Η «επιστροφή» του Γιάννη Μόραλη στην Αίγινα

Η «επιστροφή» του Γιάννη Μόραλη στην Αίγινα
Ο Γιάννης Μόραλης στο εργαστήριό του στην Αίγινα, 1976. Φωτ. Άρη Κωνσταντινίδη, από ον κατάλογο του Μουσείου Μπενάκη για την έκθεση
Ο Γιάννης Μόραλης στο εργαστήριό του στην Αίγινα, 1976. Φωτ. Άρη Κωνσταντινίδη, από ον κατάλογο του Μουσείου Μπενάκη για την έκθεση
aris kostantinidis

Το νησί δεν ξεχνά το μεγάλο δάσκαλο κι επιχειρεί με μια σειρά εκθέσεων να γνωρίσει στο κοινό το εικαστικό του έργο, που μεγάλο μέρος του αποτυπώνει την Αίγινα.

Μέλος μιας στενής ομάδας σημαντικών δημιουργών της ύστερης γενιάς του ’30 που επέλεξαν την Αίγινα ως τόπο μόνιμης διαμονής ή καλοκαιρινής ανάπαυσης, ο Γιάννης Μόραλης περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου του στο σπίτι – εργαστήρι, που σχεδίασε ο φίλος του Άρης Κωνσταντινίδης. Το νησί με την πλούσια ιστορία και το μοναδικό φως, υπήρξε για τον ζωγράφο καταφύγιο, τόπος χαλάρωσης, αλλά και έμπνευσης και δημιουργίας. Ο Δήμος Αίγινας, με την ευκαιρία ανακήρυξης της φετινής χρονιάς ως «Έτους Μόραλη» - φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννησή του -, εγκαινιάζει την έκθεση «Η Αίγινα του Γιάννη Μόραλη», σήμερα 9 Σεπτεμβρίου.

Ο ζωγράφος την πρωτοανακάλυψε το 1950 και αργότερα πήρε την απόφαση να κτίσει το σπίτι του, στη δεκαετία του ’70. Συνήθιζε να λέει όταν την πρωτοείδε, ότι έμοιαζε με την Πρέβεζα που περνούσε τα παιδικά του καλοκαίρια, αφού ο Μόραλης γεννήθηκε κοντά της, στην πόλη της Άρτας. Έφευγε τον χειμώνα, και επέστρεφε τη Μεγάλη Εβδομάδα. Ήταν τόση η λατρεία του για το νησί, που στην εκδήλωση για την ανακήρυξή του το 2008 ως επίτιμου δημότη του ιστορικού Δήμου Αίγινας, είχε δηλώσει:

Υπογράφω τα έργα μου, γράφοντας πρώτα «Αίγινα» και μετά την υπογραφή μου και την ημερομηνία

Στο νησί είχε πάει πρώτος ο γλύπτης Καπράλος και ακολούθησε ο Νίκος Νικολάου που έχτισε το σπίτι του για να μένει χειμώνα – καλοκαίρι. Ο Γιάννης Μόραλης, όπως έχει εξομολογηθεί, αγόρασε το διπλανό στους φίλους του οικόπεδο, με τα χρήματα που πήρε από έκθεση ζωγραφικής που έκανε το 1972.

Ο Νίκος επέμενε. Εκείνος το διαπραγματεύθηκε. Ήμασταν φίλοι από τη Σχολή. Μάλιστα όταν κάναμε αίτηση τότε για υποτροφία στη Ρώμη, είχαμε συμφωνήσει ότι αν την πάρει ένας από τους δύο, θα τη μοιραστεί με τον άλλον. Τα βράδια στην Αίγινα, μαζευόμαστε στου Νικολάου, ο Καπράλος, ο Σπανούδης, ο Ελύτης και άλλοι φίλοι. Καθόμασταν από νωρίς στο μεγάλο πεζούλι έξω από το σπίτι και βλέπαμε το ηλιοβασίλεμα. Η Αίγινα έχει εκπληκτικό φως. Τότε θυμάμαι πίναμε πολύ. Γίνονταν συζητήσεις, καβγάδες, γέλια ως το πρωί…

Στην έκθεση περιλαμβάνονται 40 περίπου έργα του ζωγράφου, που προέρχονται από δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές, κάποιες εκ των οποίων στεγάζονται στην Αίγινα. Περιλαμβάνει επίσης, δέκα φωτογραφίες του Γάλλου φωτογράφου Ζαν Φρανσουά Μπονόμ, από τα εργαστήρια του καλλιτέχνη στην Αθήνα και την Αίγινα. Η έκθεση στεγάζεται στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο, όπου θα φιλοξενηθεί μικρός αριθμός έργων μεγάλων διαστάσεων, όπως η εμβληματική «Πανσέληνος Μ'» (1977-79) ή η «Χαραυγή» (1988) και στο Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου μικρότερα έργα, προσχέδια, σπουδές, σχέδια και σπάνια χαρακτικά του βρίσκονται σε διάλογο με τα εκθέματα. Την επιμέλεια έχουν οι Γιώργος Καλόφωνος, Δάφνη Ζουμπουλάκη και Βάσω Καλουδιώτη.]

Παράλληλα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της 8ης Γιορτής Φιστικιού στον Πύργο Μαρκέλλου, στο κέντρο της πόλης, φιλοξενείται έκθεση, με έργα μαθητών και φίλων του, όπως οι Παύλος Σάμιος, Κατερίνα Γιάννακα, Σταύρος Ιωάννου, Νεκτάριος Κοντοβράκης, Μαρία Κοπανίτσα, Αλέκος Σπανούδης κ.ά.

Δημοφιλή