Τι συμβαίνει με το AIDS στη Ρωσία; Ακόμη 2 εκατομμύρια άνθρωποι θα προσβληθούν από τον ιό, λένε οι ειδικοί

Τι συμβαίνει με το AIDS στη Ρωσία;
People sit in a hallway at the Saratov regional AIDS center, waiting for blood tests and other medical work in Saratov, 700 kilometers (450 miles) southeast of Moscow, Thursday, May 11, 2006. The country faces a widening epidemic as HIV/AIDS spreads beyond drug users, gay men and prostitutes, into the larger population. (AP Photo/Mikhail Metzel)
People sit in a hallway at the Saratov regional AIDS center, waiting for blood tests and other medical work in Saratov, 700 kilometers (450 miles) southeast of Moscow, Thursday, May 11, 2006. The country faces a widening epidemic as HIV/AIDS spreads beyond drug users, gay men and prostitutes, into the larger population. (AP Photo/Mikhail Metzel)
ASSOCIATED PRESS

Αντιμέτωπη με μία πραγματικά επίφοβη κατάσταση βρίσκεται η Ρωσία, καθώς στη χώρα παρατηρείται μια ολοένα αυξανόμενη επιδημία του AIDS τα τελευταία χρόνια, με κορυφαίους αξιωματούχους και ειδικούς να εκφράζουν την ανησυχία τους.

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, στη χώρα, όπου αυτή τη στιγμή αντιστοιχεί το 55% του συνολικού πληθυσμού φορέων του AIDS της Ευρώπης, θεωρείται ιδιαίτερα πιθανό εντός των επόμενων πέντε χρόνων, να προσβληθούν από τον ιό 2 εκατομμύρια ακόμη άνθρωποι.

Ο Vadim Pokrovsky, υπεύθυνος τους κρατικού κέντρου της χώρας όσον αφορά το AIDS, σημειώνει πως περισσότεροι από 930.000 άνθρωποι είναι αυτή τη στιγμή φορείς, ενώ μόλις πριν από πέντε χρόνια, το 2010, ο αριθμός άγγιζε τους 500.000. Πριν από 10 χρόνια, αντίστοιχα, ήταν μόλις 170.000.

Παράλληλα, εκφράζει την ανησυχία του για την υψηλή πιθανότητα το νούμερο να φτάσει το 1.000.000 ως και τις αρχές του 2016 και να διπλασιαστεί στα επόμενα τέσσερα με πέντε χρόνια. Ήδη, στη Ρωσία έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 192.000 φορείς του AIDS.

Ο Pokrovsky κατηγορεί το Κρεμλίνο για την αφοσίωση του στις συντηρητικές πολιτικές που εστιάζουν σχεδόν αποκλειστικά στην προώθηση των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών, υποστηρίζοντας πως πρακτικά έχει αποτύχει να αντιμετωπίσει την εξάπλωση του ιού, καθώς «τα μέτρα που λαμβάνονται σήμερα είναι αναποτελεσματικά».

Ακόμη, υπογραμμίζει πως παρά την κυβερνητική προπαγάνδα κατά των ομοφυλόφιλων, που όλο και εντείνεται τα τελευταία χρόνια, η πιο συνήθης μορφή εξάπλωσης του ιού είναι η επαφή με άτομα του άλλου φύλου. Η Caitlin Mahon, από την διεθνή φιλανθρωπική οργάνωση Avert, υποστηρίζει πως αν τα κρούσματα του ιού στις τάξεις των ομοφυλόφιλων ανδρών δείχνουν μικρά- με μόλις 1,718 περιπτώσεις από το εθνικό σύνολο. Διατηρεί την επιφύλαξη της, ωστόσο, για τη πιθανότητα η γενικότερη διάκριση έναντι των LGBT της χώρας να οδηγεί και σε ελλιπή έρευνα στα άτομα της συγκεκριμένης σεξουαλικής αρέσκειας.

Σημαντικό ρόλο παίζει και η ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών, ως τρόπος μετάδοσης. Ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των ανθρώπων στη Ρωσία που νοσούν από AIDS/HIV υπολογίζεται πως έχει κάνει χρήση ναρκωτικών, ενώ στη χώρα συναντάται συχνά το φαινόμενο χρηστών που μοιράζονται τις ίδιες σύριγγες.

Η προσέγγιση των αρχών της Ρωσίας στο ζήτημα, όπως αναφέρει η Independent, γίνεται όλο και πιο συντηρητική τα τελευταία χρόνια. Οι υπηρεσίες πρόληψης ανά τη ρωσική επικράτεια βρίσκονται σε καθεστώς παρατεταμένης υπολειτουργίας και ιατρικές μέθοδοι που συνιστούν την χορήγηση οπιούχων ναρκωτικών, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, προκειμένου να μειωθεί η ενδοφλέβια λήψη ναρκωτικών ουσιών όπως η ηρωίνη, είναι απαγορευμένες δια νόμου στη χώρα, με ομοσπονδιακό νόμο που τέθηκε σε ισχύ το 1997.

Παρότι θεραπευτικές μέθοδοι χορήγησης υποκατάστατων, όπως η μεθαδόνη, έχουν την έγκριση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η χώρα, παρά τις διεθνείς πιέσεις, εμμένει στην στάση της. Μέσα σε όλα αυτά, το περασμένο έτος, η ευθύνη της εφαρμογής των θεραπευτικών πολιτικών επιμερίστηκε από το υπουργείο Υγείας στις κατά τόπους περιφερειακές αρχές, όπου είναι γνωστή η γενικευμένη διαφθορά και κατασπατάληση κρατικών πόρων.

Το 2008 υπολογιζόταν πως μόλις 7% των Ρώσων που έκαναν χρήση ναρκωτικών είχαν πρόσβαση σε προγράμματα απεξάρτησης, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός πως καθ’ όλα τα τελευταία χρόνια, όπου η γειτονική Ουκρανία- που αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα- επέτρεψε την αξιοποίηση της μεθαδόνης για ιατρικούς σκοπούς, τα ποσοστά χρηστών στη χώρα έπεσαν, ενώ στην Ρωσία διαρκώς αυξάνονται.

«Είναι πολύπλοκο», αναφέρει εξάλλου ο Martin Donoghue, του Διεθνούς Οργανισμού Υγείας, «και χωρίς αυτό να σημαίνει άμεση σχέση αιτιότητας, οι χώρες με καταπιεστικούς νόμους όσον αφορά τα ναρκωτικά και την ομοφυλοφιλία είναι πολύ πιθανό να έχουν υψηλά ποσοστά AIDS/HIV».

Η απουσία κρατικής πολιτικής καταδεικνύεται και από το γεγονός πως το περασμένο έτος, στη Ρωσική Ομοσπονδία προσβλήθηκαν από τον ιό περίπου 90.000 άνθρωποι- στον αντίποδα, στη Γερμανία, κατά το ίδιο διάστημα, λιιγότεροι από 3.000. Η ιστοσελίδα Pereboi.ru, που ακολουθεί και καταγράφει την έλλειψη φαρμάκων αντιμετώπισης του AIDS κατακλύζεται από μηνύματα. «Για τον τρίτο συνεχόμενο μήνα», δηλώνει ένα από αυτά, «δεν μπορώ να λάβω πλήρως την ιατρική μου βοήθεια».

Σύμφωνα με τους Moscow Times, πέραν της περιθωριοποίησης των νοσούντων, το φαινόμενο δίνει αφορμή για να σημειωθούν περιστατικά κακοποίησης, με το πρόσχημα της θεραπείας. Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τα δικά της κέντρα αποκατάστασης, τα οποία βασίζονται αποκλειστικά στην εμφύσηση της πίστης, ενώ σε άλλα κέντρα γίνονται καταγγελίες για την βάναυση αντιμετώπιση των ασθενών.

Παραδείγματα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το βίαιο δέσιμο ασθενών σε κρεβάτια. Όταν, στα μέσα του περασμένου Μαρτίου η Ρωσία προσάρτησε την περιοχή της Κριμαίας, 800 λήπτες μεθαδόνης πληροφορήθηκαν πως η χορήγηση της θα σταματούσε. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, 20 εξ αυτών πέθαναν μέσα σε χρονικό διάστημα τριών μηνών.

Αν και η κυβέρνηση της χώρας έχει ανακοινώσει πως προτίθεται να αυξήσει τους κρατικούς πόρους που διατίθενται για την καταπολέμηση του ιού, στα 21 δισεκατομμύρια ρούβλια από τα 18 δισεκατομμύρια που είχαν διατεθεί για το περασμένο έτος, η Ρωσία δείχνει να μην μπορεί να ανταπεξέλθει στην ουσία των περιστάσεων. Όπως καταγγέλλει ο Pokrovsky, άλλωστε, το ρωσικό υπουργείο Υγείας δεν διαθέτει ούτε έναν ειδικό στα ζητήματα πρόληψης του HIV/AIDS.

Από τον ιό προσβάλλονται κυρίως νεαροί, ηλικίας 25-35 ετών. Καθώς οι αστυνομικές αρχές και η δικαστική εξουσία της χώρας αντιμετωπίζουν την εξάρτηση από ναρκωτικές ουσίες ως έγκλημα, πολλοί χρήστες ουσιών βρίσκονται να περνούν τις πόρτες της φυλακής, ακόμη και για παραβιάσεις μικρού βαθμού.

Εκεί, καθώς η εξάπλωση του HIV είναι, γενικότερα, αρκετές φορές ταχύτερη από ότι στον υπόλοιπο κόσμο, εκτός των κάγκελων, καταλαβαίνει κανείς το γιατί οι 300.000 κρατούμενοι, που απελευθερώνονται κάθε χρόνο στη ρωσική επικράτεια, επιτάσσουν ένα υγειονομικό ρίσκο για τη χώρα.

Περίπου 39 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον ιό του AIDS, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, με 78 εκατομμύρια να έχουν προσβληθεί από το ξέσπασμα της επιδημίας ως και σήμερα.

Δημοφιλή