Διαβάζουμε πάλι αυτές τις λέξεις που τρομάζουν - Αδιέξοδο, Κρίση, Έξοδος από το Ευρώ... όχι μόνο από τα Ελληνικά ΜΜΕ αλλά και απ' αυτά του εξωτερικού.
Να'μαστε πάλι στα ίδια... ενώ όλοι ακούγαμε από τους ιθύνοντες ότι περάσαμε τον κάβο, ξαφνικά σε μια νύχτα άλλαξε η ρητορική και θύμισε 2010. Αυτή τη φορά όμως δεν θα έπρεπε να πει κανείς ότι ξαφνιάστηκε. Γιατί έχουν προειδοποιηθεί από το 2009 οι κυβερνώντες, από ειδικούς διεθνείς οικονομολόγους και από εμένα, πώς η κρίση θα ειναι πάντα παρούσα και θα χειροτερεύει εάν δεν γίνουν γρήγορα ριζικές δομικές αλλαγές.
Από το 2009 έχει γίνει εκτενής ανάλυση πως το Ελληνικό οικονομικό πρόβλημα είναι δομικό και στραγγαλίζει' την παραγωγή. Δεν ειναι απλά λογιστικό. Οι δομικές αλλαγές δεν είναι τίποτε άλλο από απλοποιήσεις στον παραγωγικό μηχανισμό. Ήμασταν και παραμένουμε πνιγμένοι στην γραφειοκρατία, αβεβαιότητα, πολυνομία, αντίφαση νόμων και αποφάσεων - για παράδειγμα τους τελευταιους 14 μηνες το φορολογικό σύστημα τροποποιείται με μέσο όρο 3 νομοθετήματα την ημέρα.
Η μονόπλευρη προσήλωση στη λιτότητα δεν βοηθά. Η Σκέψη για Δράση (T4A) www.thoughtforaction.org και εγώ, επιμένουμε στις δομικές/διαρθρωτικές αλλαγές. Κάθε φορά όμως που τις προτείνουμε στη κυβέρνηση, η απάντηση είναι: «Ας επικεντρωθούμε στα δημοσιονομικά μέτρα. Θα ξεκινήσουμε με αυστηρά δημοσιονομικά μέτρα και μετά σιγά σιγά κάνουμε και τα διαρθρωτικά...» Αυτή όμως είναι η συνήθεις συνταγή -μη βιώσιμων μεταρρυθμίσεων που αποδυναμώνει τη μεσσαία τάξη, αυξάνει τη φτώχεια, και σκοτώνει την εμπιστοσύνη μεταξύ πολίτη και κράτους.
Στην περίπτωσή μας είχαμε τρείς ατυχείς συμπτώσεις:
1. Η αιτία της Ελληνικής κρίσης, ήτοι η κακοδιαχείριση του δημόσιου ταμείου συνδυασμένη με τη χαμηλή παραγωγικότητα.
2. Η αντίδραση προς την κρίση, ένα συναισθηματικά επιφορτισμένο θρίλερ που εξελίχθηκε σε παιχνίδι απόδοσης ευθυνών από τους Ευρωπαίους εταίρους αποξενώνοντας τους Έλληνες
3. Σημαντική έλλειψη εξειδικευμένων γνώσεων και εμπειρίας από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης - με μόνη εξαίρεση το ΔΝΤ. Ως εκ τούτου η ΕΕ δεν χειρίστηκε την περίπτωση της Ελλάδας ως Ευρώπαικό οικονομικό πρόβλημα, ούτως ώστε να αναπτύξει ενα Ευρωπαικό σχέδιο εξόδου από την κρίση. Αντίθετα υιοθέτησε πυροσβεστικά δανειοδοτικά προγράμματα (μνημόνεια).
Πέντε χρόνια μετά, πολλά κράτη-μέλη της ΕΕ αρχίζουν και αυτά να υποφέρουν με τα αποτελέσματα τις Ευρωπαϊκής κρίσης. Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα παραμένει μακριά από την προοπτική του να αφήσει τις παλιές παγιωμένες πρακτικές πίσω της, ενώ ο λαός της χώρας παραμένει σε σύγχυση, απόγνωση και ανάστατωση, στην ίδια κατάσταση δηλαδή που βρισκόταν στα τέλη του 2009. Γιατί 5 χρόνια τώρα, κανείς δεν ασχολήθηκε για παράδειγμα με την πάταξη της πολυνομίας, την ολοκλήρωση ενός βιώσιμου χωροταξικού σχεδιασμού, την οικοδόμηση ενός απλού δίκαιου και διατηρήσιμου φορολογικού συστήματος που να μην συνδέεται συνεχώς με τις δημοσιονομικές ανάγκες κλπ. Με λίγα λόγια, ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων που θα άλλαζε τη χώρα, θα έκλεινε πολλά στόματα στο εξωτερικό και θα λειτουργούσε σαν πιλότος αλλαγών σε όλη την κοινωνία.
Η Σκέψη για Δραση Τ4Α και εγώ, δεν θα κουραστούμε να λέμε πως ο μοναδικός δρόμος ανάπτυξης είναι αυτός των δομικών μεταρρυθμίσεων. Οι σωστές μεταρρυθμίσεις μπορούν και πρέπει να έχουν μόνο προοδευτικό πρόσημο. Να έχουν αποτέλεσμα ορατό στην κοινωνία, την επιχειρηματικότητα, την απασχόληση. Να αποκαθιστούν τη σχέση πολιτικής και ηθικής. Να διευρύνουν τη μεσαία τάξη, να συρρικνώνουν τη φτώχεια με αλλαγή όλου του οικοσυστήματος της δημόσιας διοίκησης στην κατεύθυνση της παραγωγικότητας, της διαφάνειας, της φιλικότητας προς τους πολίτες και τους επενδυτές.
Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που σχεδόν χρεοκόπησε. Διεθνούς φήμης μεταρρυθμιστές εφάρμοσαν διεθνώς αναγνωρισμένες βέλτιστες πρακτικές σε χώρες που έσβηναν, και καταφεραν να αλλάξουν το ρου των κοινωνιών αυτών προς τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μείωση της φτώχειας. Αρα η Ελλάδα μπορούσε, μπορεί και πρέπει να μάθει από προηγούμενες εμπειρίες.
Ας δούμε πως κάποιες 'Χώρες - Χρεοκοπίας' κατέληξαν σε χώρες - παράδειγμα προς μίμηση οικονομικής ευρωστίας και κοινωνικής συνοχής.
Το Παράδειγμα του Περού είναι ένα case study που παρουσιάζει το «Σκέψη για Δράση» στις 18/12. Το Περού κατάφερε το ακατόρθωτο: να μεταμορφωθεί από μια χώρα - τραγωδία σε ένα εξαιρετικό παράδειγμα μεταρρυθμιστικού success story. Επιτέθηκε στη βαθιά φτώχεια, δημιούργησε μια εύρωστη μεσαία τάξη, κατέρριψε την κατάσταση τρόμου και κοινωνικών αναταραχών και μετέτρεψε τη χώρα σε μια αναπτυσσόμενη ζωντανή και φιλήσυχη κοινότητα, που τα τελευταία 12 χρόνια καταγράφει ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 7%.
Η ιστορία είναι εδώ, η εμπειρία υπάρχει, η βούληση γιατί απουσιάζει και ποιοι ευθύνονται γι αυτό;