θα τις διαλύσει κυριολεκτικά».
Τον ρωτάω για το ρόλο του Κράτους, πόσο βοήθησε, τι παραπάνω μπορεί να κάνει.
«Πολλά υπόσχονται οι αρμόδιοι, αλλά οι εξαγγελίες από την πραγματοποίησή τους, συχνά απέχουν παρασάγγας. Προς το παρόν για τις επιχειρήσεις δεν έχει ληφθεί κάποιο ανακουφιστικό μέτρο με μεγάλη επίδραση. Αλλά ας μην έχουμε και αυταπάτες- το κράτος μπορεί να δώσει σημαντικές «ανάσες», δάνεια με ευνοϊκούς όρους και επιτόκια π.χ., όμως η δυναμική της παρέμβασής του έρχεται δεύτερη. Το σημαντικότερο είναι να υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ μας: ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζόμενους, επιχειρηματίες και πελάτες.
Και ο χώρος ο δικός μας, θα πρέπει να στραφεί και σε άλλες δράσεις, εκτός των εκδηλώσεων. Έχουν ξεκινήσει κάποιες σχετικές συζητήσεις- για να προσφέρουμε φρεσκομαγειρεμένο φαγητό σε εταιρείες για τους εργαζόμενους τους. Μακάρι να προχωρήσουν αυτά τα σχέδια.