Πιθανότερη από ποτέ φαίνεται η επίλυση του Κυπριακού, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Economist, παρά το γεγονός ότι από το 1974 μέχρι σήμερα έχουν λάβει χώρα πολλοί γύροι διαπραγματεύσεων, που δεν είχαν επιτυχία.
Μιλώντας στη διάσκεψη του Economist στην Κύπρο την 1η Νοεμβρίου, ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης εξέφρασε αισιοδοξία πως συμφωνία μπορεί να υπάρξει ως το τέλος του έτους. Ο ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών, Έσπεν Μπαρθ Άιντε, πρόσθεσε ότι έχει σημειωθεί μεγαλύτερη πρόοδος από ό,τι σε άλλες, προηγούμενες συνομιλίες.
Ο κ. Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί έχουν συμφωνήσει στη δομή μιας χαλαρής, διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Την επόμενη εβδομάδα θα συζητήσουν στην Ελβετία για να συζητήσουν το εδαφικό. Αυτό, όπως σημειώνεται, θα είναι δύσκολο για τον Ακιντζί, καθώς οι Τουρκοκύπριοι, που αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού, θα πρέπει να δώσουν τμήμα του 37% του νησιού που ελέγχουν. Οι Ελληνοκύπριοι θέλουν την περιοχή της Μόρφου, καθώς και τα Βαρώσια, έξω από την Αμμόχωστο, «και μπορεί να μην τους αρέσει η “προσφορά” της Καρπασίας. Ωστόσο, παρατηρητές θεωρούν πως οι δύο ηγέτες δεν θα πήγαιναν στην Ελβετία αν δεν πίστευαν πως μπορεί να υπάρξει συμφωνία», αναφέρει ο Economist.
Όσον αφορά στο τι έχει αλλάξει στο κλίμα που μπορεί να το προκάλεσε αυτό, εκτιμάται πως παίζει ρόλο η ισχυρότερη του αναμενομένου ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας μετά τα προβλήματα του 2013: Η ανάπτυξη μέσα στα επόμενα τρία χρόνια αναμένεται να είναι διπλάσια του μέσου όρου της Ευρωζώνης. «Ο εντοπισμός μεγάλων αποθεμάτων φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο έχει βοηθήσει, καθώς θα είναι δυσκολότερη η εκμετάλλευσή τους αν το νησί παραμείνει χωρισμένο. Η αμερικανική πίεση για συμφωνία έχει κάνει τη διαφορά. Και πάνω από όλα, αντίθετα με προηγούμενους γύρους συνομιλιών, τόσο ο κ. Αναστασιάδης όσο και ο κ. Ακιντζί είναι πολύ πρόθυμοι για μια αρχική συμφωνία».
Τα μακροπρόθεσμα οφέλη είναι πολλά, καθώς το εμπόριο, ο τουρισμός και η οικοδομή θα εκτοξεύονταν . Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ θα ήταν 60% πιο υψηλό με μια συμφωνία από ό,τι χωρίς, εκτιμά η Φιόνα Μούλεν της Sapienta Economics (Λευκωσία). Τα γεωπολιτικά οφέλη επίσης σε μια ασταθή περιοχή θα ήταν τεράστια. «Η Ε.Ε. χρειάζεται επειγόντως κάποια καλά νέα, και η διευθέτηση της δικής της “παγωμένης διαμάχης” θα ήταν κάτι τέτοιο. Οι προβληματικές σχέσεις με την Τουρκία θα βελτιώνονταν, και θα λάμβανε τέλος ένα ζήτημα που έχει προκαλέσει διχασμό στο ΝΑΤΟ».
Ωστόσο, τα εμπόδια παραμένουν μεγάλα. Αν υπάρξει συμφωνία στο εδαφικό, οι συνομιλίες θα προχωρήσουν στην ασφάλεια και τις εγγυήσεις. Αυτό βάζει στην «εξίσωση» τον απρόβλεπτο πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς 30.000 Τούρκοι στρατιώτες βρίσκονται στη βόρεια Κύπρο. Ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, δήλωσε στη συνδιάσκεψη πως μια ανεξάρτητη Κύπρος δεν θα μπορούσε να επιτρέψει την παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στο νησί (κάποιοι επίσης θέλουν την απομάκρυνση και των δύο βρετανικών βάσεων). Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος το καλοκαίρι, ο Ερντογάν δεν βλέπει και πολύ θετικά τον στρατό του, αλλά από την άλλη μπορεί να μη βρει λόγο να βοηθήσει μια Ε.Ε. η οποία είναι όλο και πιο εχθρική απέναντι στην ένταξη της Τουρκίας.
Το μεγαλύτερο εμπόδιο ίσως να είναι η κοινή γνώμη, εκτιμά ο Economist. Το 2004 το σχέδιο Ανάν είχε γίνει αποδεκτό και από τις δύο πλευρές, αλλά απορρίφθηκε στο δημοψήφισμα των Ελληνοκυπρίων. Πολλοί έχουν επικρίνει τις νέες συνομιλίες ως μια απλή επανάληψη του σχεδίου Ανάν. «Οι νεότεροι Ελληνοκύπριοι, που δεν έχουν το βίωμα ενός ενωμένου νησιού, μοιάζουν επιδεικνύουν λιγότερο συναισθηματισμό από τους μεγαλύτερους σχετικά με τα σύνορα και με το ότι η Λευκωσία είναι η τελευταία ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που είναι χωρισμένη στα δύο- ενώ κάποιοι προβληματίζονται για το κόστος της ενοποίησης. Αυτή την εβδομάδα, για πρώτη φορά, ο βορράς και ο νότος πήγαν σε διαφορετικές ζώνες ώρας. Ο συμβολισμός δεν θα μπορούσε να είναι πιο ισχυρός».
Παρόλα αυτά, όπως καταλήγει το δημοσίευμα, ο μεγαλύτερος λόγος για ελπίδα ίσως να έγκειται σε ένα ερώτημα: Αν οι δύο αυτοί ηγέτες δεν μπορούν να επιτύχουν συμφωνία, θα μπορέσει κάποιος άλλος στο μέλλον; «Πολλοί παρατηρητές εκτιμούν πως η απάντηση είναι “όχι”. Οι συνομιλίες αυτές ίσως είναι η καλύτερη ευκαιρία για επανένωση του νησιού. Και ίσως και η τελευταία».